Co robić, zeby gaz był bezpieczny?

Jerzy Szydłowski, zastępca dyrektora do spraw dystrybucji w Zakładzie Gazowniczym w Kielcach. Od 15 lat zatrudniony w zakładzie, od trzech lat pełniący funkcję dyrektora. Nadzoruje eksploatację sieci i stacji gazowych, inwestycje, dystrybucję gazu, rozwoju i przyłączeń oraz Pogotowie Gazowe.

Po dramacie przy ul. Jagiellońskiej w Kielcach nasi czytelnicy boją się, czy gazu w ich domach można używać bezpiecznie. Dlatego zaprosiliśmy eksperta, który przy głośnym telefonie "Echa Dnia" radził, co robić by uniknąć tragedii.

Na pytania naszych czytelników odpowiadał Jerzy Szydłowski, zastępca dyrektora do spraw dystrybucji w Zakładzie Gazowniczym w Kielcach:

* Kiedy możemy się domyślać, że w naszym domu może być coś nie w porządku?
- Jeśli instalacja gazowa jest szczelna, przewody wentylacyjne działają prawidłowo, a urządzenia pracujące na gaz są sprawne, nie ma powodu do niepokoju. Bez wątpienia sygnałem, który powinien powodować niezwłoczne reakcje jest obecność w pomieszczeniach charakterystycznego zapachu. To przykład identyfikacji już rozszczelnionej instalacji gazowej lub kłopotów z odbiornikami.

Pamiętajmy jednak o działaniach prewencyjnych. Jeśli na przykład wyczuwamy podmuch powietrza z kratek wentylacyjnych do wewnątrz pomieszczeń, oznacza to, że wystąpił ciąg wsteczny i powinniśmy ten fakt zgłosić spółdzielni lub zarządcy budynku. Pewnych informacji dostarcza obserwacja płomienia np. w kuchence: gdy jest niebieski oznacza to, że proces spalania odbywa się prawidłowo, jeśli jego zabarwienie jest czerwone - oznacza nadmiar powietrza w palącej się mieszaninie; a jeśli żółty i smolący - jego niedobór. Wątpliwości w tym zakresie powinien rozwiać serwisant urządzeń gazowych.

Gdy ktoś mieszka w domku jednorodzinnym, o kłopotach z wentylacją i przewodami spalinowymi może świadczyć częste wyłączanie się gazowego kotła CO wskutek zadziałania przerywacza ciągu. Zatem na szczególną uwagę zasługuje sprawna instalacja wentylacyjna ponieważ w przypadku nieszczelności gwarantuje skuteczne odprowadzenie gazu.

*Kiedy gaz może być niebezpieczny i jak zachować się w takiej sytuacji?
- Ulatniający się gaz tworzy z powietrzem mieszaninę, która może ulec zapłonowi, jeśli jest 10-15 procent zawartości gazu w mieszaninie z powietrzem. Jest zatem niebezpieczny kiedy jest wyczuwalny w pomieszczeniu. W takim przypadku pierwszym odruchem powinno być otwarcie okien w celu wywołania przeciągu, kolejnym zamknięcie kurków odcinających dopływ gazu do instalacji i urządzeń. Kategorycznie nie wolno włączać urządzeń elektrycznych, zapalać światła czy sięgnąć w zdenerwowaniu po papierosa, bo najdrobniejsza iskra może wywołać wybuch. Powinniśmy jak najszybciej powiadomić pogotowie gazowe, dzwoniąc pod numer 992 lub w Kielcach pod 41-349-94-223. Dla bezpieczeństwa powinniśmy opuścić dom i zaczekać na przyjazd odpowiednich służb. Jeśli mieszkamy w bloku, trzeba także powiadomić sąsiadów.
* Mieszkam w bloku, sąsiad od lat nie płaci czynszu, ma odcięte liczniki, ale mnie wydaje się, że od jego mieszkania czuć czasem charakterystyczny zapach gazu. Może histeryzuje po tragedii na Jagiellońskiej, ale boję się. Czy gdzieś powinnam to zgłosić?
- Ma pani prawo być zaniepokojona i oczywiście powinna pani zareagować. Tego typu interwencje można zgłosić bezpośrednio w Zakładzie Gazowniczym i można zrobić to anonimowo, nie obawiając się odwetu ze strony kłopotliwego sąsiada. My ze swojej strony takie zgłoszenia traktujemy bardzo poważnie i sprawdzamy czy nie doszło do nielegalnego poboru gazu, a przede wszystkim w zakresie bezpieczeństwa użytkowania instalacji gazowej. Może pani swoje spostrzeżenia zgłosić także do administratora bloku, który powinien natychmiast nas powiadomić.

* Buduję dom, w którym będzie instalacja gazowa. Czego powinienem dopilnować podczas instalacji i jakie materiały są bezpieczne?
- Zgodnie z przepisami dopuszczalna jest instalacja wykonana z rur miedzianych i stalowych. Dla naszego komfortu, rury stalowe powinny być łączone poprzez spawanie, a połączenia rozłączne - na gwinty - najlepiej stosować wyłącznie dla podłączenia urządzeń. Instalacja miedziana powinna być łączona przez lutowanie lutem twardym i nie może być prowadzona po zewnętrznej stronie ścian budynku jak również w wypełnionych bruzdach - powinna pozostać "na wierzchu". W pomieszczeniach zagrożonych wilgocią należy unikać "chowania" instalacji gazowej. Bardzo ważne jest dobranie właściwych fachowców. Nie wolno polegać na "złotych rączkach", trzeba korzystać z usług hydraulików z odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi. Przed podłączeniem gazu szczelność instalacji powinna być sprawdzona sprężonym powietrzem o ciśnieniu co najmniej 50 kilopaskali, czyli dwudziestokrotnie większym niż docelowe ciśnienie robocze. Szczegółowe wytyczne w zakresie instalacji gazowych zawiera Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w/s warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U nr 75 z 2002 r., poz. 690). Trzymanie się tych zasad powinno zapewnić bezpieczeństwo eksploatacji instalacji gazowej.

* Wiem, że jest pan specjalistą od gazu sieciowego, ale akurat w domku używam butli. Na co mam zwracać uwagę?
- Priorytetem jest naturalnie sprawność instalacji wentylacyjnej oraz instalacji gazowej i urządzeń. W przypadku, gdy w budynku wykorzystywana jest wyłącznie butla do kuchenki, należy pamiętać o stosowaniu do połączenia wyłącznie węży i złączek atestowanych. Miejsca podłączenia butli lub kuchenki to miejsca najczęstszych nieszczelności takiej uproszczonej instalacji gazowej. Należy pamiętać, że gaz płynny (w przeciwieństwie do gazu sieciowego) jest gazem cięższym od powietrza, stąd jego użytkowanie niesie ze sobą nieco inny charakter zagrożenia. Uchodzący gaz snuje się bowiem nad posadzką, a przyczyną jego zapłonu może być np. agregat chłodziarki. Wytyczne w zakresie użytkowania instalacji gazu płynnego znajdą państwo również w przywołanym już rozporządzeniu. Proszę pamiętać, że użytkowanie w jednym budynku instalacji gazu płynnego i sieciowego jest zabronione.