Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kto zyska, a kto straci na decyzji TK w sprawie stawek urzędniczych dla radców prawnych? Rynek usług prawnych czekają duże zmiany

Jerzy Mosoń
Jerzy Mosoń
Po wzroście minimalnych stawek urzędniczych dla radców prawnych nie znikną z rynku ogłoszenia dotyczące zastępstw procesowych, ale może być ich mniej
Po wzroście minimalnych stawek urzędniczych dla radców prawnych nie znikną z rynku ogłoszenia dotyczące zastępstw procesowych, ale może być ich mniej 123rf.com/profile_natalimis'
To może być prawdziwa zmiana jakościowa, zarówno dla osób potrzebujących wsparcia profesjonalnych prawników, jak i szansa dla mniej zarabiających radców by zbliżyli się pod względem zarobków do lepiej wynagradzanych kolegów i koleżanek. To najważniejsze wnioski po kolejnym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, który kilka dni temu uznał, że aktualne stawki urzędnicze są niekonstytucyjne. Czy jednak wszyscy mają prawo cieszyć się z decyzji TK?

Spis treści

Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia, że już pracuje nad nowymi stawkami urzędowymi dla radców prawnych, tak by po ich wzroście osiągnęły one poziom minimalnych. To konieczne, by orzeczenie TK przełożyło się w przyszłym roku na wzrost wynagrodzeń prawników. Ile będą zarabiać radcowie prawni, którzy otrzymają sprawę z urzędu? Jak ta sprawa wpłynie na kwestię zastępstw procesowych, z którego to przywileju niedawno tak chętnie korzystały osoby mające mniej czasu na tzw. urzędówki?

Sędziowie nie mieli wątpliwości

TK po raz drugi zabrał głos w sprawie kosztów nieopłaconego wsparcia prawnego udzielonego przez radcę prawnego z urzędu i znów orzekł, że przepisy rozporządzenia Resortu Sprawiedliwości, ustalające je na poziomie niższym od minimalnych stawek dla radców w warunkach rynkowych, są niezgodne z Konstytucją. Trybunał podejmował w tej sprawie decyzję dwukrotnie: najpierw 19 kwietnia, następnie dzień później, w związku z dwoma skargami dotyczącymi zbyt niskich stawek urzędowych dla radców, niższych niż ustalone wcześniej minima rynkowe.

Stawki urzędnicze są o połowę niższe od najniższych rynkowych

W dniu 19 kwietnia TK badał zgodność z ustawą zasadniczą par. 8, który określa stawki radcowskie w zależności od wartości przedmiotu sprawy. I tak, jeśli chodzi o wartość do 500 zł, stawka radcowska kształtuje się na poziomie 60 zł, powyżej tej kwoty, a do wartości 1500 zł - 180 zł, dalej do 5 000 zł - 600 zł, i do 10 000 zł - 1200 zł. Gdy wartość sprawy przekracza 5 000 000 zł, stawka radcowska sięga już jednak 16 600 zł. Według wnioskodawcy, symetryczne rozporządzenie MS z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych na wolnym rynku, określa minimalne stawki na poziomie aż o 50 proc. wyższym. Skarżący zarzucił, że takie zróżnicowanie jest dyskryminujące wobec tych, którzy ze względu na to, że są z urzędu powołani do prowadzenia spraw, nie mogą swobodnie ustalić stawek.

Radcowie biorą na siebie zbyt duży ciężar

Dzień później TK analizował par. 4, ust. 1 rozporządzenia dotyczący zasad ustalenia stawek urzędowych. Uznał, przedstawiając sprawę w największym skrócie, że brak jest jakichkolwiek podstaw, by różnicować stawki minimalne dla radców prawnych świadczących w procesie pomoc prawną w zależności od tego, czy działają z wyboru, czy z urzędu. Wskazał też, że to państwo musi zagwarantować osobom ubogim profesjonalną pomoc prawną, a tymczasem ciężar finansowy z tego tytułu rozkłada się obecnie na Skarb Państwa i radców prawnych. Inaczej ma być już od przyszłego roku, bo jeśli brać pod uwagę stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości, prace nad zmianą wysokości stawek urzędowych dla radców już trwają.

Wzrośnie poziom obsługi prawnej

Magdalena Bukowska, właścicielka Media4Busines, prawnik zajmującą się od wielu lat rynkiem usług prawnych, uważa, że Orzeczenie TK uznające, że obecne stawki urzędowe radców prawnych są niekonstytucyjne, daje nadzieję na wzrost wynagrodzeń prawników mających obowiązek podjąć się reprezentowania osób, których nie stać na skorzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika.

