Dzień Wolności Podatkowej 2014. Od 14 czerwca już nie pracujemy na podatki, a na siebie

Ireneusz Jabłoński jest ekonomistą z Centrum im. Adama Smitha.

14 czerwca obchodzimy dziś Dzień Wolności Podatkowej? Mamy się z czego cieszyć?
Oczywiście, bo to znaczy, że właśnie 14 czerwca wyczerpał się wyznaczony przez państwo limit żądań podatkowych wobec nas.

Powiem inaczej: już więcej nie może nam wyszarpnąć z kieszeni. Jest to w pewnym sensie symbol, ale  zaczniemy wreszcie pracować na własne potrzeby.

Obliczając Dzień Wolności Podatkowej porównujemy, jaki udział w PKB (dochodzie naszego kraju) mają wydatki publiczne, takie jak między innymi budżet państwa, samorządów czy rządowe fundusze celowe.

Udział wszystkich wydatków w PKB w tym roku wyniósł 44,99 procent. Dokładnie taką część roku, czyli ponad 165 dni, statystyczny Kowalski pracuje więc na opłacenie podatków. Innego wyjścia nie ma.

Centrum im. Adama Smitha co roku wskazuje na taki dzień w naszym kraju. W zeszłym wypadł 22 czerwca, czyli tydzień później niż w tym. Co spowodowało, że teraz jest lepiej?
Rząd mniej wydawał i wolniej się zadłużał. I tak, jak przypuszczaliśmy, zaczęła działać tak zwana Krzywa Laffera. Pokazuje ona sposób reagowania podatników na wzrost lub spadek danin państwowych. Jeśli przełożyć to na polskie podwórko, wzrost podatków spowodował odwrotny skutek, niż oczekiwali rządzący: mniej oskubali swoich obywateli.

To ma sens, bo na przykład mimo podniesienia podatku VAT z 22 na 23 procent, wpływy z niego znowu zmalały.
- Zmalały, bo przedsiębiorcy nauczyli się minimalizować te, często wręcz absurdalne, koszty. Wiedzą, jak to się robi. Przeważnie znajdzie się jakaś furtka, luka w prawie. Państwo samo uczy więc firmy oszczędzania. Zawsze tak jest, że im bardziej zakręca śrubę, tym mniej z tego ma i nie dotyczy to tylko Polski.

Podobnie spadły wpływy z akcyzy na wódkę.
No właśnie, po jej tegorocznej podwyżce o 15 procent rynek w pierwszym kwartale skurczył się o 6 procent, a produkcja spadła o ponad jedną trzecią.
Tymczasem wzrosła jej sprzedaż a Litwie, Ukrainie, Białorusi. Wódkę kupuje się tam, gdzie to się najbardziej opłaca. I wszyscy są zadowoleni, oprócz naszego państwa rzecz jasna, które w tej sytuacji nie może zarabiać.

Jak wypadamy na tle innych państw? Inni jeszcze będą musieli dłużej pracować na podatki?
Polska znajduje się pośrodku skali obciążeń podatkowych w Eurowie, zresztą podobnie, jak w zeszłym roku. Najkrócej na państwowe daniny pracują Chorwaci, dłużej od nas Włosi, Skandynawowie, Niemcy, mieszkańcy Beneluksu. Jednak my nie możemy porównywać się z bogatymi krajami teraz, tylko na jakim etapie były pod koniec lat 60., czyli jak my dziś. Bo wtedy pracowało się w nich na podatki o dwa miesiące krócej niż obecnie u Polsce.

Co my, jako zwykli śmiertelnicy, możemy zrobić, byśmy za rok jeszcze wcześniej zaczęli zarabiać tylko na siebie?
Stanie się tak pod warunkiem, jeśli wybierzemy rząd, który podejmie odważną decyzję zmiany systemu podatkowego. Zmniejszy klin podatkowy, obniży absurdalne koszty pracy. Klimat podatkowy w Polsce wciąż nie jest najlepszy. W tegorocznej edycji rankingu przyjazności systemów podatkowych Paying Taxes nasz kraj znalazł się na 113. miejscu wśród 189 przebadanych państw. Przeciętna polska firma ma 18 płatności podatkowych w ciągu roku, a na rozliczenie się z fiskusem musi poświęcić 268 godzin.