Ciąża bez alkoholu

*Już w najbliższą niedzielę, 9 września będziemy obchodzić "Światowy Dzień FAS", ale w naszym kraju wiedza na ten temat tego problemu jest chyba niewielka?

- To prawda, wszyscy tzn. nauczyciele, psychologowie, psychiatrzy, ginekolodzy dopiero się uczymy, zdobywamy wiedzę na temat tego nieuleczalnego schorzenia: Fetal Alcohol Syndrome, które jest skutkiem picia alkoholu przez ciężarne kobiety, a tak fatalnie odbija się na całym zdrowiu dziecka. Data jest nieprzypadkowa, chodzi o to, aby przez 9 miesięcy ciąży strzec się od alkoholu. Właśnie uczestniczyłam w szkoleniu na, którym otrzymaliśmy istotne informacje o tych poalkoholowych zaburzeniach.

*Do tej pory mówiono, że kieliszek czerwonego wina wypity do obiadu nie zaszkodzi kobiecie, a wręcz pomoże w przypadku anemii. Czy to właściwy pogląd?

- Absolutnie. Nawet najmniejsza ilość alkoholu może mieć bardzo niekorzystny wpływ na rozwój płodu. Alkohol powoduje więcej szkód niż inne substancje łącznie z marihuaną, heroiną i kokainą. Lepiej więc powstrzymać się zarówno od picia wina, piwa czy wszelkich alkoholowych koktajli przez cały okres ciąży. Nie istnieje bowiem bezpieczna dawka alkoholu, którą można spożywać bez ujemnego wpływu na dziecko.

*Często o takim uszkodzeniu może zaważyć jeden dzień ?

- To prawda. W czasie zajęć mówiono o kobiecie, która będąc w ciąży pokłóciła się z mężem i poszła do pubu, gdzie piła alkohol dla odreagowania stresu. To wystarczyło, aby jej córka urodziła się z uszkodzeniami.

*Jak alkohol wpływa na mózg dziecka?

- Najbardziej powszechnym skutkiem jest stałe uszkodzenie mózgu, które prowadzi do trudności w uczeniu się, zaburzeń zachowania, deficytów pamięci lub opóźnień rozwojowych.

*Dziecko takie może mieć charakterystyczny wygląd ?

- To prawda. Zwykle pojawiają się takie deformacje jak szeroko osadzone oczy, krótki i zadarty nos, opadające powieki, cienka górna warga, niewielki podbródek i broda, płaska twarz i zniekształcone małżowiny uszne.

*Kiedy picie alkoholu jest bardziej szkodliwe, w pierwszym trymetrze ciąży czy później?

- Zaszkodzić może w każdym momencie, ponieważ uszkodzenia mają wpływ na te obszary, które właśnie się rozwijają, powodując obumieranie komórek mózgowych, migracje komórek do niewłaściwych obszarów oraz tworzenie się niewłaściwych połączeń między neuronami. Cząsteczki alkoholu są maleńkie i z łatwością przedostają się przez łożysko do organizmu dziecka już w drugim tygodniu życia płodowego.

*Rodzice, nauczyciele, psychologowie często mylą zespół poalkoholowy z ADHD, nadpobudliwością albo niedorozwojem umysłowym. Jakie to przynosi skutki?

- Przede wszystkim niezrozumienie dziecka. Jego złe zachowanie, nieumiejętność pracy w grupie, kłopoty z uczeniem często są odbierane jako zła wola dziecka, a nie jego ograniczenia. Dziecko staje się kozłem ofiarnym, inni śmieją się z tego, że nie rozumie poleceń nauczyciela, ma trudności z czytaniem i zapamiętywaniem.

*Jakie zachowania najczęściej charakteryzują takie dziecko?

- Nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach społecznych, wyciągania wniosków z uprzednich zachowań, trudności z pojęciami czasu i pieniędzy, przymus głośnego mówienia, przesadna zmienność nastroju, brak refleksji, niezdolność do kontrolowania impulsów seksualnych. Takie dzieci wymagają częstych podpowiedzi i nadzoru innych, a także ciągłej motywacji z zewnątrz.

*Jaka przyszłość czeka dziecko z zespołem FAS?

- Dużo zależy od tego jak będzie prowadzone i rehabilitowane. Większość ma przeciętny poziom inteligencji ale mnóstwo problemów z zachowaniem i funkcjonowaniem wśród ludzi. Podczas szkolenia o swojej historii opowiadał lekarz, który miał w rodzinie zastępczej dorosłego syna z FAS. Wcześniej pracował w karetce pogotowia i zupełnie nie dawał sobie rady, był niesamodzielny, nie umiał podejmować decyzji. Gdy zmienił pracę, stał się salowym i otrzymywał od przełożonych proste polecenia radził sobie znakomicie.