Marsz Wolności 2018 w Radomiu oraz rekonstrukcja historyczna z udziałem młodzieży VI Liceum imienia Jana Kochanowskiego w Radomiu

Najpierw, o godzinie 9 w radomskiej katedrze odprawiono Mszę świętą za duszę Józefa Marjańskiego, pierwszego dowódcy wojska, niepodległej Republiki Radomskiej, proklamowanej 2 listopada 1918 roku. Był to radomianin, urodzony w 1892 roku, legionista w stopniu podporucznika, dowódca 7 Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej, inicjator i wykonawca bezkrwawego rozbrojenia Austriaków w Radomiu.

Podczas niej ksiądz kanclerz Edward Poniewierski, przywołał cytat "O wojnę powszechną za wolność ludów, prosimy Cię Panie" z wiersza Adama Mickiewicza, zawartego w "Księgach Narodu i Pielgrzymstwa Polskiego". Tak też się stało, kiedy na gruzach Wielkiej Wojny powstało odrodzone państwo polskie.

Marsz Wolności 2018 na ulicach Radomia

Po mszy spod katedry wyruszył XIV Marsz Wolności pod hasłem „Najdzielniejszy z dzielnych”, prowadzony przez jadących konno rekonstruktorów - ułanów ze Szwadronu Radomskiego 11 Pułku Ułanów Legionowych, za którymi w zabytkowej bryczce jechał Józef Piłsudski, czyli Adam Wasilewski, emerytowany wicedyrektor Liceum imienia Kochanowskiego.

Prowadzone przez doboszki z Orkiestry Grandioso szły też poczty sztandarowe, władze miasta, zaproszeni goście, rekonstruktorzy z liceum, odtwarzający żołnierzy 145 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych oraz żołnierki Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego, a także tłumy młodzieży z biało - czerwonymi flagami i banerem z napisem "Radom". Wszyscy przeszli aleją biskupa Jana Chrapka na deptak, a potem na plac Konstytucji 3 Maja.

- Dziś uczymy się historii, bo jest to żywa lekcja, która na pewno utkwi nam w pamięci. To połączenie historii z teraźniejszością oraz przyszłością, bo wy, droga młodzieży, będziecie wkrótce decydować o losach Polski. Republika Radomska to nasza wielka duma, to pierwszy ośrodek władzy państwowej w niepodległej Polsce - mówił po powitaniu gości Romuald Lis, dyrektor VI Liceum Ogólnokształcącego imienia Jana Kochanowskiego w Radomiu.

- Patrząc na młodzież można powiedzieć, że jest to nie tylko Marsz Wolności, ale również marsz młodości. Widzę, że radomska młodzież będzie strzec kolejnych rocznic odzyskania Niepodległości i będzie pracować na rzecz Polski - dodał Karol Semik, wiceprezydent Radomia.

Niepodległość nie była nam dana

Następnie zabrał głos historyk Adam Duszyk, przedstawiając krótko wydarzenia sprzed 100 lat, kiedy Polska odzyskiwała niepodległość.

- Wielka Wojna nie dała niepodległości chociażby Ukrainie, ale dla Polski ta wolność też nie została podarowana na srebrnej tacy. Mimo 123 lat niewoli przetrwaliśmy, bo mieliśmy elity, które walczyły na różny sposób o Polskę. W ciągu kilku miesięcy zbudowaliśmy potężną armię, stworzyliśmy silną gospodarkę, system oświatowy, nowoczesny, demokratyczny ustrój polityczny, wywalczyliśmy nowe granice. Zawdzięczamy to takim osobom, jak Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, czy Ignacy Daszyński - mówił historyk, podkreślając fakt, że w Radomiu elity również działały na rzecz Polski. - Radomski adwokat Jan Wigura, doktor Stanisław Kelles-Krauz, Roman Szczawiński, Aleksy Rżewski i Wacław Dębowski w nocy z 1 na 2 listopada ukonstytuowali nasz mini radomski rząd. Była to pierwsza niepodległa władza na terenie Królestwa Polskiego. Powstała wówczas Republika Radomska miała też własne wojsko, a dowodził nim właśnie 26-letni Józef Marjański - opowiadał Adam Duszyk.

100 lat temu w Radomiu

Następnie odegrano scenę, która rozegrała się w tym miejscu 100 lat temu.

- Właśnie 9 listopada, mniej więcej o tej samej porze i dokładnie w tym samym miejscu, awansowany tego dnia na stopień kapitana Józef Marjański, Komendant Placu, odebrał od urzędników i wojska radomskiego rotę przysięgi na wierność Rzeczpospolitej - komentował Adam Duszyk.

Wówczas ubrany w piękny mundur legionowy wzoru 17 Mariusz Król odczytał oryginalne słowa przysięgi.

- Przysięgam Bogu Najwyższemu i Ojczyźnie mej polskiej służyć wiernie z oddaniem wszystkich sił swoich, bronić sprawie Polskiej Republiki Ludowej ojczyzny swojej aż do ostatka sił swoich" - czytał kapitan Józef Marjański.

Jak opowiadał dalej historyk, ten właśnie radomski oficer był traktowany z wielką życzliwością przez samego Józefa Piłsudskiego, który nazwał go "najdzielniejszym z dzielnych". Właśnie dlatego zgromadzeni na placu Konstytucji 3 Maja mogli zobaczyć scenę przyjazdu Józefa Piłsudskiego i przyjęcia meldunku od kapitana Marjańskiego, choć Adam Duszyk podkreślał, że takie wydarzenie w rzeczywistości nie miało miejsca.

Potem pododdział rekonstruktorów z "Kochanowskiego" w błękitnych mundurach Hallerczyków oddał trzy salwy honorowe na cześć Polski, a zgromadzeni przeszli w korowodzie na Rynek, gdzie na ścianie budynku Muzeum imienia Jacka Malczewskiego, odsłonięto tablicę poświęconą Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu.

ZOBACZ TAKŻE: Uczniowie szkoły z Woli Soleckiej bili "Rekord dla Niepodległej" [ZDJĘCIA]

MASZ CIEKAWĄ INFORMACJĘ, ZROBIŁEŚ ZDJĘCIE ALBO WIDEO?
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego?
PRZEŚLIJ WIADOMOŚĆ NA [email protected] lub Facebook.