Spłacający kredyty hipoteczne oprocentowane na bazie WIBOR pójdą do sądów śladem frankowiczów?

To już fakt, że duża część kredytobiorców złotówkowych jest bardzo bliska płacenia dwukrotności raty kredytu, podobnie jak kiedyś frankowicze, po tym jak kurs franka poszybował drastycznie w górę.

Przede wszystkim trzeba znaleźć odpowiedź czy warto sądzić się czy negocjować. W przypadku umów w kredyt denominowany we frankach szwajcarskich i udzielany w PLN są zasadnicze różnice.

Jest jedna istotna różnica polegająca na tym, że wysokość rat w przypadku kredytobiorców złotówkowych wynika ze wzrostu WIBOR-u, czyli wskaźnika referencyjnego, który jest składnikiem oprocentowania.

- Oprocentowanie to w większości kredytów jest to suma WIBOR-u i marży banku. Oznacza to, że gdy WIBOR jest wysoki, to oprocentowanie kredytu, czyli część odsetkowa raty kredytu, jest także wysoka. Natomiast frankowicze mają sytuację generalnie w odniesieniu do całego kredytu jeszcze gorszą, dlatego że ich kapitał do spłaty, nie tylko sama część odsetkowa raty, zależy od wahań zewnętrznego wskaźnika, czyli kursu franka szwajcarskiego - wyjaśnia Iwona Rzucidło, radca prawny i doktor nauk prawnych.

Druga ważna różnica, to skala klauzul niedozwolonych, które banki zamieszczały w umowach kredytów frankowych. Są to błędy różnego rodzaju. Chodzi przede wszystkim o postanowienia co do spłaty i wypłaty kredytu – w odniesieniu do waluty obcej.

Analizując sprawy sądowe frankowiczów warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden wątek. Sądy rozpatrujące pozwy zwracają uwagę nie tylko na treść umowy kredytowej, ale i całą otoczkę udzielania kredytu czyli na retorykę doradców kredytowych. Czy w przypadku kredytów w PLN, których koszt oparty jest o wskaźnik WIBOR jest też taka opcja?

- To, co zostało powiedziane kredytobiorcy przed zawarciem umowy, też ma znaczenie i jest negatywnie oceniane przez sądy na korzyść kredytobiorców frankowych. W sprawach tego rodzaju nie poprzestaje się tylko na zidentyfikowaniu klauzul niedozwolonych, ale wskazuje się również nieważność całej umowy z powodu jej istotnych wad - mówi Iwona Rzucidło.

- Kredytobiorca w chwili podpisywania umowy kredytu w ogóle nie wiedział ile tak naprawdę pieniędzy dostanie od banku i ile musi oddać bankowi, a konkretnie wskazana kwota kredytu jest jednym z najistotniejszych elementów takiej umowy, świadczącym właśnie o jej ważności. Ponadto, banki określały jednostronnie kurs, po którym wymieniały franka szwajcarskiego do złotówki i odwrotnie. Tylko jedna strona umowy, tutaj bank, miał wpływ na kształtowanie wysokości zobowiązania drugiej strony i to jest nieuczciwe - dodaje ekspertka.

W przypadku umów kredytowych w PLN, gdy oprocentowanie jest zmienne i ustalane w oparciu o wskaźnik WIBOR szukanie klauzul niedozwolonych na taką skalę raczej jest mało prawdopodobne.

Owszem są dwie kwestie wątpliwe, dające pole działania prawnikom. Po pierwsze - samo stosowanie wskaźnika WIBOR jako część trybu ustalania oprocentowania. Nie wdając się w szczegóły, sam fakt, iż ma on przestać funkcjonować i być zastąpiony innym (co już nawet znalazło swoje zakotwiczenie w ustawie) otwiera pole do dyskusji.

Druga zaś kwestia to brak możliwość skorzystania z oprocentowania stałego przy zawieraniu umowy o kredyt hipoteczny w PLN; dopiero od niedawna taka opcja jest możliwa. A sam fakt, że została ona na bankach "wymuszona" przez działania prawne regulatorów rynku zresztą pokazuje, że wcześniejszy jej brak można od biedy uznać za pewną ułomność prawną.

Co o tym sądzi ekspertka prawna? Dr Iwona Rzucidło, jeśli chodzi o kredyty złotówkowe, nie widzi w tej chwili większego sensu w sądzeniu się z bankami czy nawet doraźnego dogadywania się z nimi, choć - jak podkreśla - sytuacja jest zmienna.

- Oczywiście renegocjować umowę z bankiem, można zawsze, natomiast nie zawsze jest to opłacalne. Sugerowałabym kredytobiorcom, którzy potrzebują pomocy skontaktować się zwłaszcza z kancelariami prawnymi, które zajmują się pomocą kredytobiorcom złotówkowym. Będą one wstanie ocenić, czy ruchy doraźne względem banku są opłacalne - komentuje Iwona Rzucidło.

Przypomnijmy, że kredytobiorcy złotówkowi już od sierpnia mogą korzystać ze specjalnych wakacji kredytowych - przesunięcia w czasie spłaty czterech rat kredytu w 2022 i czterech w 2023 roku. To niezależnie od wsparcia dostępnego już od dawna dla wszystkich w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

[polecany23359823[/polecany]

Natomiast jeśli chodzi o alternatywę: negocjowanie i procesowanie się z bankiem, zdaniem ekspertki, w przypadku kredytobiorców złotówkowych i frankowiczów sytuacja jest biegunowo odmienna.

- Jeśli chodzi o kredytobiorców frankowych to jedynym sensownym, a przede wszystkim opłacalnym dla kredytobiorców rozwiązaniem jest pójście do sądu i walka o swoje pieniądze. To, wbrew temu co wielu kredytobiorcom się wydaje, nie jest tak trudne i tak ryzykowne jak jeszcze kilka lat temu. Ugoda absolutnie ma sensu, gdyż daje tylko ułamek tego, co można uzyskać w sądzie - twierdzi mecenas Iwona Rzucidło.

- Mówi się, że już do 95 proc. kredytobiorców wygrywa z bankami w sądach. Każdy wariant orzeczenia sądowego daje kredytobiorcy o wiele więcej niż ugoda. Często kredytobiorcy dają się złapać bankom na to, że dostają propozycję przeliczenia kredytu na złotówkowy po wskazanym przez bank kursie (jednak często nie jest to kurs z dnia podpisania umowy kredytu, a wyższy). Takie przeliczenie dotyczy jednak tylko części kredytu pozostałej do spłaty, a nie także już spłaconej. Całość spłat rat obejmie orzeczeniem tylko sąd - wyjaśnia ekspertka.