Domowe przetwory zdrowsze niż sklepowe. Przeczytaj, jak je przyrządzać

Konfitury i soki mają swoje zasady: kilogram cukru na kilo-gram owoców. Jak przy takiej proporcji zachować dobrą figurę? - To nie jest niemożliwe - przekonuje dr Katarzyna Krekora - Wollny, specjalista chorób wewnętrznych, ekspert naszego programu "Zmień się na zdrowie". - Cukier jest potrzebny w prze-tworach z owoców nie tylko do podkreślania ich smaku, działa również jako środek konserwujący. Możemy jednak zastąpić tradycyjny cukier cukrem żelującym, żel - fixem, czy innym środkiem o podobnym działaniu i wtedy nasze przetwory będą mniej kaloryczne. Podobnie działa również wysoka temperatura. Jeśli robimy sok, nie musimy go zasypywać kilogramem cukru, możemy np. zrobić sok w sokowniku i wtedy użyjemy np. o 1/3 cukru mniej, bo wysoka temperatura zakonserwuje nam przetwór.

Dobrze jest również, po napełnieniu słoików gorącym prze-tworem, zapasteryzować je poprzez gotowanie w gorącej wodzie. Dżemy i soki pasteryzujemy około 8 - 10 minut, kompoty i przetwory zawierające zupełnie surowe owoce - ponad 20 mi-nut.
- Takie domowe przetwory mogą być potem alternatywą wysokokalorycznych słodyczy. Możemy stosować je jako doda-tek do herbaty, ciast drożdżowych, świetnie nadają się zamiast "nutelli" do kanapek dla dzieci - podpowiada dr Krekora - Wollny.

Podpowiadamy też, z czego warto robić przetwory.

DOMOWE SPOSOBY

Sok malinowy - przyrządza się różnymi sposobami: można przesypać oczyszczone i przebrane owoce cukrem, a kiedy puszczą sok, zlać do naczynia, zagotować i zlać na gorąco do butelek. Można też przepuścić oczyszczone i przebrane owoce przez sokowirówkę lub zmiksować i przetrzeć przez nylonowe sitko. Do tak otrzymanego gęstego soku dolewamy ok. 5-10 procent oddzielnie zagotowanego syropu z cukru (100 g cukru na pół szklanki wody). Całość mieszamy, wlewamy do butelek, ale nie do pełna tylko ok. 4 cm poniżej brzegu, hermetycznie zamykamy i pasteryzujemy do 30 minut w temperaturze do 100 stopni C. Po wystygnięciu odstawiamy do chłodnego pomieszczenia. Sok malinowy w sokowniku: owoce przebieramy i czyścimy z suchych i zgniecionych cząstek, przesypujemy cukrem. Po 3 dniach wygarniamy owoce z sokiem i resztką cukru do sokownika, zlewamy gorący do butelek i zakręcamy. Odstawiamy w ciemne, chłodne miejsce do ostygnięcia.
Syrop sosnowy - przygotowuje się ze świeżych przyrostów (brązowo - zielonych pałek sterczących na końcach gałą-zek sosny). Uszczykujemy te przyrosty w połowie długości, wkładamy do słoika, zasypujemy cukrem w proporcji 1 do 1, ugniatamy i zostawiamy na tydzień, aż puszczą sok. Wygarniamy sok z resztkami cukru do garnka, ogrzewamy do temperatury wrzenia i zlewamy na gorąco do butelek. Tak przygotowany syrop jest świetnym środkiem na kaszel.

Malina zawiera błonnik, kwas jabłkowy, cytrynowy i salicylowy, witaminy A, C, PP, witaminy z grupy B, wapń, żelazo, miedź i fosfor. Herbata z sokiem z owoców malin od dawna znana jest ze swego działania napotnego i stosowana przy przeziębieniach, grypach i anginach. Owoc maliny jest bogaty w cukry (sacharozę, glukozę, fruktozę), olejek eteryczny, pektyny, pochodne cyjanidyny, szereg witamin. Natomiast liść posiada dużą zawartość witaminy C (300 mg w 100 g produktu), garbników, kwasów organicznych, śluzów, żywic. Do przeciwgorączkowych herbat nadaje się zarówno sok z owoców jak i napar z liści malin. Sok z malin możemy pić również profilaktycznie, aby rozgrzać się po przemoknięciu i przemarznięciu, a także w okresach spadku odporności, przesilenia pogody.

