"Wyjątkowe kobiety na kartach historii Radomia" to nowa wystawa w fotoplastykonie w parku imienia Kościuszki w Radomiu

Nowa ekspozycja prezentuje osiem fotografii w formie par stereoskopowych, które dają efekt trójwymiarowości. Zdjęcia przedstawiają krótkie biogramy oraz wizerunki: Marii Fołtyn, Marii Gajl, Teresy Grodzińskiej, Marii Kelles-Krauz, Heleny Kisiel, Wandy Malczewskiej, Haliny Szpilman oraz Marii Walewskiej.

Kim były panie? Ich biogramy opracowała Elwira Dzikowska z Resursy.

Maria Fołtyn (1924-2012) – radomianka, absolwentka słynnej „gajlówki”, śpiewaczka (sopran dramatyczny), reżyser operowy. Przez wiele lat pracowała na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi. W latach 1969-1973 studiowała na Wydziale Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Była wielką popularyzatorką muzyki Stanisława Moniuszki w Polsce i za granicą. Jako reżyser zrealizowała wszystkie dzieła muzyczne Moniuszki.

Maria Henryka Gajl (1865-1945), nauczycielka, wybitny pedagog,założycielka słynnej szkoły dla dziewcząt potocznie nazywanej „Gajlówką” (Zakłady Naukowe Żeńskie Marii Gajl). Była kobietą przedsiębiorczą, pasjonatką idei wychowania i wykształcenia pokolenia światłych i mądrych kobiet.

Teresa Jadwiga Grodzińska (1899-1920), bohaterska sanitariuszka II batalionu 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich, pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari jako pierwsza kobieta w II RP i jako jedna z dwu nim odznaczonych w czasie trwania wojny (przed traktatem ryskim). Zginęła z rąk bolszewików w 1920 roku.

Maria Helena Kelles - Krauz z domu Nynkowska (1882-1969), radomianka, socjalistka, działaczka społeczna, niepodległościowa, oświatowa i polityczna, pierwsza w Polsce kobieta wybrana spośród radnych, na Prezesa Rady Miejskiej w Radomiu w 1919 roku.
Funkcję tę pełniła przez dwie kolejne kadencje do 1926 roku.

Helena Weronika Kisiel (1925-2015), historyk, długoletnia dyrektorka Archiwum Państwowego w Radomiu (1959-1986); działaczka społeczna, autorytet w dziedzinie Radomia i jego dziejów. Była członkiem-założycielem radomskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego i Radomskiego Towarzystwa Naukowego oraz aktywnym działaczem Stowarzyszenia Archiwistów Polskich.

Wanda Malczewska – urodziła się w Radomiu 15 maja 1822 r. w rodzinie szlacheckiej herbu Tarnawa. W radomskim kościele farnym przyjęła sakrament Chrztu Świętego oraz przystąpiła do Pierwszej Komunii Świętej. W rodzinnym mieście spędziła początkowe 25 lat życia i tu po raz pierwszy miała nadprzyrodzone wizje Chrystusa. Po zamieszkaniu w 1847 roku u rodziny Siemieńskich najpierw w Klimontowie i Zagórzu na terenie Zagłębia, a od 1870 roku w Żytnie koło Radomska – wielokrotnie dostępowała mistycznych kontaktów z Jezusem i Matką Bożą. Historycznego znaczenia nabrała wizja z 15 sierpnia 1873 roku, podczas której Matka Chrystusa przepowiedziała Jej, że w Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Polska odniesie wielkie zwycięstwo nad potężnym wrogiem, a dzień ten stanie się w przyszłości narodowym świętem. Ta zapowiedź w cudowny
sposób spełniła się w 1920 r. w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Maria Sylwia z Kuźnickich Walewska (1895-1980), ziemianka, kobieta postępowa, wnikliwa obserwatorka życia. Swoje spostrzeżenia zapisywała w pamiętnikach wydanych później w dwóch publikacjach: „Rok 1918.Wspomnienia” oraz „W cieniu ustawy o reformie rolnej. Wspomnienia 1944 -1945”.

Halina Szpilman z domu Grzecznarowska (1928-2020), była córką Józefa Grzecznarowskiego polskiego działacza socjalistycznego i związkowego, dwukrotnego prezydenta Radomia. W 1948 roku rozpoczęła studia medyczne, w 1950 roku wyszła za mąż za Władysława Szpilmana – znakomitego polskiego kompozytora, pianistę i aranżera.Została wybitną lekarką, pracując w Instytucie Hematologii – była uwielbiana przez pacjentów i ceniona przez współpracowników. Przez lata współpracowała z biurem Rzecznika Praw Obywatelskich, była ekspertką do spraw osób z niepełnosprawnościami i członkinią zarządu Fundacji Sue Ryder, pomagającej chorym i najuboższym.