Otyłość jest szkodliwa dla mózgu dziecka. Może zaburzać pamięć i nie tylko. Zobacz, jak dodatkowe kilogramy wpływają na działanie mózgu

Otyłość i nadwaga dotyczą coraz większej liczby dzieci na całym świecie. Szacuje się, że już co piąte dziecko w Polsce waży za dużo. Już wcześniejsze badanie na otyłych dorosłych przeprowadzone w 2019 r. wykazało, że nadmierna masa ciała wpływa na zdrowie mózgu i zaburza jego funkcje oraz prowadzi do kurczenia się mózgu. Udowodniono, że jest to powiązane ze spadkiem pamięci i koncentracji oraz zwiększeniem ryzyka demencji.

W najnowszym badaniu naukowcy ze Stanów Zjednoczonych sprawdzili natomiast wpływ zwiększonej masy ciała na rozwój mózgu dziecka i odkryli, że otyłość jest powiązana z negatywnymi zmianami w strukturze i funkcjonowaniu mózgu.

Badanie zostało przeprowadzone na grupie 5169 dzieci w wieku 9-10 lat z 21 ośrodków badawczych w Stanach Zjednoczonych. Naukowcy przeanalizowali związek między wagą dziecka, BMI i zmianami w mózgu. BMI (Body Mass Index) to wskaźnik, za pomocą którego oblicza się prawidłową masę ciała, uwzględniając wiek, wagę i wzrost dziecka. Zbyt wysokie BMI świadczy o nadwadze lub otyłości. W Polsce wskaźnika BMI używa się głównie do obliczania prawidłowej masy ciała u dorosłych, natomiast w odniesieniu do dzieci stosuje się w tym celu siatki centylowe. BMI u dziecka nie jest proste do obliczenia i najlepiej zmierzyć je w gabinecie dietetyka.

Czytaj także: Zasada 9-5-2-1-0 ochroni przed otyłością dzieci i całą rodzinę. Na czym polega? Zmień wasze nawyki i wypróbuj proste sposoby na zdrowie

Naukowcy wykorzystali również obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI), aby określić zmiany mikrostrukturalne lub morfologiczne w mózgach dzieci, czyli określające strukturę i funkcjonowanie mózgu. W ten sposób zbadano związek pomiędzy wagą a zdrowiem mózgu. Okazało się, że wyższa waga w dzieciństwie związana jest ze złym zdrowiem mózgu, a mianowicie zmianami w istocie białej, zmniejszoną grubością istoty szarej kory mózgowej i zmniejszoną łącznością funkcjonalną, czyli łącznością różnych stref mózgu o podobnych funkcjach. Co to dokładnie oznacza?

Zdrowie mózgu ocenia się za pomocą wielu czynników, takich jak ogólny stan układu sercowo-naczyniowego, ilość snu i aktywności fizycznej czy jakość diety danej osoby. To wszystko wpływa na strukturę i funkcjonowanie mózgu.

W badaniu naukowcy ocenili łączność między różnymi częściami mózgu poprzez analizę fMRI (funkcjonalnego obrazowania metodą rezonansu magnetycznego) w stanie spoczynku. Badanie fMRI mierzy wzrost przepływu krwi i utlenowania aktywnej okolicy mózgu.

Wyniki wykazały, że zwiększona waga dziecka była związana ze zmniejszoną łącznością w mózgu. Było to szczególnie widoczne w obszarach mózgu odpowiedzialnych za kontrolę poznawczą, motywację i podejmowanie decyzji opartych na nagrodach. Oznacza to, że otyłe dzieci mogą mieć problemy z pamięcią, koncentracją i podejmowaniem decyzji, kontrolą swojego zachowania, a także słabszą motywację do podejmowania działań.

Z badania wynika więc, że otyłość u dzieci grozi nie tylko rozwojem chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 czy nowotworów, ale też negatywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu. Badanie ukazuje kolejne korzyści z zapobiegania rozwojowi otyłości u dzieci.

– Zdrowie i rozwój mózgu ma kluczowe znaczenie na wczesnych etapach życia. Jeśli istnieje powiązanie pomiędzy otyłością u dzieci a słabymi funkcjami poznawczymi, ważne jest, aby podjąć działania zapobiegawcze. Badania te mogą pomóc w edukacji rodzin i pacjentów, którzy należą do kategorii wysokiego ryzyka rozwoju otyłości. Sprowadza się to do edukowania dzieci jak prowadzić zdrowy tryb życia, począwszy od najmłodszych lat. Zdrowy styl życia obejmuje spożywanie pożywnych pokarmów i regularną aktywność fizyczną – powiedziała Haley Bishoff, dietetyczka nie zaangażowana w badanie.

Mimo, że otyłość może wynikać chociażby z uwarunkowań genetycznych, a nie jak wcześniej sądzono jedynie z objadania się i braku kontroli nad apetytem to jednak dieta i ruch są niezmiernie istotne w kontrolowaniu wagi.

– Dzieci cierpiące na otyłość mają tendencję do spożywania bardziej przetworzonej żywności, żywności o wysokiej zawartości tłuszczu i dodanych cukrów. W tych pokarmach brakuje również wielu składników odżywczych, które są niezbędne do rozwoju mózgu, takich jak białko, kwasy tłuszczowe omega-3 i witaminy z grupy B. Dzieci, które mają dietę bogatą w owoce, warzywa, rośliny strączkowe, ziarna, chude białka i zdrowe tłuszcze, mają niższe wskaźniki otyłości. Te pokarmy przyczyniają się do zdrowego rozwoju mózgu – podsumowuje Bishoff.