Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak Sienkiewicz dbał o nasz region – poznaj nieznane fakty

Bartłomiej Bitner
Nie tylko pisarz, ale i wielki społecznik. Ponad 100 lat temu porywał tłumy. Przyjmując dziejsze miary Sienkiewicz byłby jednym z największych celebrytów.

W poniedziałek wieczorem w programie I Telewizji Polskiej wielki test wiedzy o Henryku Sienkiewiczu. Początek o 20.30. Test ma przypomnieć o pisarzu, który przysłużył się Polsce nie tylko literac­ko, ale i społecznie. Także naszemu regionowi, bo przecież to właśnie autor „W pustyni i w pu­szczy” założył szkołę w Oblę­gorku, gdzie miał dworek i majątek – prezent od społeczeństwa. A jakim był pisarzem i co łączy jego „Potop” ze współczesną książką „Gra o tron”?

Henryk Sienkiewicz, jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich pisarzy, zmarł równo sto lat temu. Z tej okazji bieżący rok ustanowiono Rokiem Sienkiewiczowskim. W całym kraju organizowane są różnego rodzaju konkursy literackie, których motywem przewodnim jest twórczość tego pisarza, a w muzeach – także w tym w Oblęgor­ku – wystawiane są wyjątkowe eksponaty dotyczące literata. Telewizja Polska – przynajmniej raz w roku organizująca narodowy test wiedzy o danej osobie czy zagadnieniu – tym razem na bohatera wybrała Henryka Sienkiewicza.

Jako społecznik dbał o nasz region

„Wielki Test o Sienkiewiczu” przeprowadzony zostanie w poniedziałek o godzinie 20.30. W studiu telewizyjnym weźmie w nim udział wiele znanych osób, między innymi dziennikarze czy aktorzy, ale przed telewizorami tradycyjnie my, widzowie, będziemy mogli wykazać się wiedzą o twórczości i życiu autora słynnej polskiej Trylogii.

– Z działań prospołecznych Sienkiewicz jest najbardziej znany jako twórca Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Pisarz założył tę organizację w 1915 roku i była ona bardzo prężna. Ponieważ Sienkiewicz miał wiele rozmaitych kontaktów, to udawało mu się zbierać pieniądze niemal na całym świecie [w latach 1915 – 1919 komitet przekazał do Polski pomoc wartości 20 milionów franków szwajcarskich – przyp. red.]. Zresztą pod koniec życia całą swoją energię skierował na pomoc mieszkańcom tych terenów Polski, które najbardziej cierpiały w wyniku I wojny światowej – mówi Lidia Putowska, była kustosz Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.

Ale to nie wszystko. Znacznie wcześniej, bo na przełomie XIX i XX wieku, był wielkim orędownikiem odsłonięcia w War­szawie pomnika Adama Mickiewicza, czego udało się dokonać w setną rocznicę urodzin wieszcza, czy wspierającym wie­le organizacji, jak na przykład Warszawskie Towarzystwo Cyklistów. Ponieważ w hołdzie jego twórczości otrzymał od narodu dar – dwór w Oblęgorku, starał się dbać też o nasz region.

– W 1911 roku założył szkołę w Oblęgorku. Pokrywał koszty wszystkiego, co z nią związane na samym początku jej istnienia. Ponadto próbował wziąć pod finansową opiekę ruiny zamku w Chęcinach, ale akurat tu, na tym jednym z niewielu pól działalności filantropijnej, mu się nie udało – dodaje Lidia Putowska.

Te same chwyty fabularne

Henryk Sienkiewicz to jednak przede wszystkim pisarz. Stworzył dzieła, których część jest znanymi szkolnymi lekturami. „W pustyni i w puszczy”, „Krzyżacy” i „Potop” to te najczęściej wymieniane, a przecież oprócz powieści są też nowele, jak choćby „Latarnik”.

– Książki Sienkiewicza stanowią bardzo ważną literaturę. Także z tego względu, że był to zupełnie inny pisarz niż tworzący też w jego czasach Bolesław Prus czy Stefan Żeromski. Ten pierwszy ukazywał w swoich dziełach obraz społeczeństwa, zaś Henryk Sienkiewicz był, mówiąc trochę nieładnie, opowiadaczem. Podczas swoich po­dróży odkrywał inne kultury i w swojej prozie przybliżał je czytelnikowi – uważa Małgorzata Miazga, polonistka w VI Liceum Ogólnokształcącym imienia Juliusza Słowackiego w Kielcach, koordyna­torka próbnej matury z „Echem Dnia”.

Nauczycielka zwraca też uwagę na jeszcze jeden aspekt wyróżniający twórczość polskiego noblisty z 1905 roku. Jest nim specjalny język, zwany właśnie sienkiewiczowskim.

– Charakteryzuje się on polszczyzną archaizowaną. Dla młodzieży może nie być łatwa do pokonania, ale jeżeli już to zrobi, to czytanie książek Sienkiewicza może okazać się dla niej ciekawą przygodą – podkreśla Małgorzata Miazga.
Jak dodaje polonistka, uczniowie chcą teraz poznawać twórczość Henryka Sienkiewicza bardziej z perspektywy współczesności. Zauważyła to w tym roku na podsumowaniu Konkursu Sienkiewiczowskiego, które odbyło się w październiku w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej imienia Witolda Gombrowicza w Kielcach. – Wzięli w nim udział pracownicy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. I uczniowie podejmowali z nimi dyskusje, ale właśnie wtedy, gdy teksty Sienkiewicza były zestawiane z tekstami chętnie przez młodzież czytanymi, między innymi z fragmentami „Gry o tron”. Dlaczego? Bo okazało się, że te same chwyty fabularne, które oni znają z tej właśnie książki, wcześniej były wykorzystywane przez Sienkiewicza. Młodzież zainteresowało więc takie nowe, świeże spojrzenie na prozę Sienkiewicza – dodaje Małgorzata Miazga, zachęcając uczniów do sięgania po lektury tego literata.

Zapytaliśmy w Kielcach przechodniów, jaka jest ich ulubiona książka Henryka Sienkiewicza i dlaczego.

Ryszard: – Do moich ulubionych dzieł Sienkiewicza należy cała Trylogia, ale również „Quo vadis”. Pierwszy raz przeczytałem je ponad 20 lat temu, ale wciąż zdarza mi się do nich wracać. To sama przyjemność!

Cezary:– Moją ulubioną książką autorstwa Henryka Sienkiewicza jest „Potop”. Nie przepadam za książkami pisanymi w ostatnich latach, zdecydowanie nie spełniają one moich wymagań. Lepiej kojarzy mi się literatura klasyczna.

Leszek:– Najbardziej lubię „Krzyżaków”, ponieważ moim zdaniem najciekawsze książki to te, w których coś się dzieje! Co ciekawe, byłem przy nagrywaniu ekranizacji tej powieści. To dla mnie same miłe wspomnienia.

Sara: – Czytałam całą Trylogię, ale niespecjalnie przypadła mi ona do gustu. Trudno byłoby mi wskazać ulubioną książkę spośród trzech, które nie zrobiły na mnie wielkiego wrażenia. Wolę inną literaturę.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie