Czechy. Na wino do Pragi

(fot. Wojciech Kantor)

Praga znana jest ze swoich zabytków, ale miłośnicy tradycyjnych regionalnych specjałów oraz dobrego wina także znajdą tu pocieszenie. Nasi południowi sąsiedzi słyną wprawdzie z tego, że piją statystycznie najwięcej piwa per capita na świecie, a w mieście funkcjonuje 16 różnych browarów dużych i małych, jednak na terenie Pragi oraz w okolicach do dzisiaj produkuje się także przednie wina.

Praga - "miasto wina"

Nazywana była tak jeszcze za czasów Rudolfa II, cesarza alchemików, jak mawiano o nim już w XVI wieku. Wówczas praskie winiarstwo przeżywało szczególny rozkwit. Dopiero podczas wojny 30-letniej w czasie XVII-wiecznych niepokojów i zawieruch uprawy podupadły. Mimo tej sytuacji w 1776 roku na terenie Pragi było prawie 700 hektarów winnic. W połowie XVIII i początkiem XIX wieku ilość pól winnych poważnie się skurczyła, a lepsze czasy przyszły dopiero pod koniec wieku XIX. Na Jubileuszowej Wystawie Gospodarczej w 1891 roku wystawiało się 31 właścicieli winnic z Czech, z tego 4 położone były w Pradze. Jednym z nich był Angelus Kafka - handlarz winem i dzierżawca winnic w Praskiej Troji. Produkowane tam wówczas wina porównywano z najlepszymi austriackimi oraz burgundzkimi.

Dzisiaj w Pradze liczba rejestrowanych winnic sięga około 11 ha. Produkcja wina nie jest duża, ale nie o ilość przecież, lecz o jakość nam chodzi. Do tego w jednym z takich winiarskich miejsc można delektować się nie tylko winem, ale także niezapomnianym widokiem i panoramą Pragi, spoglądając znad kieliszka na zamek Troja położony poniżej, jego przepiękne ogrody i płynącą spokojnie obok Wełtawę.

Winnica św. Klary

Będąca pod ochroną, zabytkowa winnica św. Klary, wspólnie z czterema innymi, które znajdują się na terenie dzisiejszej stolicy czeskiej, przypomina dawną świetność i bogate tradycje winiarskie Pragi. Zajmuje obszar 3,5 ha i jest jedną z największych praskich winnic. Najprawdopodobniej funkcjonowała jeszcze za czasów Wacława II (od 1300 roku także króla polskiego koronowanego w Gnieźnie).

Dzisiejszy wygląd otrzymała w 70-tych latach XX wieku. Od 1995 roku jest częścią Praskiego Ogrodu Botanicznego. Każdy zwiedzający może tutaj trafić i raczyć się miejscowym winem pośród upraw winorośli, vinohradu, tarasów, na których znajdują się stoliki w cieniu domku winiarskiego tuż obok piwnic, gdzie przetwarza się grona winne, owe Vitis vinifera i produkuje z nich napój bogów. Nieco powyżej widać niewielką kapliczkę pod wezwaniem św. Klary postawioną dla małżonki Wacława Wojciecha Šternberka. To on kazał postawić według projektu słynnego Jeana Baptista Matheya w 1678 roku, na wzór rzymskich willi, barokowy zamek Troja w otoczeniu ogrodów i parku. Dzisiaj jedną z praskich atrakcji, gdzie mieści się część ekspozycji Galerii Miasta Pragi.

Rodzaje szczepów winogron

W tej zabytkowej winnicy możemy podzielić występujące szczepy na część produkcyjną oraz część pokazową. Produkuje się wina ze szczepów, które można także spotkać na Morawach, w innych regionach winiarskich Republiki Czeskiej: białe Ryzlink rýnský (Riesling reński), Müller-Thurgau, Sauvignon, Muškát moravský, Tramín červený, Ryzlink vlašský (Riesling włoski), Rulandské šedé (Pinot Gris) czy czerwone Modrý Portugal (w Austrii i Niemczech Blauer Portugieser, na Węgrzech Kékoportó) i Rulandské modré (Pinot Noir).

W części pokazowej można zobaczyć prawie wszystkie rodzaje szczepów uprawianych na terenie Czech i Moraw, z których produkuje się wina, także te stołowe (ponad 50 rodzajów). Winogrona różnej wielkości i barwy. Nawet grona dochodzące do wagi 1 kg, nadające się do konsumpcji, przetworów oraz produkcji lekkich win stołowych.

Wina z winnicy św. Klary

Winiarskie tradycje w winnicy św. Klary sięgają kilku wieków. Do 2008 roku przetwarzano winogrona w winiarstwie Chloumek Czeskiego Uniwersytetu Rolniczego, nieopodal miejscowości Mělník. Od roku 2009 cała produkcja przeniesiona została bezpośrednio na teren winnicy św. Klary przy Praskim Ogrodzie Botanicznym. Wytwarzane są zarówno wina jakościowe (odrůdová jakostní), jak i wina z tzw. přívlastkem (vína přívlastková), czyli takie, których naturalna zawartość cukru osiągnęła min. 19 ° ze szczepów: Ryzlink rýnský, Müller-Thurgau, Sauvignon, Modrý Portugal, Rulandské šedé, Rulandské modré, Neronet, Tramín červený a Muškát moravský. Nowością jest cuvee Angelus, który produkowany jest z winogron Rulandské šedé (Pinot Gris), Sauvignon i Muškát moravský, a także cuvee Botanica (70 % Ryzlink rýnský, 30 % Müller-Thurgau).

W 2013 roku zebrano w sumie 15 200 kg winogron i wyprodukowano z tego 12 050 butelek wina. Stromy, południowy stok, dobrze nasłoneczniony. Średnia roczna temperatura 8,6 stopni Celsjusza. Bliskość Wełtawy. Gliniano - piaszczysty grunt z dużą zawartością humusu i kamienistym podłożem. Doprawdy wyjątkowe położenie winnicy w połączeniu z odpowiednimi warunkami klimatycznymi powodują, że piękno Pragi wraz z doskonałym winem przenikają się wzajemnie. Czego potrzeba więcej, jak kilka kawałków dobrego sera i kieliszek lub dwa miejscowego wina. A w zasięgu ręki, tuż obok najsłynniejsze zabytki Złotej Pragi...

Wojciech Kantor - autor jest przewodnikiem turystycznym z czeską licencją, pilotem wycieczek i pasjonatem zakochanym w Republice Czeskiej. Ukończył historię na Uniwersytecie Śląskim. W marcu 2013 roku ukazał się nakładem wydawnictwa SBM przewodnik po Pradze jego autorstwa. Został napisany od podstaw z myślą o turystach z Polski, chcących poznać historię i zabytki, ale także dla tych, którzy pragną spróbować praskich specjałów i być może po powrocie do domu zamierzają ugotować coś praskiego, czeskiego (w przewodniku są także oryginalne przepisy kulinarne), wspominając wyprawę przy kuflu czeskiego piwa lub kieliszku wina, które są przecież częścią czeskiej kultury.