Poradnik wyborczy. Doradzamy jak zagłosować i oddać ważny głos

Jeśli chcemy 13 października wypełnić swój obywatelski obowiązek, musimy udać się do lokalu przypisanego do naszego miejsca zameldowania - chyba, że złożony wniosek o głosowanie w innym miejscu. Pamiętać trzeba o zabraniu ze sobą dowodu osobistego. Na oddanie głosu mamy w zasadzie całą niedzielę, gdyż lokale wyborcze zostaną tego dnia otwarte o godzinie 7.00, a zamknięte dopiero o 21.00.

Wówczas urny wyborcze w całej Polsce zostaną zapieczętowane, po czym rozpocznie się liczenie głosów.

Internet pomoże znaleźć lokal wyborczy
By głosować w wyborach parlamentarnych, musimy udać się do lokalu wyborczego właściwego dla twojego miejsca pobytu, w godzinach jego otwarcia. Nie wiesz, gdzie znajduje się twój lokal wyborczy? Skorzystaj z wyszukiwarki obwodów głosowania na stronie wybory.gov.pl.

Na głosowanie tylko z dokumentem tożsamości
By otrzymać karty do głosowania, należy udać się do komisji wyborczej z dokumentem umożliwiającym potwierdzenie twojej tożsamości.

Najlepiej wziąć dowód osobisty, a jeśli to z jakiegoś powodu niemożliwe, można okazać paszport, prawo jazdy albo legitymację szkolną lub studencką. Pamiętaj, że bez okazania dowodu tożsamości, komisja wyborcza nie wyda ci kart do głosowania. Nie ma możliwości, by twoją tożsamość potwierdzał np. świadek, gdy nie masz odpowiedniego dokumentu.

Kiedy komisja wyborcza potwierdzi twoją tożsamość i znajdzie cię w spisie wyborców, wyda ci karty do głosowania, których odbiór potwierdzisz podpisem.

Znak „X” we właściwym miejscu
W lokalu wyborczym otrzymamy dwie jednostronicowe karty do głosowania - jedną w wyborach do Sejmu, drugą - do Senatu.

Nazwiska kandydatów na posłów będą wydrukowane na szarym tle, a na senatorów - na żółtym.

Aby oddać ważny głos w obu głosowaniach, na każdej karcie należy postawić znak X w kratce przy nazwisku tylko jednego kandydata.

W razie wątpliwości na dole każdej karty znajdzie się informacja o sposobie głosowania.

Karta do głosowania na pierwszej stronie będzie opatrzona pieczęciami obwodowej komisji wyborczej oraz okręgowej komisji wyborczej.

Tylko trwałe pismo
Na kartach do głosowania nie piszemy ołówkiem ani kredką. Musimy użyć „przyrząd piśmienny”, którego nie da się zmazać, jak na przykład długopis lub pióro.

Brak naszego nazwiska w spisie wyborców
Spisy wyborców są sporządzane na podstawie rejestru wyborców. W rejestrze wyborców jesteśmy ujęci z urzędu, jeśli jesteśmy zameldowani na pobyt stały w danym miejscu.

Możemy spróbować udowodnić komisji wyborczej, że jesteśmy zameldowani w danym miejscu i wtedy komisja ma obowiązek nas dopisać do listy wyborców i wydać kartę do głosowania.

Jednak w takim wypadku również sama komisja ma obowiązek sprawdzić dlaczego nie figurujemy w spisie wyborców.

Jeżeli jest pomyłka, ta osoba będzie dopisana, ale po tym, jak komisja zadzwoni do wydziału ewidencji ludności i zapyta czy to pomyłka. Może się bowiem zdarzyć sytuacja, że osoby nie ma w spisie, bo np. jest pozbawiona praw wyborczych.

Tajność w przezroczystej urnie wyborczej
Od 1 lipca 2016 r. w polskich lokalach wyborczych urny wyborcze są przezroczyste. Nie stoi to jednak w sprzeczności z tajnością głosowania. To wyborca jest zobowiązany wrzucić kartę ze swoim głosem do urny w taki sposób, by zadrukowana strona była niewidoczna. By głosowanie było tajne, przed wrzuceniem karty do urny, można zgiąć ją na pół. Urna w lokalu wyborczym musi znajdować się w miejscu widocznym i dostępnym dla wszystkich głosujących.

Czy możemy zagłosować korespondencyjnie na przykład z powodu grypy?
Nie. Korespondencyjnie mogą zagłosować jedynie wyborcy ze znacznym stopniem niepełnosprawności, o ile do 30 września zgłosili zamiar głosowania korespondencyjnego właściwemu komisarzowi wyborczemu. Natomiast osoby niepełnosprawne oraz osoby w wieku 75 + mogą głosować przez pełnomocnika, o ile do 4 października złożyły wniosek gminie o ustanowienie takiego pełnomocnika.

Ktoś, kto zawnioskował o głosowanie korespondencyjnie nie może jednocześnie głosować przez pełnomocnika. Te dwie możliwości się wykluczają. Zatem albo ktoś pomimo grypy stawi się w lokalu wyborczym i odda głos, albo uzna, że zdrowie jest najważniejsze i głosu nie odda z powodu choroby.

Jestem pełnoletni, a nie mam jeszcze dowodu. Co robić?
Ważny dokument tożsamości to podstawa, aby oddać głos w niedzielnych wyborach prezydenckich.

Natomiast jeśli dopiero ukończyliśmy 18 rok życia, a nie wydano nam jeszcze dowodu osobistego, także możemy oddać ważny głos - o ile przyjdziemy do punktu głosowania z innym dokumentem niż dowód tożsamości wskazującym, że jesteśmy pełnoletni.

Zgubione dokumenty wykluczają głosowanie
Bez dokumentów Komisja wyborcza nie wyda nam kart do głosowania. Chyba, że mamy w telefonie aplikację e-tożsamość, elektroniczny dowód osobisty. Na podstawie aplikacji komisja ma obowiązek wydać nam kartę do głosowania.

Kto nie może zagłosować pomimo tego, że jest pełnoletni?
O decydowaniu o politycznych losach kraju zapomnieć mogą osoby , których sąd prawomocnym wyrokiem pozbawił praw publicznych.

Do urn wyborczych nie mają również po co iść osoby pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu oraz ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu.

Ostatnia chwila dla spóźnialskich
Jeżeli chcesz głosować poza miejscem zamieszkania i nie dopisałeś się wcześniej do spisu wyborców w miejscu, w którym będziesz przebywał w dniu głosowania, możesz udać się do dowolnego lokalu wyborczego, jeśli posiadasz zaświadczenie o prawie do głosowania. Jest ono wydawane przez urząd gminy, w której jesteś ujęty w rejestrze wyborców, najpóźniej w 2. dniu przed dniem wyborów.

Wniosek o wydanie zaświadczenia możesz zgłosić osobiście, pisemnie lub elektronicznie. Pamiętaj, że samo zaświadczenie o prawie do głosowania nie wystarczy - do lokalu wyborczego zawsze musisz zabrać dowód tożsamości ze zdjęciem. Jeśli masz już zaświadczenie, zadbaj o to, by go nie utracić - jest ono wydawane tylko raz przed danymi wyborami.

Cisza wyborcza - czego nie można robić?
Cisza wyborcza to okres, w którym pod groźbą kary zabroniony jest jakikolwiek sposób agitacji (należy pamiętać, że cisza wyborcza obowiązuje również w internecie). Z założenia ma być to czas, w którym wyborcy - po zakończonej już kampanii - mogą zastanowić się, na kogo chcą zagłosować.

W czasie ciszy wyborczej zakazane są wszelkie wystąpienia polityczne, manifestacje, audycje radiowe i telewizyjne z udziałem kandydatów, publikacje na temat kandydatów, naklejanie plakatów wyborczych, publikowanie sondaży wyborczych.

Tegoroczna cisza wyborcza zaczyna się w o północy z piątku na sobotę i trwa do godz. 21.00 w niedzielę.

Kary za zakłócenie ciszy wyborczej
Naruszenie ciszy wyborczej według prawa (art. 498 kodeksu wyborczego) jest wykroczeniem, za które grozi kara grzywny - od 20 zł do 5 tys. zł. Dużo wyższą karę mogą jednak zapłacić ci, którzy w godzinach głosowania będą podawać wyniki sondaży - zarówno tych przeprowadzanych w dniu głosowania, jak i przedwyborczych. Kara grzywny może wynieść wtedy od 500 tys. do miliona złotych.

Kiedy poznamy wyniki głosowania?
Komisje zaczną liczyć głosy w niedzielę tuż po godzinie 21, gdy tylko zamknięte zostaną lokale wyborcze. Oficjalne wyniki poznamy jednak dopiero w kolejnych dniach.

13 października, w dniu wyborów, odbędą się cztery konferencje prasowe Państwowej Komisji Wyborczej, jednak będą one dotyczyły jedynie przebiegu głosowania. PKW poda informacje o rozpoczęciu i zakończeniu wyborów, a także dane na temat frekwencji. Konferencje będą transmitowane w telewizji i internecie.

Oficjalne wyniki wyborów parlamentarnych 2019 będą znane prawdopodobnie dopiero we wtorek 15 października

Wstępne wyniki exit poll
Już 13 października poznamy wyniki sondaży exit poll. Badanie już po raz siódmy zrealizuje Ipsos - trzecia pod względem wielkości firma badawcza na świecie, działająca w 84 krajach. Ankieterzy zapytają wyborców wychodzących z 900 losowo wybranych lokali o to, na kogo zagłosowali.

Wyniki exit poll zostaną zaprezentowane tuż po zakończeniu wyborów (tzn. o godzinie 21, jeśli w żadnej z obwodowych komisji wyborczych głosowanie nie zostanie przedłużone) na antenie największych stacji telewizyjnych. Wtedy poznamy frekwencję, procentowe poparcie dla komitetów wyborczych i dowiemy się, jak będzie wyglądał podział mandatów w IX kadencji Sejmu i X kadencji Senatu.