„Cukrownicy – bohaterowie naszej niepodległości” zawitali do Włostowa. Zobacz zdjęcia z wystawy

Włostów słynął niegdyś z cukrownictwa. Cukrownia działała tutaj jeszcze do 2003 roku. Dziś mało kto o tym pamięta i nawet podczas wernisażu wystawy niestety zainteresowania dużego nie było. A szkoda. Bo kiedyś cukrownia była prężnie działającym zakładem pracy ale nie tylko. To także ośrodek kultury bo często to właśnie w cukrowniach działały świetlice i to właśnie wokół cukrowni skupiało się życie towarzyskie. Dziś chyba niewielu o tym pamięta.

Waldemar Brociek, kustosz Izby Pamięci Cukrownictwa zauważa, że cukrownie nie były jedynie fabryką czy miejscem pracy.
- Wystawa pokazuje jaki był udział cukrowników w walkach o niepodległość, ale także patriotyzm gospodarczy – mówi. - Przy cukrowniach powstawały szkoły, szpitale, ochronki, straże pożarne i biblioteki – mówi Brociek.
- Zależało nam żeby ta wystawa pojawiła się we Włostowie, by pokazać ją w środowisku, gdzie przez wiele lat cukrownia pracował i związana z nią była duża część mieszkańców – dodał.

Właściciele cukrowni, kadra zarządzająca, inżynierowie i zwykli robotnicy walczyli i ginęli w powstaniach i na frontach I i II wojny światowej. Nieśli też pomoc rodzinom uwięzionych pracowników.
Zgromadzone na wystawie obiekty obejmują okres od powstania listopadowego do II wojny światowej. Prezentowane są plansze tekstowo-ilustracyjne, które wyjaśniają wiele interesujących aspektów historycznych.

- Cukrownia we Włostowie nie była duża – tłumaczy Brociek. - Była mniejsza niż cukrownia Częstocice, taka jakby filialna cukrownia. Chodziło o to, żeby wykorzystać możliwość zwiększenia produkcji – dodaje.

Waldemar Brociek mówi, że rok 2022 jest bardzo ważny dla cukrownictwa. W tym roku obchodzimy dwie ważne rocznice: 220 rocznicę powstania pierwszej cukrowni na świecie – w 1802 roku we wsi Konary na Dolnym Śląsku powstał zakład założony przez Franza Karola Acharda a 110 lat temu rozpoczęto budowę Cukrowni Włostów. Powstała na ziemiach kupionych od Michała Karskiego, który został później członkiem zarządu.

Cukrownia Włostów, została zbudowana przez Towarzystwo Akcyjne, częstocickiej cukrowni. Rozpoczęła pracę w 1913 roku. Niestety w następnym roku, w listopadzie została zniszczona wskutek działań wojennych. Zniszczenia były tak duże, że uniemożliwiły rozpoczęcie kampanii cukrowniczej. Dopiero w 1920 roku uruchomiono ją ponownie i pracowała przez cały okres wojenny i okres okupacji. Przechodziła wszystkie przemiany ustrojowe po II wojnie światowej. Przez długi czas znajdowała się w obrębie cukrowni kieleckich. Wtedy działały trzy cukrownie: Łubna w Kazimierzy Wielkiej, Cukrownia Częstocice w Ostrowcu Świętokrzyskim i we Włostowie. Później znalazła się w Lubelsko-Małopolskiej Spółce Cukrowej a następnie została przejęta przez Cukrownie Ropczyce. Działała do kwietnia 2003 roku.
Dziś po cukrowni Włostów został tylko komin oraz budynki gospodarczo – mieszkalne.

Warto przypomnieć, że cukrownie pod koniec XIX wieku i w pierwszej połowie XX wieku stanowiły kluczową gałąź gospodarki polskiej. Przy cukrowniach powstawały centra kultury, kina, szkoły, szpitale, straże pożarne. Były ważnym ośrodkiem łączącym lokalną społeczność.

Andrzej Grządziel, wójt Lipnika informuje, że wystawa wpisuje się w cykl wystaw, które do tej pory organizowano na terenie gminy. Były to wystawy związane z ludźmi, którzy tworzyli historię małej ojczyzny.
- Włostów to miejscowość z tradycjami cukrowniczymi, ponad stuletnimi – mówi Andrzej Grządziel.
- Taka wystawa jest potrzebna, żeby ludziom pokazać jak to funkcjonowało w skali nie tylko Włostowa ale i Polski, zwłaszcza tej przedwojennej – dodaje. Wójt podkreśla, że to dobry czas by zwrócić się do mieszkańców, którzy może mają, w swoich prywatnych archiwach, zdjęcia wojenne czy powojenne dokumentujące funkcjonowanie cukrowni po to by stworzyć wystawę ze zbiorów własnych.

- Trzeba pokazać młodzieży czym były cukrownie, również ta we Włostowie i w Częstocicach, jaką odgrywały role – powiedział Grządziel.

Wystawa ma pokazać zaangażowanie pracowników cukrowni w walkę o wolność Polski. Warto wspomnieć, że „Gazeta cukrownicza” z 1946 roku podawała, że w czasie okupacji śmierć poniosło 29 osób z cukrowni Włostów. Pamięć o tych osobach była bardzo żywa i przy wielu cukrowniach, w tym przy cukrowni we Włostowie, znajdowały się tablice upamiętniające te postaci.

Wystawa prezentowana w Gminnym Ośrodku Kultury ma przypomnieć o świetności tutejszej cukrowni młodszemu pokoleniu.

- Będziemy współpracować ze szkołami, będziemy oprowadzać młode pokolenie, będziemy pokazywać im tę piękną historię – mówi Sebastian Szymański, dyrektor placówki.

Wystawę „Cukrownicy – bohaterowie naszej niepodległości” można zwiedzać do 10 listopada.

Zobacz zdjęcia z wystawy