– W mojej ocenie decyzja TK jest korzystna dla rynku – sprawi, że część doświadczonych radców prawnych, którzy dotychczas szukali zastępstwa dla spraw zleconych przez urząd będzie po wzroście płac chętniej podejmować się obrony osób z urzędu – mówi Bukowska. – Tym samym wzrośnie poziom obsługi prawnej ogólnie, ponieważ również mniej zamożne osoby będą miały szansę otrzymać wsparcie od renomowanych prawników – dodaje.

Najbardziej pożądani prawnicy nadal będą korzystać z zastępstw

Przy okazji perspektywy wzrostu stawek urzędowych dla radców prawnych pojawia się temat zagrożeń z tym związanych. Pojawiają się głosy, że na podwyższeniu stawek mogą ucierpieć ci, którzy dopiero wchodzą do zawodu i siłą rzeczy najbardziej dotychczas korzystali z instytucji zastępstwa procesowego, które pozwalało im nabrać doświadczenia i zebrać fundusze na działalność. Internet wciąż obfituje w tego typu ogłoszenia.

– Oczywiście, wyższe stawki urzędowe dla radców prawnych nie zmienią diametralnie struktury rynku, ponieważ najbardziej poszukiwani prawnicy wciąż będą bardzo zajęci, a ich stawki również w kolejnych latach będą znacznie przewyższać urzędowe – zaznacza Bukowska.

Również inni prawnicy raczej uspokajają i zarówno w decyzji TK czy zapowiedzi MS dostrzegają większą szansę niż zagrożenia.

Kancelarie stosujące niższe stawki nie mają powodów do zmartwień

Radca prawny Marek Stopczyński, który w zeszłym roku otworzył pierwszą w Polsce lowcostową (niskokosztową) kancelarię prawną uważa, że decyzja TK, który orzekł, że stawki urzędnicze są niekonstytucyjne, była oczywista i nie wpłynie negatywnie na rynek usług prawnych.

– Jeśli Ministerstwo Sprawiedliwości, idąc za decyzją Trybunału, podniesie stawki urzędnicze, choćby do poziomu rynkowego minimum, to na pewno radcowie o większym doświadczeniu będą chętniej zajmować się takimi sprawami - mówi Stopczyński. – Zyskają na tym osoby, które nie mogą sobie pozwolić na wsparcie ze strony droższych kancelarii prawnych. Z punktu widzenia niskokosztowych biur wyższe stawki urzędnicze nie wpłyną na zmniejszenie ilości zlecanych spraw, ponieważ klienci szukający oszczędności przy wyborze kancelarii, w większości nie należą do grupy klientów, których w ogóle nie stać na obsługę prawną, a tym samym są zdani na pomoc radcy z urzędu – dodaje.

Dla klienta liczy się teraz specjalizacja

Jednym z argumentów przeciw wysokim urzędowym stawkom minimalnym dla profesjonalnych prawników było do niedawna to, że podniesienie wynagrodzeń sprawi, że często renomowani prawnicy w jednej dziedzinie będą chcieli zajmować się sprawami w specjalizacjach, w których wcześniej nie nabrali doświadczenia. Taki stan rzeczy będzie oddziaływał także na wolny rynek, ponieważ nierzadko prawnicy z urzędu są następnie pierwszym wyborem klienta na wolnym rynku. Nie zawsze jednak każdy klient ma odpowiednie rozeznanie co do kompetencji pełnomocnika.

Radca prawny Stopczyński nie dostrzega takiego zagrożenia, uważając, że współczesny klient to już osoba interesująca się rynkiem.

– Przy wyborze radcy klient kieruje się przede wszystkim jego specjalizacją, więc nie zawsze ma znaczenie to, że radca pracuje w bardziej czy mniej renomowanej kancelarii. Dla klienta lepiej np. jego sprawą zajął się mało znany prawnik, ale wyspecjalizowany w danej dziedzinie, niż gdyby miałaby to być osoba powszechnie znana, ale nigdy nie prowadząca spraw z przedmiotu, który dotyczy klienta – kończy.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Kto zyska, a kto straci na decyzji TK w sprawie stawek urzędniczych dla radców prawnych? Rynek usług prawnych czekają duże zmiany - Strefa Biznesu

Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Podkarpackie