Uprawy przetrwały zimę lepiej niż rok temu, ale wiosna może im zaszkodzić

Zmniejszona obsada roślin występowała tylko na polach, gdzie siew był prowadzony po optymalnych terminach agrotechnicznych, tam jesienią wschody były nierównomierne. Lokalnie straty zimowe - jak co roku - powstały w wyniku:

• obniżonej mrozoodporności i słabego wyrośnięcia roślin jesienią,
• występowania zastoisk wody w obniżeniach terenowych powodujących wymoknięcia roślin,
• wysmalania roślin na skutek wiatrów wysuszających, przy stosunkowo silnych mrozach i braku okrywy śnieżnej.

Tylko 0,1% powierzchni zasiewów zbóż ozimych i ok. 0,2% rzepaku i rzepiku ozimego zakwalifikowano do zaorania, według oceny rzeczoznawców wojewódzkich GUS.

W badanych próbach monolitowych i polowych udział roślin żywych i nasion kiełkujących wyniósł w bieżącym roku

• dla pszenicy ozimej – ponad 97% (o 5 pkt. proc. więcej niż w roku ubiegłym),
• dla żyta – 97% (o 1 pkt. proc. więcej),
• dla jęczmienia ozimego – 96% (o 1 pkt. proc. więcej),
• dla pszenżyta ozimego – 96% (o 1 pkt. proc. więcej niż w roku ubiegłym),
• dla rzepaku i rzepiku ozimego – 97% (o 10 pkt. proc. więcej niż w roku ubiegłym).

W badanych próbach monolitowych stwierdzono od 1% do 3% roślin wątpliwych, najwięcej roślin wątpliwych zanotowano na plantacjach rzepaku i rzepiku.

W 2018 r. w optymalnych terminach agrotechnicznych zasiano:

• ponad 76% powierzchni pszenicy ozimej (w 2017 r. – 69%),
• około 79% powierzchni żyta (w 2017 r. – 74%),
• około 77% powierzchni jęczmienia ozimego (w 2017 r. również 77%),
• około 83% powierzchni pszenżyta ozimego (w 2017 r. – 77%),
• około 77% powierzchni ozimych mieszanek zbożowych (w 2017 r. –72%) i
• około 78% powierzchni rzepaku ozimego (w 2017 r. - 77%).

Z oceny przeprowadzonej w listopadzie przez rzeczoznawców terenowych GUS wynika, że powierzchnia zbóż ozimych pod zbiory w 2019 r. wyniosła około 4,3 mln ha, więcej niż w roku ubiegłym, w tym:

• pszenicy ozimej ponad 1,9 mln ha,
• żyta ponad 900 tys. ha,
• pszenżyta ozimego ponad 1,1 mln ha,
• jęczmienia ozimego ponad 0,2 mln ha,
• mieszanek zbożowych ozimych ok. 0,1 mln ha

Powierzchnię obsianą rzepakiem i rzepikiem ozimym szacuje się na około 0,8 mln ha.

Uprawy na początku marca były na ogół w dobrej kondycji. Wegetacja na większości pól w kraju ruszyła pod koniec II dekady marca. "W drugiej połowie marca, a na znacznym obszarze kraju dopiero pod koniec marca przystąpiono do siewów owsa, pszenicy jarej, jęczmienia jarego, buraków cukrowych oraz sadzenia ziemniaków. Uwilgotnienie wierzchniej warstwy gleby na początku okresu wegetacyjnego zabezpieczało potrzeby wodne roślin, lecz lokalnie obserwowano już nadmierne przesuszenie wierzchniej warstwy gleb".

W I połowie kwietnia słupki rtęci powędrowały w górę. Wyższe temperatury przyczynił się do gwałtownego przyspieszenia siewów roślin jarych, ich wschodów oraz wegetacji ozimin. Przyspieszyła wegetacja na trwałych użytkach zielonych szczególnie tam, gdzie warunki wilgotnościowe gleb pozwoliły na wczesne zastosowanie nawożenia mineralnego. Pod koniec I dekady kwietnia rozpoczęły kwitnienie drzew i krzewy owocowe oraz rośliny na plantacjach jagodowych. "Do końca kwietnia nie zaobserwowano przemarznięcia pąków i kwiatów na drzewach i krzewach owocowych".

Ostateczna ocena strat zimowych, jak i wiosennych oraz ocena stanu zasiewów upraw rolnych i ogrodniczych zostanie przeprowadzona w drugiej połowie maja.

Najbardziej dotkliwy dla roślin może okazać się brak deszczu przez kilka tygodni w marcu i kwietniu. Rolnicy i eksperci mówią już o stratach, a izba rolnicza zgłaszała potrzebę tworzenia komisji szacujących straty. Pisaliśmy o tym tu: Komisje szacujące straty z powodu suszy będą potrzebne? KPIR pisze do wojewody, a my sprawdzamy prognozę

Źródło: GUS