Jak rozpoznać łuszczycę paznokci? Objawy, niezbędne badania i sposób leczenia. Jakie są przyczyny rozwoju łuszczycy na paznokciach?

Łuszczyca paznokci to postać łuszczycy, która atakuje okolice palców. Jest to choroba autoimmunologiczna, w której organizm błędnie rozpoznaje własne komórki jako zagrożenie i doprowadza do ich niszczenia. Skutkuje to rozwojem stanu zapalnego i widocznych zmian na skórze.

Zmiany na paznokciach rąk i nóg występują u 50 proc. chorych na łuszczycę zwyczajną i u 80 proc. pacjentów ze stawową postacią tej choroby.

Istnieje wiele korelacji między łuszczycą paznokci i stawową: obie postaci występują u 75-100 proc. osób z łuszczycą, przede wszystkim w sytuacji, w której stan zapalny dotyka stawów międzypaliczkowych. Nasilone objawy łuszczycy paznokci potęgują ryzyko wystąpienia łuszczycy stawów.

Łuszczyca paznokci występuje z taką samą częstotliwością u kobiet i mężczyzn, a przy tym niezależnie od wieku. Ze względu na nieco inny obraz kliniczny choroby stosuje się jednak rozróżnienie między łuszczycą paznokci u dorosłych i dzieci.

Przyczyny wystąpienia łuszczycy paznokci często pozostają nieznane, jednak wpływ na jej rozwój mogą mieć:

• przewlekłe choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca czy dna moczanowa,
• przyjmowanie niektórych leków (m.in. antybiotyków, sterydów, środków hormonalnych),
• silny i długotrwały stres,
• ostre i przewlekłe choroby infekcyjne, takie jak odra, ospa, półpasiec czy różyczka.

Łuszczyca nie jest przy tym chorobą, która można się zarazić. Kontakt fizyczny z chorym, np. uścisk dłoni czy przytulenie nie mogą sprawić, że u osoby zdrowej po pewnym czasie wystąpią objawy łuszczycy. Bardzo ważne jest, aby szerzyć tę informację, ponieważ z opisywanym wyżej schorzeniem boryka się ok. 2 proc. całej populacji.

Objawy łuszczycy paznokci bywają zróżnicowane, a ich występowanie jest uzależnione od umiejscowienia zmian chorobowych. Choroba jest zazwyczaj widoczna jednocześnie na płytkach paznokci rąk i nóg – tak jest u 82 proc. pacjentów. Na jednej płytce paznokcia pacjent może dostrzec nawet kilka typowych objawów choroby.

Jeśli łuszczyca dotyczy macierzy paznokcia, widoczne mogą być następujące objawy:

• efekt „naparstka” – głębokie zagłębienia w płytce paznokci rąk (u 70 proc. pacjentów),
• bielactwo płytki paznokcia,
• leukonychia – białe odbarwienia na paznokciach,
• pogrubienie płytki,
• zmatowienie płytki,
• powstawnie podłużnych bruzd na płytce,
• trachyonychia, tj. szorstkość i kruchość paznokci,
• linie Beau, tj. poprzeczne wgłębienia (u 83 proc. pacjentów).

Gdy łuszczyca dotyka łożyska paznokci, powstają objawy takie jak:

• hiperkeratoza podpaznokciowa (gromadzenie się szczątków tkanki na brzegach podpaznokciowych),
• oddzielanie się płytki paznokcia od palca,
• linijne wybroczyny pod paznokciem (czerwone lub brązowe smugi zastygniętej krwi pod płytką),
• rogowacenia podpaznokciowe (u 25 proc. pacjentów),
• tzw. plamy olejowe lub łososiowe – to jeden z bardzo charakterystycznych objawów w postaci owalnych, przezroczystych lub zółtoczerwonych przebarwień.

Dodatkowo w dwóch powyższych przypadkach może wystąpić:

• łuszczenie się wałów paznokciowych,
• grzybica paznokci (u 13-27 proc. chorych).

Objawy łuszczycy paznokci powodują znaczny ból i dyskomfort, mogąc uniemożliwiać choremu wykonywanie obowiązków zawodowych, a nawet najprostszych codziennych czynności.

Łuszczyca paznokci leczona jest dopiero po dokonaniu szczegółowej diagnozy problemu. Niezbędne są oględziny zmian przez dermatologa i wykonanie określonych badań.

W ramach rozpoznania łuszczycy paznokci konieczne są:

• ocena kliniczna,
• badanie mykologiczne (posiew w kierunki grzybicy)
• badanie kapilaroskopowe (ocena mikrokrążenia w naczyniach krwionośnych),
• badanie histopatologiczne,
• optyczną profilometria, która ocenia głębokość zagłębień w płytce paznokcia.

Lekarz bada też problem za pomocą tzw. wskaźnika ciężkości przebiegu łuszczycy paznokci (NAPSI). Jeśli wynosi on zero, oznacza to, że strach przed chorobą nie był uzasadniony. Na płytce paznokcia nie ma wtedy żadnych zmian charakterystycznych dla łuszczycy.

Wskaźnik NAPSI stosowany jest również podczas terapii, aby obiektywnie oceniać skuteczność wybranych form leczenia. Walka z łuszczycą paznokci wciąż stanowi duży problem dla medycyny. Leki podawane osobom z tym problemem to głównie środki wpływające na poprawę jakości paznokci, które nie zwalczają głównych przyczyn chorób – schorzenie jest bowiem nieuleczalne.

Lekarze często zalecają działania miejscowe substancjami leczniczymi, na które konkretny pacjent dobrze reaguje. Niestety, nie odkryto jeszcze substancji, która jest gwarancją szybkiego i nieinwazyjnego pozbycia się łuszczycy paznokci.

W terapii łuszczycy paznokci często stosowane są leki takie jak:

• kortykosteroidy,
• 5-fluorouracyl (5-FU),
• antralina,
• retinoidy (tazaroten),
• pochodna witaminy D (kalcyotriol/ dipropionian betametazonu),
• pochodne witaminy A (tazareten, acitretina),
• metotraksat,
• propionian klobetazolu,
• takalcytol,
• leki immunosupresyjne (cyklosparyna),
• infliksymab,
• adalimumab,
• kwas salicylowy,
• preparaty na bazie (15-50%) mocznika,
• octan triamcynolonu.

ZOBACZ: Kim Kardashian walczy z łuszczycą i łuszczycowym zapaleniem stawów