11 listopada 1918 roku w Jędrzejowie: -W mieście panował ogólny entuzjazm, choć byli i tacy, którzy z dystansem patrzyli na te wydarzenia...

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała Niepodległość, lecz w Jędrzejowie nastroje niepodległościowe były odczuwane dużo wcześniej...
Mieszkańcy Jędrzejowa nigdy nie zapomnieli o swojej ojczyźnie, o tym, że są Polakami. Do tej, odebranej trzema rozbiorami wolności, dążyli w zasadzie już od 1795 roku. Jędrzejowianie byli świadkami wszystkich powstań narodowych. Angażowali się i garnęli do zrywów narodowowyzwoleńczych. Ważną datą dla Jędrzejowa był strajk młodzieży i nauczycieli w miejscowym Seminarium Nauczycielskim w 1905 roku. Uczniowie nie przychodzili na zajęcia, nie godzili się z tym czego ich nauczano. To wydarzenie było jednym z przyczynków, że w szkole oficjalnie przywrócono naukę języka polskiego. Kolejne wydarzenia, które świadczyły o zbliżającej się wolności, to wejście do Jędrzejowa patrolu Bieliny, wysłanego przez Józefa Piłsudskiego w celu zbadania sytuacji militarnej ziemi jędrzejowskiej, która w tym okresie znajdowała się pod okupacją rosyjską. Następnym wydarzeniem było wejście I Kompani Kadrowej wraz z Józefem Piłsudskim do Jędrzejowa w 1914 roku.

Nadchodzi 11 listopada 1918 roku. Jak ten dzień wyglądał w Jędrzejowie?
11 listopada 1918 roku rozpoczął się bardzo spokojnie. Tego dnia na terenie miasta pojawia się oddział Polskiej Organizacji Wojskowej na czele której stał Kacper Niemiec. Polscy żołnierze, którzy byli w organizacji idą do budynku urzędu starostwa, które wówczas mieściło się przy rynku. W urzędzie stacjonowała Kompania Wojsk Austriackich, na czele której stał austriacki oficer, ale sama kompania składała się z około 50-60 polskich żołnierzy. Polska Organizacja Wojskowa wchodząc do urzędu poinformowała, że powstało Państwo Polskie, że odzyskaliśmy Niepodległość. Stacjonujący tam żołnierze oddali broń i podporządkowali się organizacji. Wśród mieszkańców Jędrzejowa panował niezwykły entuzjazm. Ludzie cieszyli się, wychodzili na ulice, panowała ogólna euforia. Oczywiście, byli również tacy, którzy podchodzili do tych wydarzeń z dużym dystansem. Co ciekawe, do tej grupy należała ważna dla Jędrzejowa postać - ksiądz Stanisław Marchewka.

Kto odegrał najważniejsze role w odzyskiwaniu wolności na terenie Jędrzejowa?
7 listopada 1918 roku w Lublinie utworzony został Tymczasowy Rząd Ludowy, który przejął władzę nad austriacką strefą okupacyjną, również nad powiatem jędrzejowskim. Tego dnia, stanowisko komisarza ludowego na nasz powiat otrzymał Andrzej Waleron z Sudołu - działacz ludowy (wcześniej nauczyciel), który dość szybko przejął kontrolę nad miastem. Obok niego struktury administracyjne w mieście budowali między innymi: Julian Jachimowski - dowódca Straży Obywatelskiej, Józef Kruk - skarbnik Komendy Powiatowej Polskiej Organizacji Wojskowej, Kacper Niemiec - człowiek odpowiedzialny za szkolenie wojsk, członków Polskiej Organizacji Wojskowej, Feliks Przypkowski, Gabriel Czerwik, Aleksander Kaczanowski, pan Wielowiejski z Lubczy, młodzież Seminarium Nauczycielskiego i wielu innych.

A kobiety?
Oczywiście nie można zapomnieć o niezwykłej i pełnej poświęcenia pracy kobiet. Piękną kartę historii Jędrzejowa zapisały: Tekla Dulińska - zwana Ciotką Teklą, pani Smagłowska i Zofia Przypkowska. To te kobiety dbały o to, aby naszym żołnierzom nie zabrakło jedzenia, bielizny, mundurów. Stworzyły stołówkę, szyły mundury. Tekla Dulińska prowadziła kiosk z trafiką - sprzedawała tytoń. Wszystko co zarobiła przeznaczała na działalność Polskiej Organizacji Wojskowej. Około 1920 roku zakłada - również z własnych pieniędzy - wojenny szpital w Jędrzejowie. Ciotka Tekla, podobnie jak pozostałe panie, były wielkimi patriotkami.