Radomska Resursa Obywatelska przywraca pamięć o tych, których już nie ma wśród nas

To w sumie 25 fragmentów macew, w tym 15 zawierającyh nazwiska zmarłych. Macewa, zwieńcza kolumnę nagrobka. Ma formę prostokątnej płyty kamiennej, której górną część wypełnia płaskorzeźba, dolną zaś inskrypcja epitafium.

Skąd macewy w Resursie?

Pewna radomianka kupiła stary dom w pobliżu kirkutu z myślą o postawienia go na działce - mówi Renata Metzger, dyrektor Resursy Obywatelskiej.- Przy zabieraniu domu natrafiono na macewy. Szukano dalej i wydobyto następne.

Podczas II wojny światowej Niemcy zniszczyli istniejącą od 1846 roku nekropolię, wywożąc niemal wszystkie płyty nagrobne. Macew użyto do brukowania ulic i pasa startowego na lotnisku, sprzedawano je także jako materiał budowlany. Prace przy konserwacji cmentarza, wyeksponowaniu nielicznych ocalałych macew ruszyły dopiero po 1990 roku, a wyeksponowano je w roku 2010 na kirkucie przy ulicy Kozienickiej.
- Teraz udało się odnaleźć kilkanaście kolejnych fragmentów pomników nagrobnych i to największe takie znalezisko od lat. - podkreśla Renata Metzger. O znalezisku zawiadomiono właśnie Resursę, ponieważ placówka od lat gromadzi dokumenty i ślady kultury materialnej radomskich Żydów. Podczas Festiwalu „Ślad” Radom odwiedza wielu potomków ocalałych od Zagłady.

Napisy z pomników odczytał Łukasz Babula, na co dzień pracownik Muzeum Regionalnego w Iłży, absolwent historii i judaistyki UMSC, współpracownik organizowanych przez Spotkań z Kulturą Żydowską „Ślad”.Wśród nazwisk widnieją takie jak Chana Wajs, Fajga Mindel... - To niezwykłe cenne elementy żydowskiej kultury - zaznacza Łukasz Babula.- Zwracają uwagę specyficzny krój liter, zachowane personalia resztki polichromii i płaskorzeźb. Jedna z macew jest rozłamana na pół, ale odnaleźliśmy drugą połówkę i obie spotkały się po 77 latach.... Wszystkie pochodzą z lat 20 tych XX wieku. Po opracowaniu historycznym powrócą na radomski kirkut.

Radomską nekropolią, gdzie wkrótce trafią macewy, opiekuje się Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. - Takie pozostałości są dla nas bardzo cenne - mówi Gniewomir Zajączkowski z Fundacji. - Opiekujemy się 1200 cmentarzami w Polsce. Część z nich jest całkiem zniszczona. Dlatego cieszy nas każdy odzyskany ślad kultury materialnej Żydów. Mamy też apel : jeżeli ktoś napotka na podobne macewy czy inny element żydowskiej przeszłości prosimy, by zwrócił się do naszej Fundacji lub do Resursy Obywatelskiej - apelują Gniewomir Zajączkowski i Renata Metzger.

Odnalezienie macew, leżących w tej chwili na dziedzińcu Resursy zbiega się z obchodzonym w niedzielę, 27 stycznia, Międzynarodowym Dniem Holokaustu. W tym dniu, o godzinie 17, Klub Dobrego Filmu w Resursie zaprasza na projekcję filmu polsko- USA „Kto napisze naszą historię” w reżyserii Roberty Grosman.
Film przybliża historię Emanuela Ringelbluma i założonej przez niego podziemnej organizacji Oneg Szabat, dokumentującej życie w getcie warszawskim. Cena biletu - 10 złotych.

Zobacz film: W Radomiu znaleziono fragmenty macew

Nowator w Explosion. Zobacz zdjęcia z imprezy!

POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:

Śmierć Pawła Adamowicza jednoczy kraj, Polacy mówią "Stop Przemocy!"