Historia Żydów nadal budzi zainteresowanie badaczy. Dyskutowano o niej w Kielcach. Zobaczcie zdjęcia

Jak podkreślił Bogdan Białek prezes Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego w Kielcach, jeden ze współorganizatorów konferencji, dyskusja upamiętnia 80. rocznicę zagłady getta kieleckiego oraz 160. rocznicę osadnictwa żydowskiego w Kielcach.

Pomysł na nią był naturalną konsekwencją wydarzeń związanych z historią kieleckich Żydów. Myślę, że udało nam się zorganizować coś, co będzie miało swoje znaczenie przede wszystkim społeczne

– powiedział.

-

Historia Kielc jest historią nieprawdziwą. Jest tylko częścią prawdy. Nie ujmuje ona historii żydowskiej. Powstały publikacje dotyczące historii wielu miast i miasteczek regionu świętokrzyskiego, ale dopiero na końcu wspomina się w nich, że „byli u nas też Żydzi”. To jest nieprawda. Jak się przyjrzymy rozwojowi urbanistycznemu Kielc, to widzimy, że współtworzyli je Żydzi. Nie byli oni na marginesie tego miasta, tylko w centrum historii Kielc

– powiedział Bogdan Białek. Przyznał również, że historia wielu miast przedstawia często jedynie takie dzieje, w których unika się poruszania istotnej tematyki ludności żydowskiej.

Prezes Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego przypomniał także dzieje ludności żydowskiej ściśle związanej z Kielcami.

Przez dziesiątki lat mieszczanie kieleccy wzbraniali się przed osadnictwem żydowskim. Wykorzystywano przypuszczenie posiadania przywileju, by zniechęcić Żydów i nie dopuszczać ich na te tereny. W końcu jednak rozporządzenie z 1862 roku władz carskich zezwoliło na takie osadnictwo. Kielczanie nie mogli nic z tym zrobić. a Żydzi przyczynili się do znaczącego rozwoju Kielc

– stwierdził.

Profesor Robert Kotowski, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach podkreślił, że konferencja jest bardzo ważna.

Choć nie jest to temat nowy, to jednak dyskusji o roli zarówno w kulturze, jak i w życiu codziennym obywateli żydowskich w polskich miastach i miasteczkach, którego najlepszym przykładem są Kielce, nigdy dość. Wydaje się, że warto podejmować ten temat i dzielić się swoimi nowymi ustaleniami z cały czas prowadzonych badań

– powiedział.

Profesor Maciej Tomal z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przyznał, że zadaniem naukowców jest przywoływać fakty.

- Tego czego w dalszym ciągu nam brakuje w dyskursie, pomimo tylu lat od zakończenia II wojny światowej, to widoczny brak ich znajomości. Takim przełomem w postrzeganiu wzajemnej historii było, w moim przekonaniu, ukazanie się książki Jana Tomasza Gross „Sąsiedzi. Historia Zagłady żydowskiego miasteczka”. Od tego czasu rozpoczął się dyskurs publiczny bardzo często oparty na emocjach, na przekonaniach i na życzeniach, jak chcielibyśmy, by ta historia wyglądała

– powiedział.

Wśród tematów poruszanych na konferencji, nie zabrakło również licznych zagadnień lokalnych. Pamięci o Żydach z regionu świętokrzyskiego poświęcone zostało wystąpienie Agnieszki Dziarmagi z Muzeum Wsi Kieleckiej.

Spuścizna jaka pozostała po ludności żydowskiej na Kielecczyźnie została mocno przerzedzona. Czasy po II wojnie światowej nie były łaskawe dla tego rodzaju dziedzictwa. Natomiast po 1989 roku rewitalizacja obiektów żydowskich nie zawsze szła w dobrym kierunku. Ożywienie danego obszaru nie zawsze nadaje mu właściwą rangę, jaką byśmy chcieli. Wiele zabytków zniknęło. Cmentarz żydowski w Działoszycach został „zalesiony”, czyli totalnie zarośnięty i zaniedbany przez wiele lat. Próby, by przywrócić mu jakąś rangę, niestety się nie powiodły. Dwa cmentarze żydowskie w Pińczowie zostały zupełnie zniszczone spychaczami. Ocalono jedynie macewy

– powiedziała.

Organizatorom udało się sprowadzić do Kielc znanych badaczy i naukowców zajmujących się tematyką żydowską. Wśród prelegentów i zaproszonych gości są między innymi profesor Jan Tomasz Gross - autor głośnych publikacji poświęconych relacjom polsko-żydowskim w Polsce, profesor Maciej Tomal – znawca historii literatury hebrajskiej oraz językoznawstwa semickiego, czy profesor Bożena Szaynok - wieloletnia badaczka pogromu Żydów w Kielcach z 4 lipca 1946 roku.

Wydarzenie udało się zrealizować dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwa Świętokrzyskiego. Konferencja „Żydowscy obywatele polskich miast i ich żydowskie dziedzictwo” została zorganizowana przez Stowarzyszenie imienia Jana Karskiego w Kielcach, Muzeum Narodowe w Kielcach oraz Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Dyskusji badaczy towarzyszy szereg wydarzeń – wystawa, projekcja filmu oraz spotkania autorskie – organizowane przez Stowarzyszenie imienia Jana Karskiego w Kielcach. We wtorek, 6 grudnia kolejny dzień konferencji.

Zobaczcie zdjęcia z konferencji