Wielka afera z wyciekiem numerów PESEL. Sprawdź jak uniknąć poważnych kłopotów?

Pakiet danych u cyberprzestępców
Sensacyjna wiadomość dotyczy wycieku wrażliwych danych z kilku kancelarii komorniczych, które mają prawo wglądu do bazy Pesel. Baza ta poza numerem identyfikacyjnym każdego obywatela naszego kraju, który podajemy na przykład w zeznaniach podatkowych czy przy zawieraniu różnych umów, także z bankiem, zawiera nie tylko datę urodzenia, ale także inne dane, jak: imię i nazwisko danego obywatela, jego nazwisko rodowe, stan cywilny, numer dowodu osobistego, datę i miejsce urodzenia oraz aktualne miejsce zameldowania. Taki pakiet podstawowych danych o kilkuset osobach jest teraz w rękach cyberprzestępców.

Wszystkie te dane wystarczą, aby założyć w banku konto. Zwłaszcza że dziś można to zrobić zdalnie, bez okazywania dowodu osobistego i wizyty w oddziale. Założone w ten sposób konto może posłużyć do zaciągnięcia na czyjeś na-zwisko pożyczek lub kredytów.

Nie wiem, nie znam się
Jak wynika z naszej sondy ulicznej, wiele osób słyszało o tej aferze, jest tym faktem zaniepokojonych, ale nie podjęło żadnych zalecanych kroków w celu zabezpieczenia swojej tożsamości. – Afera jest na dużą skalę i w moim odczuciu to skandal, że nasze wrażliwe dane są tak słabo zabezpieczone przed atakiem przestępców. Mam jednak nadzieję, że mnie to nie dotyczy. Pewności nie mam, ale nie zrobiłem żadnego kroku, by ustrzec się przed przestępstwami, nie mam czasu się tym zajmować – mówi 28-letni Jakub, kielczanin.

Ale są i takie osoby, które o aferze w ogóle nie słyszały albo trudno jest im z komunikatów zrozumieć zagrożenie. – Owszem, słyszałam o tej aferze w telewizji, ale ani nie umiem zastrzec moich danych, ani nie bardzo wiem, jak ktoś może mi zaszkodzić, jeśli pozna mój Pesel – mówiła pani Magdalena.

Szturm po zabezpieczenia
Jednak ogromna liczba osób obawia się problemów i zgodnie z zaleceniami szturmuje wszystkie wskazane w komunikatach medialnych strony internetowe i instytucje, które oferują bezpieczeństwo danych.

Jak je sobie zapewnić? Jest wiele sposobów. Aby upewnić się, że na nasze nazwisko ktoś nie założył już rachunku bankowego, można skorzystać z nowego narzędzia uruchomionego 1 lipca bieżącego roku przez Krajową Informację o Rachunkach, czyli KIR. To informacja centralna, która posiada wiedzę o aktualnie istniejących rachunkach bankowych w całej Polsce. Wystarczy udać się do banku i złożyć odpowiedni wniosek, a po kilku dniach otrzymamy informację, w których bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych istnieją założone na nasze nazwisko rachunki. Niektóre banki udzialają takich informacji za darmo. Międzybankowa baza Ognivo to także instytucja dla każdego konsumenta. Można tu bezpłatnie sprawdzić, w których bankach i SKOK-ach założono konta na nasze nazwisko. Kolejne narzędzie to FairPay, serwis z danymi o wiarygodności. Operatorem bazy jest Krajowy Rejestr Długów, czyli komercyjna firma kolekcjonująca dane i żyjąca z ich udostępniania. Żeby zapytać o dane innych osób lub firm, trzeba słono zapłacić, ale konto, w którym dowiemy się, kto o nas pytał, jest za darmo.

Można także skorzystać z usługi Biura Informacji Kredytowej. Oferuje ono tak zwane alerty kredytowe. Po rejestracji w systemie można otrzymywać bezpłatną informację za pośrednictwem e-maila lub SMS-a za każdym razem, gdy w którymś banku czy firmie pożyczkowej ktoś na nasze nazwisko złoży wniosek o kredyt lub pożyczkę. Jeżeli właściciel konta nie robi tego sam, oznacza to po prostu atak oszusta. Dostęp do alertów przez najbliższy rok będzie bezpłatny.

Trzecim, najdalej idącym, rozwiązaniem jest zastrzeżenie dowodu osobistego w bazie Dokumenty Zastrzeżone i wyrobienie nowego. Stary dowód nikomu już się nie przyda. Nowy dokument będzie miał zupełnie inną serię i numer, co uczyni go zabezpieczonym przed wyciekiem danych z przeszłości.