Gmina Jarocin. Niechciany pomnik „Rzeź Wołyńska” stanie w Domostawie przy drodze [ZDJĘCIA]

Pomnik, jak chcą tego władze gminy Jarocin, stanie na wykupionej działce w sąsiedztwie Miejsca Obsługi Podróżnych przy budowanej drodze ekspresowej S-19, zwanej Via Carpatia. Data postawienia monumentu zależeć będzie od postępu prac na budowie drogi. Być może będzie to jesień tego roku lub przyszły rok.

Rzeźba jest darem dla polskiego narodu od Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, Okręg 2 w Nowym Jorku, którego rzeźbiarz był członkiem. Monument został odlany z brązu w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych. Jednak od pięciu lat nie było chętnych na zabranie tego daru. Jako lokalizację pomnika wymieniano Jelenią Górę, Toruń, Kielce, Rzeszów czy Stalową Wolę. Jednak miasta po kolei rezygnowały z prezentu. Z powodu braku miejsca na jego postawienie, rzeźba jest przechowywana w magazynie Gliwickiego Zakładu pod gołym niebem.

Co jest takiego w tej rzeźbie, że do tej pory nie było na nią chętnych, dlaczego pomnik budzi takie kontrowersje? Wszystko za sprawą drastycznego przedstawienia rzezi, choć jego krytycy zwracają uwagę także na wątpliwą wartość estetyczną tego dzieła. „Rzeź Wołyńska” jest potężnym monumentem. Ma 14 metrów wysokości i waży 7,5 ton. Pomnik składa się z trzech elementów. Centralnym jest orzeł w koronie, na którego rozpostartych na szerokość 7,5 metra skrzydłach umieszczone zostały nazwy miejscowości, gdzie doszło do mordów na Polakach dokonanych przez Ukraińską Powstańczą Armię. W środku orła wycięty został krzyż, a w powstałej luce umieszczono postać dziecka nabitego na widły. „W symboliczny sposób nawiązują one do ukraińskiego tryzuba, który dla Polaków na Wołyniu oznaczał śmierć” – wyjaśniono zamysł artysty.

U podnóża instalacji znajdują się naturalnej wielkości postaci: ojca, matki z niemowlęciem, chłopca i dziewczynki. Za nimi znajduje się fragment ogrodzenia ze sztachetami, na które wbite są trzy główki dziecięce, a czwarta leży obok płotu na ziemi. Postaci otoczone są przez płomienie, które jednocześnie stanowią podstawę pomnika.

Jak w piątek powiedział na spotkaniu w Jarocinie doktor habilitowany Włodzimierz Osadczy, członek Społeczny Komitet Budowy Pomnika Pamięci Ofiar Męczeństwa i Ludobójstwa Kresowian "Rzeź Wołyńska" w Jeleniej Górze, pomnik jest przypomnieniem bestialstwa Organizacji Nacjonalistów Ukraińskich i jej zbrojnego ramienia - Ukraińskiej Armii Powstańczej popełnionym na Polakach na Kresach Wschodnich w latach 1942 - 1947. „Większość naszych rodaków, którzy zginęli na Kresach, nie ma krzyży na swoich grobach. Nikt nie zapalił na nich znicza, nie odmówił modlitwy, bo ich ciała mordercy z UPA wrzucali do przydrożnych rowów, palili albo grzebali w zbiorowych mogiłach. Mordowali mężczyzn, kobiety i dzieci, stosując najwymyślniejsze tortury. Grabili majątki, równali całe osady i wsie z ziemią, niszcząc wszystkie ślady kultury polskiej” – czytamy w komunikacie stowarzyszenia.

Na czele Społecznego Komitetu Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska”  w Domostawie stoi wójt Jarocina Zbigniew Walczak, a w jego składzie jest między innymi ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski, który powiedział na spotkaniu: – Pomnik, który nosi nazwę „Rzeź Wołyńska” ma upamiętnić Polaków, ale też obywateli polskich innej narodowości, którzy zginęli z rąk nacjonalistów ukraińskich, to są Żydzi, Ormianie – moi przodkowie, Czesi na Wołyniu i przedstawiciele wielu innych narodowości, ale także sprawiedliwych Ukraińców. To chcę podkreślić, ten pomnik będzie też upamiętniał tych, szlachetnych Ukraińców – polskich obywateli, którzy ratowali Polaków i Żydów, a którzy często płacili za to straszliwą cenę, ginęli z rąk banderowców. Społeczny Komitet zajmie się zbieraniem pieniędzy na sprowadzenie pomnika w Gliwic i jego montaż w Domostawie.