Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Jakie symptomy powinny nas niepokoić?

- Istota choroby polega na powstawaniu głębokiego ubytku błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy z towarzyszącymi zmianami martwiczymi i zapalnymi - wyjaśnia Norbert Sławeta, doktor nauk medycznych, gastroenterolog.

- Wrzody żołądka najczęściej pojawiają się u mężczyzn około 50. roku życia i diagnozowane są rzadziej niż wrzody zlokalizowane w dwunastnicy, które rozpoznawane są zdecydowanie częściej, u młodszych osób i z podobną częstotliwością u obu płci. Schorzenie to powstaje w wyniku zaburzenia mechanizmów ochronnych błony śluzowej żołądka i dwunastnicy na działanie czynników uszkadzających - kwasu solnego, pepsyny - mówi lekarz.

KTO W GRUPIE RYZYKA?

Wśród największych czynników ryzyka doktor wymienia zakażenie Helicobacter pylori, stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), inne zakażenia na przykład wirusowe i bakteryjne, stosowanie pewnych grup leków, a także niektóre schorzenia.

- Ponadto pośrednią rolę odgrywa też tryb życia, warunki socjalne, stosowanie używek - zwłaszcza palenie papierosów. Potwierdzona jest częstość występowania choroby wrzodowej u osób spokrewnionych - dodaje Norbert Sławeta, podkreślając szczególnie rolę infekcji bakterią Helicobacter pylori - W Polsce dotyczy ona około 80 procent dorosłych, a u około 10-20 procent z nich dochodzi to powstawania różnych zmian chorobowych. Bakteria ta poprzez wywołanie stanu zapalnego błony śluzowej żołądka prowadzi do zaburzenia mechanizmów ochronnych śluzówki powodując jednocześnie nadprodukcję soków żołądkowych - wyjaśnia.

SYMPTOMY CHOROBY WRZODOWEJ

Do klasycznych objawów choroby wrzodowej należą dolegliwości bólowe brzucha, czasem ograniczone do dyskomfortu, uczucia głodu, którym mogą towarzyszyć nudności, wymioty.

- U niektórych chorych dochodzi do powstawania powikłań choroby wrzodowej, takich jak krwawienie do światła przewodu pokarmowego, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia oraz wymagać leczenia szpitalnego - mówi gastroenterolog. - Powikłaniem jest też perforacja wrzodu czyli przedziurawienie ściany żołądka lub dwunastnicy. Objawia się to silnym, bólem brzucha, a następnie wystąpieniem objawów otrzewnowych i gwałtownym pogarszaniem się stanu ogólnego chorego. To powikłanie wymaga leczenia operacyjnego. Innym przypadkiem jest tak zwane zwężenie odźwiernika, które objawia się wczesną pełnością poposiłkową, ubytkiem masy ciała, nudnościami, wymiotami, które nasilają się po posiłku.

WAŻNA DIAGNOSTYKA

- Objawy choroby wrzodowej są niespecyficzne i u pewnego odsetka chorych mogą być symptomami poważniejszych schorzeń - zwłaszcza raka żołądka, który późno zdiagnozowany znacznie ogranicza możliwości leczenia - zwraca uwagę specjalista.

- Najważniejszym badaniem w diagnostyce choroby wrzodowej żołądka jest badanie gastroskopowe, dzięki któremu możemy dokonać oceny błony śluzowej przełyku, żołądka i początkowych odcinków dwunastnicy. Przygotowanie do badania wymaga powstrzymania się od spożywania posiłków i płynów na 6-8 godzin wcześniej, a sama gastroskopia trwa kilka minut. Najczęściej przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym gardła. W trakcie badania lekarz może pobrać wycinki z błony śluzowej do badania histopatologicznego i badania w kierunku infekcji bakterią Helicobacter pylori.

- Wczesne rozpoznanie choroby wrzodowej jest bardzo istotne - z jednej strony pozwala na szybkie wyleczenie zmian i uniknięcie powikłań, z drugiej strony chroni przed wydłużeniem rozpoznania innych zmian, zwłaszcza zmian nowotworowych.

Nie ma specyficznej diety dla choroby wrzodowej - zaleca się unikania pokarmów, które wywołują dolegliwości, należy zaprzestać palenia papierosów oraz ograniczyć stosowanie leków przeciwzapalnych.