Co oznacza guzek za uchem? Najczęstsze przyczyny powstawania tej zmiany

Niewielki, miękki lub średnio twardy guzek za uchem może być kaszakiem, czyli rodzajem zmiany skórnej o charakterze torbieli zastoinowej. Wyglądem przypomina kilkumilimetrową krostę i jest jednym z rodzajów zmian, które można przesuwać. Ma gładką powierzchnię i cielisty kolor, chyba że doszło do nadkażenia zmiany i powstania ropy. Wówczas guzek za uchem powiększa się i zmienia barwę na żółtą lub białą barwę. Staje się też obrzmiały i bolesny pod wpływem dotyku.

Kaszaki tworzą się, gdy dojdzie do zablokowania kanalika wyprowadzającego sebum z gruczołu, a zalegająca wydzielina nie może wydostać się na powierzchnię. Zatkany mieszek włosowy widoczny jest na zmianie w postaci czarnej kropki. Przyczyną jego powstania może być:

• niewystarczająca higiena danej okolicy,
• stosowanie kosmetyków z silikonami lub olejami niedobranymi do potrzeb skóry,
• nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV,
• zapalenie mieszków włosowych,
• nieprawidłowa praca gruczołów łojowych.

Po zaobserwowaniu guzka pod skórą o charakterze kaszaka należy udać się do dermatologa. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu zmiany w znieczuleniu miejscowym. Stosowane są również metody laserowego usunięcia zmiany lub wymrażania (tzw. krioterapia).

Odradza się podejmowanie samodzielnych prób usunięcia guzka np. przez nakłucie i wyciśniecie zalegającej treści, ponieważ może doprowadzić to do nadkażenia i rozwoju stanu zapalnego. Zwiększa także ryzyko powstania nieestetycznych blizn.

Guzek za uchem, który okazuje się powiększonym węzłem chłonnym, jest najczęstszą przyczyną tej dolegliwości. Węzły chłonne to drobne struktury zbudowane z tkanki limfatycznej, pełniące w organizmie funkcje odpornościowe. W ich wnętrzu powstają m.in. limfocyty odpowiedzialne za niszczenie bakterii i wirusów oraz komórek nowotworowych. Węzły chłonne osadzone są płytko pod skórą lub w okolicy narządów wewnętrznych.

Powiększenie węzłów limfatycznych (tzw. limfadenopatia) zdarza się bardzo często i świadczy o wzmożonej aktywności układu odpornościowego. Występuje zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. O powiększonym węźle chłonnym mowa, gdy jego średnica wynosi minimum 1 cm. Zmiany są często bolesne pod wpływem dotyku, a skóra wokół nich obrzęknięta i zaczerwieniona.

Do powiększenia węzłów chłonnych za uchem dochodzi przy:

• stanach zapalnych dziąsła lub zębów,
• infekcjach bakteryjnych takich jak angina, gruźlica, kiła, zakażenia gronkowcem, próchnica zębów,
• infekcjach wirusowych takich jak grypa, przeziębienie, odra, ospa, wirusowe zapalenie wątroby, zakażenie wirusem opryszczki,
• wirusowym lub bakteryjnym zapaleniu ucha lub chorobach migdałków,
• chorobach odzwierzęcych takich jak choroba kociego pazura (bartonelloza), toksoplazmoza.

Guzek za uchem u dziecka o charakterze powiększonych węzłów chłonnych może pojawić się podczas wyżynania zębów

Najczęstsze niezakaźne przyczyny powstawania guzka za uchem to choroby autoimmunologiczne np. reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto, toczeń rumieniowaty układowy, a także nadwrażliwość na niektóre leki.

Guzek za uchem będący objawem nowotworów jest duży, twardy, nie boli i w odróżnieniu od kaszaka nie daje się przesuwać pod wpływem nacisku. Może świadczyć o istnieniu w organizmie nieprawidłowych komórek, bądź sygnalizować przerzut nowotworu.

Guzek za uchem jest jednym z symptomów rzadko występującego chłoniaka Hodgkina zwanego także ziarnicą złośliwą. To nowotwór układu chłonnego objawiający się bezbolesnym i twardym opuchnięciem węzłów chłonnych, głównie szyjnych i usznych, ale także przeponowych. W większości przypadków chłoniakowi Hodgkina nie towarzyszą inne objawy, a spadek masy ciała, nocne poty i temperatura powyżej 38 stopni Celsjusza dotyka około 30 procent chorych.

Wyczuwalne zmiany mogą wystąpić też jako objaw białaczki. Rzadziej guzek za uchem może pojawić się w przebiegu choroby nowotworowej, jaką jest stosunkowo rzadki guz ślinianki przyusznej. W 80 procentach przypadków zachorowań zmiany umiejscowione są w śliniankach przyusznych i mogą być nowotworopodobne, złośliwe bądź łagodne.

Guzek za uchem każdorazowo warto skonsultować z lekarzem. Specjalistą polecanym w pierwszej kolejności jest dermatolog lub lekarz rodzinny. Wizyta jest konieczna, zwłaszcza gdy:

• średnica zmiany przekracza 1-1,5 cm i nadal się powiększa,
• guzek za uchem boli, jest obrzęknięty i zaczerwieniony,
• z guzka wydostaje się ropna wydzielina lub innych rodzaj płynu,
• zmianie towarzyszy gorączka, osłabienie.