Kiedyś wigilia świętego Andrzeja były zarezerwowana wyłącznie dla panien. Dziś ta tradycja łamana jest nagminnie i traktowana jako kolejna okazja do świetnej zabawy. Chętnie we wszystkich wróżbach uczestniczą także chłopcy, dzieci i dorośli.
Andrzejki, znane też jako Jędrzejki lub Jędrzejówki, od dawna były czasem wróżb, głównie dziewczęcych.
- Panowie też mieli taki wieczór, tyle że w wigilię świętej Katarzyny, czyli 24 listopada - mówi Beata Bujakowska, dyrektor Muzeum Regionalnego w Iłży.
Nie bez powodu oba wieczory przypadały na listopad.
- To wyjątkowy miesiąc w naszej kulturze - mówi Beat Bujakowska. - To czas, kiedy nasilona jest nasza łączność ze zmarłymi, a wierzono, że to właśnie ich duchy podpowiadają rozwiązanie wróżb.
MĄŻ SPOD PODUSZKI
Teraz dni poprzedzające 30 listopada to czas zabawy. Kiedyś poświęcano je wyłącznie na przepowiadanie przyszłości. Tę chciały poznać zwłaszcza panny. Kobiety stanu wolnego próbowały na wszelkie sposoby dowiedzieć się, czy pisane im jest zamążpójście i kiedy. Wróżby miały odpowiadać nawet na pytania o imię przyszłego małżonka. Tego można było się dowiedzieć w bardzo prosty sposób.
- Panny wkładały wieczorem pod poduszkę karteczki z imionami męskimi, żeby nad ranem wyciągnąć jedną z nich. Imię, które na niej widniało, miało należeć do przyszłego męża danej panny - opowiada Beata Bujakowska.
Do jednej z najpopularniejszych wróżb, którą i dzisiaj wykorzystuje się podczas andrzejkowych imprezach, należało lanie wosku bądź innej substancji, która, po wylaniu jej na zimną wodę, przybierała jakieś figury. Oglądano jej cień później na ścianie i doszukiwano się przedmiotów związanych głównie z małżeństwem.
- Do jednej z ciekawszych wróżb, które dzisiaj są już zapomniane, należało toczenie kulek z tłuszczu - opowiada Beata Bujakowska.
Szybkie zamążpójście czekało tę pannę, do której pierwszej podbiegł pies i zjadł kulkę.
- W wigilię świętego Andrzeja wkładano pod talerzyki na stole: listek, kwiatek, czepek i koronkę. Panna, która wyciągnęła czepek rychło miała wyjść za mąż, ta, która wydobyła koronę miała iść do klasztoru, a te, które wyciągnęły listek i kwiatek miały jeszcze długo być pannami - opowiada Beata Bujakowska.
ANDRZEJKI DZISIAJ
Forma współczesnych Andrzejek jest zupełnie inna, niż tych sprzed wielu lat czy nawet wieków. Dzisiaj to święto głównie komercyjne, na którym zarabiają restauratorzy oraz właściciele klubów czy pubów. Lokale prześcigają się w pomysłach i proponowanych atrakcjach. Zapraszają na swoje imprezy wróżki, tarocistów. Organizują animacje z wróżbami, a nawet erotic night show, koncerty i karaoke.
Uczestnicy imprez wychodzą zaś z założenia, że każde święto jest dobrą okazją do zabawy. Imprezy odbywają się zazwyczaj w weekend poprzedzający andrzejki, rzadziej w samego świętego Andrzeja. Wówczas bowiem, wraz z wybiciem północy rozpoczyna się adwent w kościele katolickim, czyli czas oczekiwania na narodziny Jezusa.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
