Zarządzamy majątkiem dziecka - wyjaśnia Jolanta Socha

Bez zgody rodziców

Bez zgody rodziców

Małoletni, którzy ukończyli trzynaście lat, mogą dokonywać bez zgody następujących czynności prawnych:
- umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (te może dokonywać samodzielnie nawet dziecko poniżej 13 roku życia)
- rozporządzać zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej;
- czynności prawnych dotyczących przedmiotów oddanych dziecku do swobodnego użytku, jednakże nie dotyczy to czynności, do dokonania których nie wystarcza zgoda rodzica

Do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości jego majątkiem zarządzają rodzice. Jednak spadkodawca lub darczyńca mogą zastrzec, że przypadające dziecku przedmioty, nie zostaną objęte zarządem sprawowanym przez jego rodziców.

- Mogą także wyznaczyć zarządcę tego majątku. Gdyby jednak spadkodawca lub darczyńca nie wyznaczyli zarządcy, to w takim przypadku sąd opiekuńczy wyznacza kuratora - wyjaśnia Jolanta Socha z Kancelarii Prawnej Lexus w Tarnobrzegu.

Zarząd majątkiem może zostać odebrany rodzicom przez sąd opiekuńczy i powierzony ustanowionemu w tym celu kuratorowi, również jeśli sąd stwierdzi, iż dobro dziecka jest zagrożone.

SPOSÓB ZARZĄDU
Rodzice mają obowiązek zarządzać majątkiem dziecka ze starannością, ale nie mają pełnej swobody działań, a ograniczenia wynikają z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zarządzając majątkiem dziecka wykonują czynności "zwykłego zarządu" oraz "przekraczające zwykły zarząd".

Do przekraczających zwykły zarząd, mogą należeć czynności faktyczne lub prawne. Rodzice nie mogą ich dokonać bez zezwolenia sądu opiekuńczego - w takim przypadku należy złożyć do sądu wniosek (opłata sądowa wynosi 40 złotych). Sprawę rozpoznaje sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka, a w razie braku takiego miejsca zamieszkania właściwy jest sąd miejsca pobytu dziecka. Wnioskodawcą jest rodzic składający wniosek. Oprócz niego w sprawie występują też: małoletnie dziecko reprezentowane przez kuratora (żadne z rodziców nie może w tym postępowaniu reprezentować swojego dziecka) oraz drugi rodzic, który nie złożył wniosku.

- Udzielając zezwolenia, sąd opiekuńczy kontroluje nie tylko, czy rodzice działają zgodnie z prawem, lecz również bierze pod uwagę korzyści, jakie ta czynność przyniesie dziecku - mówi Jolanta Socha z Kancelarii Prawnej Lexus.
Postanowienie sądu staje się skuteczne dopiero po uprawomocnieniu się. Jednakże mimo uzyskania zezwolenia sądu, rodzice mogą nie dokonać czynności, na dokonanie których wnioskowali o zgodę.
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zawierają katalogu czynności, które przekraczałyby zakres zwykłego zarządu. Najczęściej za takie czynności uważa się czynności bezpośrednio rozporządzające majątkiem (np. sprzedaż, darowizna), lecz również czynności zmierzające do obciążenia go prawami rzeczowymi - na przykład hipoteką czy służebnością. Do takich czynności należy też odrzucenie spadku, zawarcie ugody w sprawie o dział spadku lub zniesienie współwłasności.

DOCHÓD Z MAJĄTKU DZIECKA
Zdarza się, że majątek dziecka przynosi dochód - choćby gdy dziecko odziedziczyło mieszkanie, które rodzice wynajęli.

- Rodzice powinni wówczas przeznaczyć dochód przede wszystkim na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, jeśli wychowuje się ono razem - zaznacza Jolanta Socha. - Gdyby jednak część dochodu nie została wydatkowana na te cele, to wówczas pozostałą nadwyżkę rodzice mogą przeznaczyć na inne uzasadnione potrzeby rodziny.

Jeżeli tylko jednemu z rodziców dziecka posiadającego majątek przysługuje władza rodzicielska, sąd opiekuńczy może zobowiązać takiego rodzica do sporządzenia inwentarza majątku dziecka. Inwentarz majątku należy wówczas przedstawić sądowi, a także trzeba zawiadamiać sąd o ważniejszych zmianach tego majątku.