Bliską kuzynką maliny jest ciemnogranatowa jeżyna - nazywana też ostrężyną, rosnąca na polach, nieużytkach, obrzeżach lasów. Dojrzałe owoce jeżyny zawierają sole mineralne i witaminy PP, C, B1, B2, B6, B12. Schłodzony sok ze świeżych jeżyn z wodą dosłodzoną miodem to świetny napój orzeźwiają-cy na upalne dni. Sok dolany do ciepłej herbaty pomaga przy przeziębieniach i działa napotnie i wykrztuśnie.

Czarna porzeczka pomaga w leczeniu anginy, chroniczne-go kaszlu, jest dobrym środkiem napotnym i pobudzającym system immunologiczny. Napar z suszonych liści przyspiesza wydalanie toksyn, reguluje pracę nerek. Sok z czarnej porzeczki mogą pić osoby cierpiące na nadciśnienie, ponieważ znacznie obniża wartości ciśnienia tętniczego. Czarne porzeczki ze względu na bardzo wysoką zawartość pektyn nadają się do robienia przetworów właściwie na surowo. Galaretkę z czarnej po-rzeczki można przyrządzić biorąc na kilogram owoców kilogram cukru. Najpierw należy zmiksować same owoce, przetrzeć przez sitko, a do gęstego przecieru dodać cukier i ucierać w makutrze do powstania jednolitej galaretowatej masy. Masę wystarczy wlać do słoików i zapasteryzować.

Czarna jagoda - zawiera witaminę A (stąd ich dobroczynny wpływ na wzrok), C i PP, a także witaminy z grupy B oraz mikroelementy - wapń, magnez, fosfor, mangan, miedź i potas. Jagody są polecane w diecie cukrzyków. Z kolei suszone jago-dy są znanym w medycynie ludowej lekiem przeciwbiegunkowym. Podaje się je wówczas w postaci naparu z suszu (pełna łyżka suszu zalana szklanką zimnej wody, gotowana przez 3 minuty, ostudzona).

Poziomka po czarnej porzeczce i róży zajmuje trzecie miejsce pod względem bogactwa w witaminę C. Poziomki mają też niewielkie ilości prowitaminy A, witamin B1, B2, B6, K i E, oraz flawonoidów i garbników. Owoc poziomki rozpuszcza ka-mień nazębny, przeciwdziała chorobom dziąseł i przyzębia. Pomaga w chorobach pęcherza, kamicy nerkowej, reumatyzmie, chorobach serca i złej przemianie materii. Przetwory z poziomek działają moczopędnie pomagając organizmowi po-zbyć się szkodliwych produktów przemiany materii, a także przeciwbiegunkowo i bakteriostatycznie.

Wiśnia - zawiera kwas jabłkowy i cytrynowy, mangan oraz jod. Zawarte w czereśniach i wiśniach pektyny regulują tempo pracy serca, ułatwiają wiązanie we krwi i wydalanie toksycznych dla organizmu substancji oraz utrzymują prawidłowy stan skóry; obniżają poziom cholesterolu, regulują trawienie i poprawiają apetyt. Sok wiśniowy pomaga rozrzedzić śluz przy zapaleniu dróg oddechowych, obniża temperaturę przy przeziębieniu i działa lekko przeczyszczająco przy zaparciach. Działa także leczniczo przy anemii. Częste spożywanie wiśni działa przeciwpróchniczo i przeciwbakteryjnie na zęby. Zawarta w szypułkach kumaryna przeciwdziała nadmiernej krzepliwości krwi i zawałom serca.