Elektrownia wodna działa w podkieleckiej Wolicy

Młyn na Czarnej Nidzie w Wolicy wybudowano już w XIX wieku, jak większość podobnych obiektów nie przetrwał czasów radosnego komunizmu, upaństwowiony w 1955 roku, zdewastowany, ponownie wrócił do właścicieli na początku lat 80. ubiegłego wieku. Młyn działał do 2001 roku, kiedy to powódź wyrządziła trudne do naprawienia szkody. Koszty naprawy były zbyt duże a młynarstwo stawało się nieopłacalne i dlatego w miejscu młyna, wykorzystując istniejący jaz postanowiono uruchomić elektrownię wodną. Działała ona długo, energia wytwarzana prze Czarną Nidę trafiała do sieci niskiego napięcia. W ubiegłym roku zapadły decyzje o remoncie, który sprawi, że elektrownia będzie produkować więcej energii. Zadanie zaprojektowania urządzeń jak najlepiej wykorzystujących wodę z rzeki zlecono Instytutowi Odnawialnych Źródeł Energii.

Więcej energii
– Zaproponowaliśmy zamontowanie dwóch turbin: Archimedesa, ślimakowej turbiny, która wykorzystuje grawitację i świetnie sprawdza się przy niskich stanach wody i turbinę Kaplana dobrą przy wyższej wodzie. Kiedy stany są bardzo wysokie pracują obie turbiny – wyjaśnia Maciej Kowalik z działu realizacji inwestycji.-  Podobnego rozwiązania nie stosował nikt przed nami, chociaż jest ono najlepsze przy zmiennych stanach wody w rzece. Elektrownia z dwiema turbinami może produkować 70 kW, o jedną trzecią więcej niż poprzednio zarabiając zdecydowanie więcej pieniędzy.

Przy starym kamiennym młynie wzniesiono niewielki budynek elektrowni, ma on wapienno-kamienną elewację nawiązującą do wyglądu młyna. Wybudowano żelbetowe koryto pod śrubę Archimedesa, a montażowi potężnego ślimaka z zainteresowaniem przyglądali się mieszkańcy Wolicy.
Elektrownia w Wolicy nie tylko produkuje prąd, ale także jest obiektem badawczym - badania mają na celu optymalizację pracy turbin. Jeśli zastosowane w niej innowacyjne rozwiązania sprawdzą się pomysł inżynierów z Kielc z pewnością będzie szeroko wykorzystywany także na innych rzekach. I jest to ważne, bo wykorzystanie energii wodnej na terenie województwa świętokrzyskiego jest niewielkie. Łączna moc wszystkich 36 elektrowni wodnych zlokalizowanych na świętokrzyskich rzekach wynosi około 2,2 MW, co daje średnią około 62 kW na jedną siłownię.

W 2011 roku IOZE zamontował turbinę Archimedesa w elektrowni w Bieleckich Młynach na Czarnej Nidzie i była to trzecia elektrownia wodna na terenie Polski, w której zastosowano tego typu rozwiązanie.

Na małych rzekach
- Dzięki zastosowaniu turbiny ślimakowej możliwe jest energetyczne wykorzystanie rzek o małych spadach i przepływach, na których stosowanie tradycyjnych turbin nie gwarantuje opłacalności ekonomicznej – podkreśla Kowalik. – Można je instalować na rzekach które do tej pory były niemożliwe do zagospodarowania z przyczyn technicznych. Warto również podkreślić, że jest to pierwsza turbina ślimakowa całkowicie zaprojektowana i wykonana w Polsce. Turbinę Kaplana wykonano na terenie naszego województwa.
 

Źródło: Lidia Cichocka