Rejestracja i znakowanie zwierząt na nowych zasadach. Co wniosą paszporty bydła? Oto zmiany dla hodowców 2023

Branża hodowlana od dawna apelowała o zmiany w zakresie prawa. Teraz podstawą do nowelizacji przepisów stały się regulacje obowiązujące w Unii Europejskiej. Dzięki reformie system identyfikacji stanie się kompatybilny m.in. z danymi inspekcji weterynaryjnych, a w kraju będzie można skuteczniej czuwać nad dobrostanem zwierząt i walczyć z chorobami typu ASF i ptasia grypa. Nad procesem niezmiennie będzie czuwać Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Do tej pory rejestr zwierząt gospodarskich i siedzib stad zawierał dane dotyczące bydła, owiec, kóz i świń; zostanie on przekształcony w komputerową bazę danych i uzupełniony o informacje na temat nieewidencjonowanych do tej pory gatunków:

• koniowatych,
• wielbłądowatych,
• jeleniowatych,
• a także zakładów drobiu.

Pojawi się też inna definicja posiadacza (w przypadku koniowatych mowa jest też o właścicielu), a podstawową kategorią – w miejsce siedziby stada – stanie się działalność. Zgłosić będzie trzeba cztery rodzaje działalności:

• siedziba stada, w przypadku gdy prowadzi się chów, hodowlę, wypas, miejsce gromadzenia, grupę tresowanych zwierząt, ich skup, obrót nimi, pośrednictwo w tym obrocie bądź cyrk objazdowy; organizuje się targi, wystawy, pokazy lub konkursy zwierząt; dokonuje się uboju tych pochodzących z innych siedzib w celu produkcji mięsa na użytek własny,
• rzeźnia,
• zakład drobiu,
• zakład przetwórczy lub spalarnia.

Każdy rodzaj działalności będzie posiadał odrębny numer, a posiadacze tych zwierząt, które do tej pory nie były ewidencjonowane przez ARiMR, będą musieli nie tylko nadać status producenta, ale też zarejestrować:

• siedzibę stada koniowatych oraz zgłoszenia zwierząt w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy,
• siedzibę stada jeleniowatych i wielbłądowatych nie później niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy – również od tej daty posiadacze zwierząt będą mieć 18 miesięcy na oznakowanie i zgłoszenie zwierząt,
• zakład drobiu + dokonanie zgłoszenia w komputerowej bazie liczby ptaków lub jaj wylęgowych w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

ARiMR informuje, że na zgłaszanie urodzeń i znakowanie zwierząt w zależności od gatunku będą odrębne terminy.

- Hodowcy bydła niezmiennie na dokonanie obu czynności będą mieć 7 dni. Posiadacze owiec i kóz na zgłoszenie urodzenia zwierzęcia i jego oznakowanie dostaną do 30 dni, jeśli matka była objęta wsparciem dobrostanowym – czytamy.

W innym przypadku znakowanie owcy lub kozy będzie musiało nastąpić w terminie 30 dni od dnia objęcia matki wsparciem, nie może być to jednak później niż 180 dni od urodzenia lub przed opuszczeniem przez potomstwa siedziby stada, w którym się urodziło. Termin na dokonanie obu czynności dla jeleniowatych i wielbłądowatych to maksymalnie 9 miesięcy. W przypadku koniowatych na zgłoszenie urodzenia ustawa da 3 miesiące, a opisu i identyfikacji musi dokonać właściwy związek hodowców koni w ciągu roku od urodzenia.

Na zmiany muszą się przygotować hodowcy świń, nowe przepisy zobligują ich do poinformowania o urodzeniu i oznakowaniu zwierząt nie później niż 37 dni od zdarzenia, a informacja o podejrzeniu choroby zakaźnej ma się znaleźć w bazie online w ciągu 2 dni.

- Należy podkreślić, że w przypadku wszystkich wymienionych gatunków będzie trzeba poinformować o zdarzeniu innym niż urodzenie przed upływem 7 dni od jego wystąpienia – przypomina Agencja.

Nowelizacja pozwoli stosować środki identyfikacji, uwzględnione w unijnych przepisach:

• zwykłe i elektroniczne kolczyki lub opaski na pęcinę,
• kapsułki ceramiczne (bolusy),
• wszczepiane transpondery,
• tatuaże.

To, jaka metoda zostanie zastosowana, jest uzależnione od kombinacji oznaczeń przypisanych konkretnym gatunków zwierząt i oferty dostawców, którzy są na liście ARiMR.

- Oprócz tego dla użytkowników aplikacji IRZPlus uproszczona zostanie procedura zaopatrywania się posiadaczy zwierząt w środki identyfikacji, a związane z tym wizyty w placówkach Agencji nie będą konieczne – dowiadujemy się ze strony Agencji.

Wraz z wejściem w życie ustawy, wszelkie rzeźnie, pośrednicy, targi, czy spalarnie będą musiały spełnić obowiązek składania zgłoszeń w formie elektronicznej. Posiadacze zwierząt jeszcze do końca 2025 roku będą mogli wybrać formę papierową, później obowiązkowe stanie się informowanie o zdarzeniach za pośrednictwem IRZPlus. Osoby, które już teraz robią to wyłącznie online, zostaną automatycznie zwolnieni z obowiązku prowadzenia tradycyjnej księgi rejestracji lub ewidencji.

Jak wynika z komunikatu, w przypadku świń 2 razy do roku, dokładnie do 30 czerwca i do 31 grudnia, będzie trzeba sporządzać spis zwierząt, z uwzględnieniem nieoznakowanych jeszcze osobników.

Istotną zmianą jest również rezygnacja z paszportów dla bydła w obrocie krajowym. W przypadku planowanego wywozu zwierzęcia tego gatunku do innego kraju Unii Europejskiej obowiązkowe będzie zgłoszenie tego z wyprzedzeniem 5 dni w biurze powiatowym ARiMR, które w ciągu 3 dni wyda bezpłatnie niezbędny dokument. Papiery można będzie odebrać osobiście, na poczcie lub pobrać z systemu.

Źródło: ARiMR