Nie dostajesz pensji? Podpowiadamy, jak o nią walczyć

Pensja zawsze na czas

Zgodnie z Kodeksem pracy wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie wypłaca się "z dołu" - czyli za przepracowany okres - niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Gdy wypłata przelewana jest na rachunek bankowy pracownika - musi tam trafić najpóźniej w dniu ustalonym jako dzień wypłaty.

Ponad 6,3 miliona złotych podkarpaccy pracodawcy zalegają z wypłatami swoim pracownikom. W porównaniu do ubiegłego roku kwota zaległości płacowych wzrosła o jedną trzecią. Problem z pensjami w czasach kryzysu jest coraz większy.

Pracodawca, jeśli są ku temu ważne powody ekonomiczne, ma prawo obniżyć pracownikom pensję - zawsze pisemnie przez wypowiedzenie warunków pracy. Może również zaproponować im bezpłatne urlopy. Jeśli jednak nie wypłat nie ma, a na dodatek firma nie przekazuje składek zdrowotnych i emerytalnych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, to najwyższa pora zacząć się bronić.

IDŹ DO INSPEKCJI
- Osób, których problem dotyczy, jest mniej niż w ubiegłym roku, ale po kwotach niewypłaconych pensji widać, że zaległości się zwiększyły o około 1,5 miliona złotych. W skali regionu to duża kwota - mówi Dawid Baran z okręgowego inspektoratu Państwowej Inspekcji Pracy w Rzeszowie.- Skarg jest cały czas dość dużo. Zwykle po skardze następuje kontrola, która potwierdza łamanie praw pracowniczych w zakresie wypłacania pensji.

Często pracodawcy zwodzą pracowników, a ci boją się poskarżyć inspekcji pracy, żeby przypadkiem nikt w firmie nie dowiedział się o tym. Bo wtedy konsekwencją najczęściej jest wypowiedzenie z pracy.

- Każdy może przyjść po bezpłatną poradę, a osoby składające skargę są ujawniane dopiero, kiedy wyraźnie sobie tego zażyczą. Kiedy wynagrodzenia nie ma miesiąc lub dłużej, a pracodawca twierdzi "może jutro coś będzie", lepiej od razu dochodzić swoich praw - dodaje Dawid Baran z PIP.

Niestety częstym błędem bojących się utraty pracy ludzi jest podpisywanie list płac mimo braku wypłat. W takim przypadku inspekcja podczas kontroli ani sąd pracy nie są w stanie udowodnić, że pracodawca nie płacił. Pracownicy tracą zaś swoje pensje na stałe.

W KRD za brak pensji

Jeszcze w tym roku oszukani pracownicy, którzy nie otrzymali pensji, będą mogli umieścić dane swojego nieuczciwego pracodawcy w Krajowym Rejestrze Długów. Tym samym zwiększą swoje szanse na odzyskanie zaległych wynagrodzeń. Trwają prace nad znowelizowaniem przepisów, tak aby prawo do umieszczania swoich dłużników w KRD miał każdy wierzyciel. W przypadku osób prywatnych do umieszczenia dłużnika w rejestrze będzie wystarczające posiadanie prawomocnego orzeczenia sądu z klauzulą wykonalności.
Nieuczciwi pracodawcy zatem prędko trafią do rejestru. Dla innych przedsiębiorców informacja o tym, że mają oni długi wobec pracowników jest bardzo istotna, bo zobowiązania pracownicze są egzekwowane w pierwszej kolejności. Zatem może się okazać, że sprzedadzą towar komuś, kto za niego nie zapłaci, bo komornik zablokuje mu konto.

SPRAWDŹ W ZUS
To, że pracodawca nie płaci nam pensji, możemy odczuć boleśnie nawet w dalekiej przyszłości. Zwykle firmy w takiej sytuacji nie odprowadzają również składek na ubezpieczenia społeczne, a to dla pracownika oznacza kłopoty z przyszłą emeryturą. Każdy ma jednak ma prawo sprawdzić czy jego firma składki odprowadza. Wystarczy iść do Zakładu Ubezpieczeń US z dowodem osobistym i poprosić o sprawdzenie swoich danych.

Jeśli składek nie ma, a my złożymy pisemny wniosek, ZUS może wystąpić do sądu, wszcząć postępowanie egzekucyjne przez komornika lub naczelnika urzędu skarbowego, zabezpieczyć majątek płatnika wpisem do hipoteki i wreszcie złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury. Bo nie płacenie pracownikom pensji i składek to przestępstwo.