100 lat w służbie najmłodszym. Niezwykła historia szpitala dziecięcego w Kielcach

Doktor Władysław Buszkowski - legionista, lekarz w szpitalu świętego Aleksandra w Kielcach - inicjator budowy placówki zdrowotnej dla najmłodszych. Bez niego nie powstałoby wyjątkowe, w skali ogólnopolskiej, miejsce, które pozwoliło ratować zdrowie i życie dzieci.

Doktor Marek Maciągowski, dyrektor Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach podkreślił w artykule poświęconym szpitalowi dziecięcemu, że Władysław Buszkowski na łamach „Gazety Kieleckiej” często apelował o społeczną aktywność na rzecz poprawy warunków zdrowotnych. Zainicjował akcję „kropli mleka” dla biednych matek, zakup karetki pogotowia z firmy „F. i K. Burak”, budowę pralni dla najuboższych i łaźni miejskiej. Zależało mu zwłaszcza na zdrowiu dzieci i to on w powojennych, trudnych ekonomicznie czasach rzucił hasło założenia dla nich odrębnego szpitala. Sam 4 stycznia 1917 roku jako pierwszy zakupił cegiełkę za 50 koron na budowę szpitala dla dzieci.

Dlaczego zatem Kielce potrzebowały szpitala dla dzieci?

szpital Św. Aleksandra, w którym lokowano dzieci był inhalatorium prątków gruźliczych. Nie ma tam miejsca na wydzielanie chorych z otwartą gruźlicą, duszne wilgotne salki nie odpowiadają wymogom higieny wieku dziecięcego. Stwórzmy tymczasowy szpitalik dla dzieci, który po wojnie winien przeobrazić się w szpitalik taki, jaki odpowiadać będzie wymogom współczesnym….szpital dla dzieci chociaż na 15-20 łóżek, gdzie można by dziatwę na choroby zakaźne, które wymagają zabrania z domu rodziców lub opiekunów umieścić

- wyjaśniał Buszkowski.

W 1919 roku założono Towarzystwo Przyjaciół Szpitala Dziecięcego. W jego skład weszli między innymi Buszkowski oraz prezydent Kielc Mieczysław Łukasiewicz. Rozpoczęto zbieranie pieniędzy na jego powstanie. Fundusze pochodziły z różnego rodzaju kwest, organizowanych zabaw i przedstawień czy z datków od osób prywatnych. W utworzenie szpitala dziecięcego byli zaangażowani nie tylko kielczanie. Pieniądze przychodziły ościennych powiatów - Opatowa, Pińczowa, Sandomierza czy Końskich.

Doktor Marek Maciągowski podkreślał niezwykłe zaangażowanie społeczeństwa:

Wyróżniała się młodzież gimnazjalna. Kieleccy obywatele Janina i Julian Kotowscy z okazji zaślubin zamiast przyjęcia weselnego dali pieniądze na szpitalik. Prawie cały majątek oddała na rzecz szpitala Maria Krzyżanowska. Ponieważ koszt budowy nowego szpitala był ogromny, postanowiono zakupić i adaptować odpowiedni na szpital budynek. W grudniu 1919 roku udało się zakupić od małżonków Mokulskich nieruchomość przy ulicy Lipowej 25 w Kielcach, składającą się z domu mieszkalnego, budynków gospodarczych wraz z ziemią o powierzchni około 8 morgów. W wyposażeniu szpitala pomagał Polsko-Amerykański Komitet Pomocy Dzieciom

Po śmierci Buszkowskiego jego ideę kontynuowano. Szpital otwarto w grudniu 1921 roku. Początki nie należały do najłatwiejszych. Budynek miał trzy sale dla chorych na 25 łóżek i salę operacyjną. Woda była ze studni, nie było kanalizacji, sale ogrzewały piece kaflowe. Było natomiast oświetlenie elektryczne. Personel stanowił lekarz i dwie siostry szarytki. Pierwszym pacjentem szpitala był siedmioletni chłopiec chorujący na szkarlatynę.

W 1924 roku podjęto decyzję o budowie nowego budynku zakaźnego. Jak podkreśla dyrektor Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, szpital został oddany do użytku w 1927 roku. Miał 65 łóżek. Dyrektorem została pediatra Halina Lewkowicz. Była jedynym lekarzem, pomagało jej pięć sióstr zakonnych, osiem pielęgniarek świeckich, jeden urzędnik i czternaście osób służby pomocniczej.

W szpitalu leczyły się dzieci z Kielc i okolic. Szpital utrzymywał się z własnych funduszy. Dzieci biedne leczone były bezpłatnie. Szpital rozwijał się, powstała izba przyjęć, apteka, magazyny, dobudowane zostało piętro pawilonu. Powstał własny ogród owocowy. Po 10 latach miejsce doktor Haliny Lewkowicz, która wyjechała do Warszawy zajęła doktor Maria Mikołajczyk, asystentka Kliniki Chorób Dzieci Uniwersytetu imienia Stefana Batorego w Wilnie. Przybyła też druga lekarka, doktor Klaudia Bujko

- pisał doktor Maciągowski.

W okresie II wojny światowej w szpitalu leczone były dzieci polskie, żydowskie oraz niemieckie. Budynek dawał schronienie członkom konspiracji niepodległościowej - generałowi Leopoldowi Okulickiemu "Niedźwiadkowi" oraz pułkownikowi Wojciechowi Borzobohatemu "Wojanowi".

Doktor Marek Maciągowski podkreśla, że powstanie szpitala dziecięcego stanowiło olbrzymi sukces Kielc i ludzi zaangażowanych w jego utworzenie.

Wiele dużych miast a nawet województw nie miało specjalistycznych szpitali dziecięcych. Warto dziś pamiętać, że kielecki szpitalik powstał dzięki inicjatywie wrażliwego społecznie lekarza – doktora Władysława Buszkowskiego oraz grona ludzi, którzy w trudnych latach po I wojnie światowej zdecydowali się kontynuować jego ideę i byli w stanie przekonać społeczeństwo do tego szlachetnego celu

- pisał. Zorganizowanie dziecięcej opieki medycznej w Kielcach było osiągnięciem na skalę ogólnopolską.