Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła

Kajetan Cyganik
Podróż do Karpackiej Troi to przeżycie wyjątkowe, bo to miejsce w sposób magiczny przenosi nas o ponad trzy i pół tysiąca lat wstecz.
Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła
Wojciech Lubiński

(fot. Wojciech Lubiński)

Najciekawsza część Muzeum Podkarpackiego w Krośnie to jego oddział w Trzcinicy nieopodal Jasła, gdzie dyrektor Jan Gancarski nie tylko dokonał fenomenalnych odkryć archeologicznych, ale zdołał wokół nich stworzyć legendę, aurę tajemniczości i wznieść obiekt muzealny nie odbiegający w żaden sposób od europejskich i światowych standardów. To wyjątkowe miejsce, które przez wieki nazywane było "Wałami Królewskimi". Okoliczna ludność chodziła tu zbierać grzyby, nie mając pojęcia, co znajduje się pod ich stopami…

Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła
Wojciech Lubiński

(fot. Wojciech Lubiński)

Nie jak w Turcji

Dzięki Homerowi każdy zna historię wojny trojańskiej oraz samego miasta, które mimo niezdobytych murów padło za sprawą sprytu słynnego Odysa. Turyści odwiedzający ruiny pamiętające krwawą wojnę o Helenę, mogą czuć się zawiedzeni tym, co jest im prezentowane. Nikt nie pokusił się o rekonstrukcję murów obronnych, czy stworzenie wizji miasta, która mogłaby przenieść odwiedzających o kilka tysięcy lat wstecz. Nawet słynny Koń Trojański stoi z dala od odsłoniętych ruin, nad Hellespontem w mieście Canakkale.
Takiego zawodu, jak w Turcji z pewnością nie przeżyjemy w "Karpackiej Troi" - archeologicznym skansenie, w którym wiernie zrekonstruowano przykładowe domy ludności dwóch najlepiej rozwiniętych kultur zamieszkujących strome wzgórze nad wijącą się jak Skamander rzeką Ropą, gliniano-drewniane wały obronne i palisady.

Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła
Wojciech Lubiński

(fot. Wojciech Lubiński)

Każdy element jest dopracowany

Na odwiedzających czeka fantastyczna ekspozycja, pokazujące wykopane na wzgórzu dzieła dawnych kultur, jak również sceny z życia mieszkańców warownej osady. Co ciekawe, manekiny wykonano na podstawie analizy szczątków znalezionych w grobach dzięki czemu z łatwością rozróżnimy bardzo wysokich przedstawicieli ludności kultury Otomani-Füzesabony od niskich i niepozornych Słowian. Nie brakuje tu materiałów multimedialnych, a każdy element jest dopracowany w najmniejszym szczególe.

Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła
Wojciech Lubiński

(fot. Wojciech Lubiński)

Miejsce pełne życia

Skansen jest miejscem pełnym życia i właśnie dzięki temu ma moc porywania odwiedzających w fascynującą podróż w czasie. Odbywają się tu zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, warsztaty, cykliczne imprezy plenerowe, czy nauka strzelania z łuku. Za dodatkową opłatą można spędzić noc w jednej z chat, a w weekendy przewodnicy są ubrani w stroje z epoki brązu oraz czasu kiedy na "Wałach Królewskich" swój gród mieli Słowianie. Można podziwiać wówczas jak wytwarzają tradycyjnymi metodami strzały, łuki, kują, przygotowują mąkę i pieką podpłomyki na tradycyjnych paleniskach.

"Karpacka Troja" jest wyjątkowa, bo w całości została stworzona metodami sprzed wieków i tysiącleci. Bez użycia jednego gwoździa, posługując się wytworzonymi przez siebie siekierami oraz innymi narzędziami, wzniesiono 150 metrów wałów obronnych z drewna i gliny, dwie bramy do grodu z dwóch różnych okresów, a także liczne chaty kultury Otomani—Füzesabony i Słowian.

Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła
Wojciech Lubiński

(fot. Wojciech Lubiński)

Burze nad Karpacką Troją

Kiedy w sali projekcyjnej "Karpackiej Troi" zapalają się światła po seansie filmowym, trudno wyjść z podziwu dla kultur, które w przeszłości wybrały sobie to miejsce na budowę warownego grodu. Ponad 2000 lat przed narodzeniem Chrystusa zamieszkiwała tu ludność grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej, która była słynna z doskonałej jakości wyrobów glinianych i wyraźnych oddziaływań zakarpackich. Społeczność ta w sposób naturalny i bezkrwawy zasymilowała się z ludnością Otamani—Füzesabony, która do współczesnej Trzcinicy dotarła około 1650 roku p.n.Ch.

Nowi mieszkańcy należeli do wielkiej cywilizacji z początków epoki brązu, która przekazywała zakorzenione na południu impulsy kulturowe na północ. Mieli wysoce rozwiniętą strukturę społeczno-gospodarczą. Powiększyli i umocnili obwarowania, a ich wyjątkowe wyroby rzemieślnicze, czy ozdoby można podziwiać na ekspozycji w pawilonie wystawowym. Tę wspaniałą, rozwijającą się kulturę zniszczyła zawierucha dziejowa około 1350 roku p.n.Ch. Prawdopodobnie grodzisko spłonęło. Dlaczego? Tego się prawdopodobnie nie dowiemy, ale pewne jest, że kolejni osadnicy zdecydowali się wykorzystać ten doskonały teren na zbudowanie warownej osady dopiero 2000 lat później.

Grupą, która "wprowadziła" się na "Wały Królewskie", budując tu w VIII wieku potężny gród byli Słowianie. Wzniesiona przez nich osada składała się z majdanu głównego i trzech podgrodzi. Była co prawda oparta na założeniach obronnych z epoki brązu, ale jednoznacznie pokazuje wysoki poziom myśli inżynieryjnej. Wały obronne miały łączną długość 1250 m długości.

Grodzisko zamieszkiwał w tamtych czasach książę, który pozostawił po sobie srebrny skarb składający się z 550 przedmiotów, eksponowany na stałej wystawie w pawilonie edukacyjnym. Zakopał go około 1031 roku, kiedy osada zniknęła pod wpływem gwałtownego pożaru. Spowodowały go prawdopodobnie wewnętrzne zaburzenia w kraju u schyłku panowania Mieszka II. Od tamtego czasu wzgórze nad Ropą pozostało niezamieszkane.

Podkarpacki przysmak

W skansenie "Karpacka Troja" można spróbować kilku tradycyjnych potraw z Podkarpacia. Najbardziej charakterystycznym daniem są proziaki, zwane podkarpackim przysmakiem.
- Są to placki mączne z dodatkiem prozy, czyli sody oczyszczonej. Ciasto jest wyrabiane ręcznie. Następnie kroi się je w kwadraciki i układa na blasze na kuchni kaflowej opalanej drewnem - wyjaśnia Katarzyna Ulaszek z restauracji "U Schabińskiej".

Proces pieczenia nie trwa długo. Po 15 minutach proziaki są gotowe do spożycia i najlepiej smakują z masłem.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Najnowocześniejsza Troja Europy w Trzcinicy koło Jasła - Echo Dnia Świętokrzyskie

Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Podkarpackie