Czy można zapomnieć o piekle wojny? Dyskusja wokół wspomnień w książce Mariana Karczewskiego. W Warszawie odbyło się spotkanie

Marian Karczewski był konspiratorem specjalnej siatki wywiadu Armii Krajowej, "grupy H". Kierował nią Ludwik Kalkstein, zaufany współpracownik "Grota" Roweckiego. Kalkstein jednak zdradził. Jako agent Gestapo wydał w ręce Niemców około 500 AK-owców. Mariana Karczewskiego aresztowano w roku 1944, a następnie osadzono na Pawiaku i wywieziono, ostatnim przed wybuchem powstania, transportem.

Przeżył obozy koncentracyjne Gross-Rosen, Mittelbau-Dora i Bergen-Belsen. Po wyzwoleniu przez Amerykanów powrócił do Polski. Wojenne przeżycia, Marian Karczewski, opisał we wspomnieniach "Czy można zapomnieć? Wspomnienia z lat wojny 1939 - 1945". Dzięki Instytutowi Pamięci Narodowej możemy poznać nieokrojoną wersję tego szczególnego świadectwa.

Po wielu latach Instytut Pamięci Narodowej oddał w ręce czytelników drugie wydanie wstrząsających wspomnień Mariana Karczewskiego z lat wojny, przy czym IPN przywrócił w nim fragmenty usunięte przez komunistyczną cenzurę w wydaniu pierwszym. Wspomnienia, których pełna, nieokrojona wersja ukazuje się w tej książce, powstały z wewnętrznej potrzeby dania świadectwa. Ich pojawienie się zapowiadały wcześniejsze próby, takie jak tekst w „Stolicy” z roku 1959, opisujący losy ostatniego transportu z Pawiaka. Tym wszakże, co najbardziej dręczyło konspiratora ze specjalnej grupy wywiadu AK, był problem zdrady. Szczególnej, bo związanej z osobą dowódcy siatki, Ludwikiem Kalksteinem. Człowiekiem, którego sam zobaczył tuż po aresztowaniu w zupełnie innej roli w gmachu gestapo przy ulicy Szucha. Z Kalksteinem autor wspomnień widział się po roku 1945 trzykrotnie – szkoda, że refleksje, którymi po tych spotkaniach dzielił się z najbliższymi, nie zostały spisane.

W Centrum Edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia w Warszawie odbyła się dyskusja wokół książki ,,Czy można zapomnieć? Wspomnienia z lat wojny 1939- 1945". Dyskusję wokół książki podjęli: krewny autora, senator Stanisław Karczewski, profesor doktor habilitowany Włodzimierz Suleja, doktor Mateusz Sztypma, a spotkanie prowadził redaktor Krzysztof Ziemiec. W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele Nowego Miasta nad Pilicą: Mariusz Dziuba, burmistrz oraz Jacek Zakrzewski, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury.

Bardzo zachęcam do przeczytania tej książki, która poza tymi walorami osobistymi ma walory również historyczne – mówił Stanisław Karczewski, krewny Mariana Karczewskiego związanego z Nowym Miastem nad Pilicą.