Joga poprawia jakość życia

Janusz Szopa

Janusz Szopa

były rektor Politechniki Częstochowskiej, matematyk, kieruje Instytutem Ekonometrii i Informatyki, doktor habilitowany Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, kierownik Katedry Zarządzania Kulturą Fizyczną i Turystyką oraz zespołu dydaktycznego technik relaksacyjnych i jogi. Instruktor rekreacji ruchowej w specjalności kinezypsychoprofilaktyka. Twórca programów nauczania oraz wykładowca technik relaksacyjnych, kinezypsychoprofilaktyki i jogi w uczelniach wyższych. Współorganizator i wykładowca programów europejskich oraz rządowych dotyczących rekreacji ruchowej dla osób w wieku dojrzałym. Kierownik studiów podyplomowych "Relaksacja i joga" w AWF Warszawa. Autor i współautor książek, publikacji naukowych, artykułów popularyzatorskich z zakresu jogi.

* Starał się pan, aby nauczanie jogi było uznane przez Ministerstwo Zdrowia, dlaczego?
- Chodziło o to, aby mogli ją wykładać wykwalifikowani instruktorzy, zgodnie z nauką o kulturze fizycznej posiadający umiejętności i wiedzę. Starałem się, aby jogę można było zakwalifikować do pożytecznych zajęć z rekreacji ruchowej. Żeby nie było kojarzona wyłącznie z buddyzmem czy hinduizmem, tylko z dziedziną, która znakomicie przyczynia się do poprawy zdrowia. I udało się, ministerstwo uznało, że może być wykładana na wyższych uczelniach.

* Stworzył pan pojęcie joga akademicka i poprzez badania udowodnił, że znacznie poprawia ona stan fizyczny i psychiczny człowieka?
- To prawda, prowadzone przez grupę naukowców badania wykazały, że ćwicząc regularnie jogę poprawia się funkcjonowanie naszego organizmu. Nie tylko wyciszamy się, lepiej radzimy sobie ze stresem, potrafimy się skoncentrować, ale także wzmacniamy stawy, poprawiamy kondycję kręgosłupa, sprawność, pozbywamy się zwyrodnień i bólów. Tą dziedziną zainteresował mnie mój syn, 10 lat temu przyniósł do domu podręcznik hatha jogi, a trzy lata temu pojawił się w Często-chowie Ravi Yaval Gekar - nauczyciel łagodnej jogi, według szkoły Siva Nandy, najpopularniejszego na zachodzie mistrza tej dyscypliny. Około 90 proc. ludzi, którzy zajmują się hatha jogą ćwiczy zgodnie z tą techniką.

* W swoich działaniach poszedł pan jeszcze dalej i wraz z grupą ludzi założył pierwsze podyplomowe studia w Polsce "Joga i relaksacja". Dla kogo one są?
- Dla każdego, nie tylko dla już praktykujących nauczycieli jogi, ale dla wszystkich, którzy chcą nauczyć się czegoś pożytecznego. Celem nowych studiów jest udoskonalenie posiadanych kwalifikacji w zakresie technik relaksacyjnych i ćwiczeń jogi fizycznej /hatha jogi/ oraz poszerzenie wiedzy z zakresu anatomii, biomechaniki, fizjologii, kinezjologii, metodyki, profilaktyki, psychologii i rekreacji - nauk wspierających tematykę podstawową studiów. Zajęcia poprowadzą pracownicy naukowo dydaktyczni z Warszawy, Katowic i Wrocławia.

* Uważa pan, że niewłaściwi nauczyciele mogą wyrządzić ćwiczącym krzywdę?
- Bardzo często nieodpowiednie ułożenie stopy, nadmierne wygięcie kręgosłupa, czy zachęcanie do stanięcia na głowie może przynieść więcej złego, niż dobrego. Prowadzący powinien na bieżąco obserwować jak na dane ćwiczenie reaguje konkretny człowiek.

* Od jakiego wieku można zacząć ćwiczyć jogę?
- Prowadziłem zajęcia z dziećmi poniżej 10 roku życia i z dorosłymi dobiegającymi dziewięćdziesiątki. Nie ma żadnych ograniczeń wiekowych do stosowania tych ćwiczeń. Muszą jednak być dostosowane do możliwości danej osoby.

* Jakie ćwiczenia pan najbardziej lubi?
- W pozycjach odwróconych, stanie na głowie, na przed-ramionach, w tzw. świecy. Te ćwiczenia poprawiają ukrwienie mózgu i pozwalają znakomicie skoncentrować się na tym, co się robi, bo stanie w pozycji odwróconej wymaga dużego skupienia. Na koniec mojego osobistego treningu lubię wykonać rybę. Wtedy leżę na piersiach, ręce mam złożone na plecach, nogi splatane w lotosie i wyciągnięte. Sam dla siebie ćwiczę 5 - 6 razy w tygodniu, oprócz tego prowadzę zajęcia dla ludzi.

* Słyszałam, że pociągają pana także trudniejsze metody.
- Dla siebie wybrałem szkołę Iyengara, w której najważniejsze jest przywiązanie ogromnej wagi do najdrobniejszego szczegółu. Do perfekcji staram się opanować pracę każdego mięśnia i ścięgna. W czasie tych ćwiczeń pot leje się strumieniami.

* Na czym polega logiczne podejście do jogi?
- Staram się objaśniać ludziom w sposób matematyczny, na diagramach, czym może być oświecenie, czyli uzdrowienie organizmu. Nie wpajam im żadnych idei filozoficznych czy religijnych. Nie używam sanskryckich nazw ćwiczeń. Nie zostałem wegetarianinem. Po treningu lubię zjeść suchą kiełbasę. Chciałbym żeby trening był dla ćwiczących przyjemną gimnastyką. Hatha joga powoduje masaż wszystkich organów wewnętrznych organów, gibkość mięśni, ścięgien i stawów, sprężystość kręgosłupa, wnosi dużo korekty w postawę. Niektórzy na drugi dzień po zajęciach czują się jakby spadli drabiny. Wynika to z faktu, że odblokowali zastane, nieużywane od lat mięśnie.

* Obecnie ludzie są tak zagonieni, że często nie mają czasu na żadne ćwiczenia, co mają robić?
- Zmienić swoją postawę, bo jak zaniedbamy zdrowie, nikt nam go nie zwróci. Powinniśmy jeszcze raz przeanalizować swój rozkład zajęć i wygospodarować chwile dla siebie. Gdy zaczniemy ćwiczyć raz, dwa razy w tygodniu, szybko odczujemy dobroczynne skutki. Ja czuję się młodo i zdrowo.

* Dziękuje za rozmowę.