Sensacja archeologiczna w Stalowej Woli! Natrafiono mury siedemnastowiecznego ratusza

Tomasz Biernicki z tarnobrzeskiego oddziału Urzędu Ochrony Zabytków:

- Przejęliśmy konserwatorski nadzór na wykopaliskiem w Rozwadowie. Sensacji się tu nie spodziewamy, chcemy tylko udokumentować to, co uda nam się odkryć. Dla mnie sensacją było to, że znalazł się ktoś, kto nas telefonicznie poinformował o natrafieniu na mury staromiejskiego ratusza.

Znaleziono fragmenty sztućców i talerza.
(fot. Zdzisław Surowaniec)

Rozwadów był niegdyś miasteczkiem, a od lat 70 jest osiedlem Stalowej Woli. Wszystkim było wiadomo, że na środku rynku stał ratusz, zniszczony podczas wojny i po wojnie rozebrany. Zachowały się z tego czasu pocztówki. Jednak wielu przebiegł po plecach dreszczyk emocji, że historia wyziera z ziemi

SZPETNY PAWILON

Teraz na środku rynku stoi szpetny pawilon handlowy z czasów gierkowskich czyli z lat 70 dwudziestego wieku. Jest w nim hurtownia. Właściciel hurtowni chciał położyć izolację na fundamenty, żeby do budynku nie wdzierała się wilgoć. Przy odsłanianiu fundamentów natrafił na ceglany mur w ziemi.

Powiadomiony Tomasz BIernicki - konserwator zabytków z tarnobrzeskiego oddziału - natychmiast zjawił się w Stalowej Woli. Uzyskał pomoc od inspektora nadzoru budowlanego Mariana Pędlowskiego. Zorganizowana została ekipa do prowadzenia prac archeologicznych. Są to uczniowie z budowlanki, ze swoim nauczycielem. Wykopkami zainteresowało się także Muzeum Regionalne.

SZTUĆCE I TALERZ

W piątek odkopano część fundamentów. Szczęście sprzyjało kopiącym. Natrafili nie tylko na stare ceglane sklepienia, ale i na pokryte rdzą sztućce (jeden ma na zakończeniu ceramiczną kulkę) i fragment ceramicznego talerza z czarnymi ozdobami. Oraz na fragmenty kości, najprawdopodobnie zwierząt. Ciekawostką są cegły, z jakich zbudowany był ratusz. Są nieco większe niż obecnie produkowane. Są już zmurszałe, ale w niezłym stanie.

Co się dalej stanie z odkryciem? Wykopaliska będą prowadzone, aż do odkrycia pozwalającego na zrobienie dokumentacji. Jeżeli nie znajdzie się niczego sensacyjnego, stare mury zostaną zasypane. Na razie pogoda sprzyja prowadzeniu wykopalisk i badań archeologicznych.

Wybudowany w XVIII wieku piętrowy ratusz, posiadał podziemia od strony zachodniej oraz szalety miejskie w formie wieżyczki, dobudowanej pod koniec XIX wieku do południowo-zachodniego narożnika. W ratuszu mieścił się oczywiście urząd miasta, a ponadto restauracja, zakład fryzjerski braci Szklenerów, dom towarowy, sklep, areszt, komenda policji i biura magistrackie.

PODZIEMNE PRZEJŚCIE

1 sierpnia 1944, wycofujące się z regionu Niska wojska hitlerowskie podpaliły ratusz. Władze miasta postanowiły całkowicie usunąć jego zrujnowane mury. W ziemi zachowały się tylko piwnice budynku. Istnieje nawet hipoteza, którą teraz być może będzie można sprawdzić, że istniało tajne podziemne przejście pod rynkiem od ratusza do kościoła farnego Matki Bożej Szkaplerznej.

W marcu 2009 roku zarejestrowane zostało Stowarzyszenia Na Rzecz Odbudowy Staromiejskiego Ratusza w Rozwadowie. Jego przewodniczącym został Zbigniew Orczyński. Chcieliśmy go zapytać czy wie o wykopalisku, ale nie odbierał telefonu.