E-podpis jest potrzebny coraz bardziej, ale wciąż mało popularny

Prawie 250 tysięcy osób posiada już bezpieczny, kwalifikowany podpis elektroniczny. Ma on taką samą moc prawną, jak podpis własnoręczny, a jego upowszechnienie zawdzięczamy głównie wymaganiom ZUS.

Może się to jednak wkrótce zmienić, bo Sejm w tym tygodniu zajmie się projektem ustawy, która umożliwi ZUS bezpłatne wydawanie tzw. profilu zaufanego na elektronicznej platformie usług administracji publicznej (EPUAP).

Firmy i osoby prywatne w kontaktach z ZUS nie będą już musiały korzystać z bezpiecznego e-podpisu.

Jeśli zahamuje to jego upowszechnianie się, będzie to ogromną stratą dla wszystkich. Możliwości korzystania z podpisu elektronicznego jest bowiem z roku na rok coraz więcej. E-podpis może być już wykorzystywany do pobierania informacji i zgłaszania zmian w KRS, rejestracji baz danych w GIODO, podpisywania faktur VAT oraz danych przesyłanych do GIIF. Pozwala on także na podpisywanie umów i innych prawnie wiążących dokumentów. Podpis elektroniczny jest też wykorzystywany przez placówki służby zdrowia, które mogą przy jego użyciu wyeliminować z obiegu papierowy dokument i zastąpić go elektronicznym. Na szczególną uwagę zasługuje wykorzystanie e-podpisu przy wystawianiu faktur.

Można by go stosować także w bankowości internetowej. Obecnie każdy bank stosuje inne zabezpieczenia i potwierdzenia przy dokonywaniu transakcji. Tokeny, karty kodów, SMS, trudne do zapamiętania ciągi znaków, itd. Mógłby je zastąpić jeden podpis elektroniczny. Zniknąłby problem zapamiętywania setki haseł. Obecnie tylko nieliczne instytucje finansowe pozwalają używać e-podpisu jako alternatywnej formy uwierzytelniania transakcji.

Jednym z mitów, który hamuje rozwój e-podpisu, jest skomplikowana obsługa. Drugim - wysoka cena.

A przecież kompletny zestaw do składania podpisu elektronicznego zawiera: certyfikat kwalifikowany, kartę kryptograficzną, aplikację do składania i weryfikacji bezpiecznych podpisów elektronicznych oraz czytnik kart. Gdy chcemy podpisać dokument, wystarczy postępować zgodnie z instrukcją. Wygląda to tak: po wybraniu dokumentu, należy włożyć kartę do czytnika, po czym aplikacja generuje ciąg znaków, który jest dołączany do pliku lub zapisywany w oddzielnym dokumencie, który jest nierozerwalnie związany z oryginałem.

Przy zakupie zestawów do składania e-podpisu przedsiębiorcy mogą skorzystać z oferty jednego z trzech centrów certyfikacyjnych:

1) Certum - Powszechne Centrum Certyfikacji - prowadzone przez Unizeto Technologies SA,

2) Krajowa Izba Rozliczeniowa SA,

3) Sigillum - prowadzone przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych SA

Zestawy można też nabyć poprzez instytucje, które z nimi współpracują. W naszym kraju ceny zestawów zaczynają się od 200 złotych netto. Raz zakupiony zestaw wystarczy na wiele lat, trzeba jednak raz na rok lub raz na dwa lata odnowić certyfikat. W Certum taka czynność to koszt - odpowiednio - 95 złotych netto i 130 złotych netto.

Użytkownik podpisu elektronicznego po zakupie zestawu nie ponosi dodatkowych kosztów w całym okresie ważności posiadanego certyfikatu niezależnie od liczby składanych podpisów. Miesięczny koszt posługiwania się podpisem elektronicznym nie przekracza 13 złotych netto.

Aby uzyskać certyfikat, należy udać się do jednego z trzech centrów certyfikacji do tzw. Punktu Rejestracji, gdzie załatwia się wszelkie formalności związane z uzyskaniem podpisu.

Jednak wydający certyfikaty i firmy z nimi współpracujące ułatwiają konsumentom nabycie zestawów do podpisu. Udostępniają sklepy internetowe, dzięki czemu cały zestaw i późniejsze odnowienie certyfikatu można nabyć bez wychodzenia z domu, nawiązują współpracę z dystrybutorami komputerów, itp.

Miejmy więc nadzieję, że czas upowszechnienia się elektronicznego podpisu jeszcze w Polsce nadejdzie.