Sadownicy i rolnicy z regionu radomskiego przeżywają dramaty. Powodem brak pracowników z Ukrainy

Już w połowie marca, na początku epidemii, pojawiły się problemy z zatrudnianiem cudzoziemców. Przez szereg tygodni granica polsko – ukraińska była w praktyce zablokowana dla przybyszów zza wschodniej granicy chcących podjąć pracę w Polsce. Ci, którzy utknęli na Ukrainie nie mogli przekroczyć granicy. Z kolei zagraniczni pracownicy, których epidemia zastała w Polsce, nie mogli przedłużyć pozwolenia na pracę i aktualizować swoich zezwoleń pobytowych. W końcu na skutek zabiegów polskich pracodawców rząd podjął decyzję o automatycznym przedłużaniu zezwoleń, ale wciąż zamknięta była granica dla ludzi, którzy zamierzali dopiero wjechać do Polski.

Pod koniec kwietnia wprowadzono nowe przepisy teoretycznie ułatwiające wjazd do Polski w celach zarobkowych ludzi zza wschodniej granicy. Okazało się jednak, że barierą nie do przejścia dla właścicieli gospodarstw sadowniczych i ogrodniczych stał się wymóg dotyczący dwukrotnego przeprowadzenia testów na obecność koronawirusa.

- Dobra wiadomość jest taka, że granica została uruchomiona, czyli pracownicy z Ukrainy mogą wjeżdżać do Polski. Ale muszą odbyć 14 – dniową kwarantannę i muszą być spełnione dodatkowe warunki sanitarno – epidemiologiczne. Zaleca się, aby cudzoziemiec przeszedł dwa razy test. Pierwszy zaraz po przyjeździe, drugi po około 7 dniach celem skrócenia kwarantanny. Cały przepis jest na tyle niejasny i na tyle drogi, że jako branża, jako całe środowisko nie jesteśmy w stanie tego zaakceptować – mówi Mirosław Maliszewski, poseł, prezes Związku Sadowników RP. Dodaje, że nawet ci, którzy zastanawiali się nad spełnieniem wszystkich polskich wymogów dochodzili do „ściany”.

- Przecież nie wiadomo, gdzie taki testy można wykonać, w jakich laboratoriach, jakiego rodzaju ma to być test. To jest zupełnie niewykonalne w przypadku tak wielkiej liczby pracowników, tak dużego zapotrzebowania i możliwości właścicieli gospodarstw rolnych oraz ograniczonego rynku placówek wykonujących takie badania – mówi Mirosław Maliszewski. Sama wstępna kalkulacja ekonomiczna wykonania badań zmusza do rezygnacji właścicieli gospodarstw do rezygnacji. - Hektar plantacji truskawek, a takich jest mnóstwo w naszym regionie wymaga 10 pracowników. Najbardziej wiarygodne testy będą więc kosztowały w sumie 12 tysięcy złotych. To jest kwota, która już „na starcie” podważa całą ekonomiczną kalkulację zatrudniania ludzi – mówi prezes Związku Sadowników RP.

Odrębną kwestią są problemy z uzyskaniem wiz. - Tych wiz wydaje się bardzo mało. Uzyskaliśmy informację z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, że w ciągu dwóch tygodni maja wydano Ukraińcom 3,5 tysiąca wiz. To nawet nie zaspokaja potrzeb jednej gminy sadowniczej w naszym regionie – mówi Mirosław Maliszewski.

Zdaniem Mirosława Maliszewskiego pracownicy zagraniczni bardzo byli potrzebni w Polsce już w lutym, marcu, kiedy trwały prace pielęgnacyjne w sadach. Mimo braku rąk do pracy w marcu i kwietniu sadownicy własnymi siłami przeprowadzili niezbędne prace w sadach. Teraz jednak brak zagranicznych pracowników może „położyć” wiele dziedzin działalności rolniczej. - Ręce do pracy potrzebne są bez przerwy - od zbioru pierwszych truskawek aż do późnej jesieni. Przecież po truskawkach zaraz są czereśnie, wiśnie, maliny. Do tego ludzie do pracy cały czas potrzebni są w sadach – do sadzenia drzewek, przywiązywania, pielęgnacji, a do borówek naprawdę potrzebne są tysiące ludzi – mówi Mirosław Maliszewski.

W regionie radomskim brak cudzoziemskich pracowników najbardziej dotyka powiat grójecki. Co roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grójcu składa się nawet 60 tysięcy oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca.