Opozycyjne rewelacje dziennikarza "Echa Dnia" w Pionkach

Przy dobrze znanym im powielaczu spotkali się Marek Kusztal (z lewej) oraz Jadwiga i Andrzej Wyroślakowie

Jak mieszkańcy Pionek drukowali opozycyjne do komunistycznych władz pisma "Barykada" i "Iskra", jak organizowano "podziemne" akcje i jakie groziły za to konsekwencje - tego wszystkiego można było się dowiedzieć uczestniczące w otwarciu w Pionkach wystawy "Poza cenzurą". A przy okazji samu zabawić się w "podziemnego" drukarza.

Wystawa Piotra Kutkowskiego "Poza cenzurą" pokazuje broszury, gazetki, ulotki, kalendarze, różne pisma i książki, który ukazywały się w "drugim obiegu" w latach 1977 - 1989. Również sprzęt, który służył do drukowania. W Pionkach gościny twórcom wystawy udzieliła filia Biblioteki Publicznej. Na otwarciu był między innymi przewodniczący Rady Miasta - Bohdan Tosza oraz ludzie, którzy zajmowali się drukowaniem
i kolportowaniem wydawnictw drugiego obiegu - Jadwiga i Andrzej Wyroślakowie, Elżbieta i Mirosław Piotrowscy, Andrzej Kusztal, Józef Monkosa. Ich relacjom przysłuchiwała się młodzież z gimnazjum numer 2 z opiekunami Marią Stępień i Katarzyną Frysztak.
A były to prawdziwie relacje - rewelacje. Działacze opowiadali między innymi o tym, jak przewozili sprzęt drukarski i wydawnictwa "maluchem", w którym trzeba było demontować część wyposażenia.

- W przypadku wykrycia tych rzeczy przez milicjantów właścicielowi auta groziło oprócz więzienia także przepadek samochodu - mówił współtwórca grupy "Morwa" Andrzej Kusztal.

Józef Monkosa zdradził, że pierwszy "zdobyty" powielacz pamiętał jeszcze czasy powstań śląskich.
Elżbieta i Mirosław Piotrowski zdradzili z kolei kulisy akcji rozwieszania "solidarnościowych" transparentów w różnych miejscach, robienia przez nich kartek świątecznych, które wysyłano anonimowo nie tylko do zaprzyjaźnionych osób, ale też do funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Przekazali też na wystawę swoje kartki, plakaty oraz duży, własnoręcznie wykonany stempel z napisem "Solidarność".

Ogromną atrakcją dla młodzieży był pokaz powielacza, na którym grupa "Morwa" drukowała pismo "Barykada". Pokaz, który łączył się także z możliwością próbowania swoich sił w roli drukarza. I nikogo nie zrażało nawet ostrzeżenie, że za coś takiego w stanie wojennym groziła kara do 6 lat więzienia.

- Realizujemy w szkole projekt; "Opowiem ci o wolnej Polsce" i nie mogliśmy nie skorzystać z okazji, by wziąć udział w takiej "żywej" lekcji historii - mówiła Maria Stępień.

- Zapraszamy do obejrzenia wystawy, istnieje też możliwość przeprowadzenia kolejnych "żywych lekcji" historii po wcześniejszym skontaktowaniu się z nami - stwierdziła Grażyna Dąbkowska kierownik pionkowskiej filii Biblioteki Pedagogicznej w Radomiu.

Wystawa, która powstała dzięki Akademii Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa będzie czynna do 25 listopada.