Karty graficzne - jak wykryć problem?

Przedstawiamy kolejną część cyklu o naprawach komputera. Dziś o tym, co w informatycznym żargonie oznacza termin "artefakty", jaka jest różnica między kartą grafiki dedykowaną i zintegrowaną oraz jak zdiagnozować ich usterki.

Nie zawsze brak obrazu musi oznaczać uszkodzenie grafiki. Podobnie zresztą kilka martwych pikseli na monitorze. Jak zatem stwierdzić, że to właśnie ten podzespół odmówił nam posłuszeństwa?

Aby mieć stu procentową pewność, że to właśnie grafika nie działa, najpierw trzeba wykluczyć awarię monitora. Wspomniane martwe piksele to nie problem z kartą grafiki, lecz matrycą. Są to widoczne na ekranie wypalone punkciki w różnych kolorach. O ile w przypadku monitorów starego typu - kineskopowych, problem praktycznie nie występuje, tak w tańszych modelach LCD jeszcze do niedawna był plagą. Dziś bywa z tym różnie. Stąd też normy ISO dopuszczające maksymalną ich wartość, powyżej której producent jest zobowiązany do wymiany monitora.

Brak obrazu może oznaczać, że mamy uszkodzony monitor. Aby się o tym przekonać wystarczy podłączyć komputer do innego. Jeśli jest obraz - wiemy w czym tkwi problem. Co jeśli nadal nic nie widać, a co do monitora mamy pewność?

DWIE KARTY
Większość nowych zestawów posiada dwie karty graficzne. Jak to możliwe? Pierwsza z nich to "prezent" od producenta płyty głównej. Jest to zintegrowany z nią układ. Nie zdziwmy się, jeśli nie wspomniał nam o tym sprzedawca. Dziś wbudowana grafika to standard, który posiada niemalże każda płyta główna. Druga karta to model dedykowany, montowany jako osobny podzespół na płycie głównej. Tę kupujemy świadomie. Szczególnie, jeśli chcemy cieszyć się grafiką w grach. Układy zintegrowane nie nadają się do pracy z multimediami. Można z nich korzystać jedynie do zastosowań biurowych. Rzadko kiedy radzą sobie z poprawnym wyświetlaniem zaawansowanej grafiki.

Co z brakiem obrazu mają wspólnego dwie karty graficzne? Otóż w przypadku, gdy zdecydowaliśmy się na kartę dedykowaną, model zintegrowany powinien być wyłączony. W przeciwnym wypadku komputer nie będzie wiedział, z której z nich najpierw podać obraz. W większości przypadków domyślnie jako pierwsza uprzywilejowana jest karta zintegrowana. Jeśli monitor podłączony jest do karty dedykowanej, wiemy skąd brak obrazu. Jak wyłączyć kartę zintegrowaną? Wystarczy wejść do BIOS-u, czyli ustawień komputera.

ARTEFAKTY
W informatycznym żargonie są to błędy w wyświetlaniu obrazu. Na czym polegają? To przekłamania kształtów i kolorów. Jeśli na ekranie monitora mamy ciąg spadających lub mieniących się cegiełek, pewnym jest, że to nie matrix, lecz usterka karty grafiki. Problem może dotyczyć zarówno modelu zintegrowanego, jak i dedykowanego.

Wyświetlanie artefaktów może być też spowodowane przetaktowaniem zegara karty graficznej. Co to oznacza? Karta pamięci posiada rdzeń graficzny i kości pamięci taktowane zegarem, wyrażanym w megahercach. W dobie coraz to powszechniejszego oerlockingu, czyli podkręcania wartości zegarów do osiągnięcia jak najlepszych wartości, takie przypadki się zdarzają. Jeśli bawiliśmy się taktowaniem zegarów, wystarczy przywrócić ich fabryczne właściwości, by obraz znów wrócił do normy.