Kardiomiopatie - choroby mięśnia sercowego. Sprawdź, czym się różni kardiomiopatia rozstrzeniowa od kardiomiopatii przerostowej!

W latach 90. XX wieku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stworzyła klasyfikację kardiomiopatii, wyodrębniając pięć różnych grup chorób mięśnia sercowego, w tym:

• Kardiomiopatię rozstrzeniową (kardiomiopatię zastoinową lub inaczej przekrwienna)
• Kardiomiopatię przerostową
• Kardiomiopatię restrykcyjną
• Kardiomiopatię prawokomorową

Kardiomiopatie to choroby związane bezpośrednio z kardiomicotami – komórkami mięśnia sercowego, które odpowiadają m.in. za produkowanie energii niezbędnej do prawidłowej pracy serca.

W innej klasyfikacji, kardiomiopatie dzieli się na pierwotne i wtórne. Pierwsze z nich mają zazwyczaj podłoże genetyczne, natomiast drugie stanowią konsekwencję przebytych chorób, stosowania niektórych leków, a także zatrucia metalami ciężkimi. Podstawowe choroby, które mogą wywoływać kardiomiopatie to: amyloidoza, choroba Pompego, cukrzyca, niedoczynność i nadczynność tarczycy, sarkoidoza i toczeń układowy.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa (kardiomiopatia zastoinowa lub przekrwienna) rozwija się często w konsekwencji przebytych infekcji i zapalenia mięśnia sercowego. Charakteryzuje się ona występowaniem rozstrzeni i dysfunkcji skurczowej LV, a dokładniej powiększeniu jąder kardiomiocytów. Przyczyna większości przypadków kardiomiopatii zastoinowej jest nieznana. Prawdopodobnie wpływ na nią mają: wirusy powodujące zapalenie mięśnia sercowego, nadmierne spożywanie alkoholu, leki cytostatyczne, zakażenie HIV, ciąża i uzależnienie od kokainy. Charakterystyczne objawy kardiomiopatii rozstrzeniowej to:

• Zaburzenia rytmu serca: komorowe, nadkomorowe, migotanie przedsionków.
• Wzrost masy ciała bez wyraźnej przyczyny.
• Znaczne powiększenie mięśnia sercowego.
• Duszności, zawroty głowy i ogólne osłabienie organizmu.
• Ból w klatce piersiowej.
• Ból brzucha spowodowany powiększeniem wątroby.

Podstawowym celem leczenia kardiomiopatii rozstrzeniowej jest poprawa wydolności krążenia, a także poprawa jakości życia pacjentów i zminimalizowanie ryzyka nagłego zgonu sercowego. Leczenie kardiomiopatii zastoinowej polega na farmakoterapii, w tym głównie na przyjmowaniu leków poprawiających wydolność krążenia, leków moczopędnych, a także leków przeciwzapalnych (zwłaszcza, gdy kardiomiopatia jest następstwem infekcji).

Kardiomiopatia przerostowa, nazywana również kardiomiopatią zaporową lub idiopatycznym przerostowym zwężeniem podaortalnym, to genetyczna choroba serca, która polega na przeroście lewej komory serca. Wiąże się ona ze stosunkowo dużym ryzykiem wystąpienia nagłego zgonu sercowego u osób poniżej 30. roku życia. Charakterystyczne objawy kardiomiopatii przerostowej to:

• Duszność, która pojawia się po aktywności fizycznej.
• Bardzo niska tolerancja wysiłku fizycznego.
• Zawroty głowy.
• Epizody utraty przytomności.
• Napadowe bóle w klatce piersiowej.
• Kołatanie serca.
• Nadmierna potliwość.

Leczenie kardiomiopatii przerostowej polega na łagodzeniu objawów choroby, głównie za pomocą: beta-blokerów, dizopiramidu i werapamilu – leków przeciwarytmicznych i obniżających ciśnienie tętnicze krwi. W przypadku zaawansowanej kardiomiopatii przerostowej wykonuje się sztuczny rozrusznik serca.

Kardiomiopatia restrykcyjna (zaciekająca) jest rzadkim typem choroby mięśnia sercowego. Polega ona na dysfunkcji włókien mięśnia sercowego. Do jej wystąpienia mogą przyczyniać się predyspozycje genetyczne, a także współtowarzyszące choroby układowe. Kardiomiopatia restrykcyjna nieuchronnie prowadzi do niewydolności serca. W przebiegu kardiomiopatii restrykcyjnej szczególnie uciążliwy brak podatności serca na rozkurcz, który może skutkować dusznością wysiłkową i niską tolerancję na aktywność fizyczną. W przypadku tego typu kardiomiopatii nie dochodzi do powiększenia serca. W celu wykluczenia lub potwierdzenia tego stanu chorobowego pacjentom zleca się wykonanie takich badań, jak: morfologi krwi, OB, kreatyniny, białek osocza i enzymów wątrobowych. Leczenie kardiomiopatii restrykcyjnej polega w głównej mierze na stosowaniu diuretyków. Dodatkowo u pacjentów z wysokim ryzykiem wystąpienia zatorowości płucnej zaleca się stosować leki przeciwzakrzepowe. W przypadku ciężkich stanów chorobowych kardiomiopatii restrykcyjnej konieczna jest transplantacja serca.

Kardiomiopatia prawej komory polega na postępującym zaniku komórek mięśnia sercowego i zastąpieniu ich przez tkankę włóknistą i tłuszczową. Jest to najczęstsza przyczyna arytmii komorowej serca. Główną przyczyną jej występowania są predyspozycje genetyczne, a także współwystępowanie zapalenia mięśnia sercowego. Rozpoznanie kardiomiopatii prawej komory serca jest trudne i należy je różnicować m.in. z zawałem komory serca. Niekiedy ten stan chorobowy może przebiegać całkowicie bezobjawowo, jednakże w większości przypadków towarzyszą mu takie objawy, jak:

• Spadek tolerancji na wysiłek fizyczny.
• Poczucie kołatania serca.
• Epizody omdlenia.
• Nietypowy ból w klatce piersiowej.
• Zaburzenia rytmu serca.

W przypadku kardiomiopatii prawej komory konieczne jest wdrożenie leczenia objawowego, którego głównym celem jest uregulowanie pracy serca i zmniejszenie ryzyka wystąpienia nagłej śmierci sercowej.

Źródła:

1. Schwartz S., Dziedziczenie kardiomiopatyczne. Kardiologia po Dyplomie. 2011; 10: 12-29.
2. Klisiewicz A., Hoffman P., Kardiomiopatia przerostowa – praktyczne aspekty diagnostyki echokardiograficznej. Kardiologia po Dyplomie. 2009; 8: 32-39.

[b]Długotrwały stres ma zły wpływ na nasze zdrowie.[b]