Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kielecczyzna w akcji „Burza” i dla warszawskich powstańców. Żołnierze Armii Krajowej stoczyli na naszej ziemi szereg bitew

Tomasz Trepka
Marsz żołnierzy okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej Jodła na koncentrację do lasów przysuskich.
Marsz żołnierzy okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej Jodła na koncentrację do lasów przysuskich. Archiwum
75 lat temu na terenie okupowanej Polski rozpoczęto akcję odtwarzania Sił Zbrojnych w Kraju. Realizowano ją również w Okręgu Radomsko-Kieleckim Armii Krajowej kryptonim „Jodła”.

Jednym z naczelnych zadań Armii Krajowej było przygotowanie oraz przeprowadzenie powstania skierowanego przeciwko Niemcom w końcowym okresie okupacji. Jesienią 1943 roku opracowano projekt akcji „Burza”.
Polegała ona na „podkreśleniu woli bicia Niemców i to nawet w przypadku niekorzystnego dla nas stosunku sił […]. Działania będą polegały na zaciętym nękaniu cofających się straży tylnych niemieckich” – pisał w rozkazie z 20 listopada 1943 roku, generał Tadeusz Bór-Komorowski. W naszym regionie udało się odtworzyć jednostki liczące łącznie jedynie 4-5 tysięcy żołnierzy.

Wobec Niemców i Sowietów

Realizacja akcji „Burza” oznaczała również dekonspirację przed wkraczającą na terytorium okupowanej Polski Armią Czerwoną. Przykład Kresów Wschodnich pokazał dobitnie, że Sowieci stosują wobec członków Polskiego Państwa Podziemnego szereg represji. Mimo to, dowództwo Armii Krajowej zakazywało „utrudniania prowadzenia walk oddziałom sowieckim z niemieckimi” oraz „dopuszczania do zatargów” z Armią Czerwoną.
Nie inaczej było w regionie świętokrzyskim. Początkowe wspólne sukcesy na ziemi sandomierskiej i staszowskiej kończyły się jednak rozbrajaniem szeregowych żołnierzy AK i ich przymusowym wcielaniem do armii pułkownika Zygmunta Berlinga. Oficerów oddawano do dyspozycji służb sowieckich.
Mimo licznych problemów, w sierpniu i wrześniu 1944 roku, żołnierze Armii Krajowej stoczyli na Kielecczyźnie szereg bitew z Niemcami, między innymi pod Radoszycami w powiecie koneckim i Szewcami w powiecie kieleckim oraz brali udział w wyzwalaniu regionu spod okupacji.

Na pomoc stolicy

Po wybuchu powstania w Warszawie, zgodnie z odgórnymi wytycznymi, dowództwo „Jodły” przystąpiło do realizacji akcji „Zemsta”, zakładającej pomoc walczącej stolicy. Według wstępnych planów zamierzano zmobilizować około 60 tysięcy żołnierzy. W praktyce było to jednak niemożliwe. Okazało się, że dowództwo Okręgu Radomsko-Kieleckiego może liczyć jedynie na kilka tysięcy gotowych do walk żołnierzy. Koncentracja wojsk, które miały wyruszyć na pomoc powstańcom została wyznaczona w rejonie lasów Przysuchy oraz Niekłania.
19 sierpnia dowódca Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK, pułkownik Jan Zientarski „Mieczysław” dostrzegł, że możliwość dotarcia do stolicy jest znikoma. Jednym z zasadniczych problemów okazało się przedostanie przez przeprawy na Pilicy. Rzeka była silnie ufortyfikowana i obsadzona jednostkami niemieckimi. Wkrótce podjęto decyzję, o zaprzestaniu dalszego marszu w kierunku Warszawy.
W Okręgu Radomsko-Kieleckim AK, decyzję o wstrzymaniu realizacji akcji „Burza” podjęto w październiku 1944 roku. Było to konsekwencją licznych problemów aprowizacyjnych, upadku powstania w Warszawie oraz dostaniem się do niewoli niemal całego sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej. Siedzibę władz Polskiego Państwa Podziemnego przeniesiono do Częstochowy, Krakowa oraz Piotrkowa Trybunalskiego, a znaczna część oddziałów na Kielecczyźnie została zdemobilizowana.

rocznica wybuchu powstania warszawskiego

od 7 lat
Wideo

Pismak przeciwko oszustom, uwaga na Instagram

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na echodnia.eu Echo Dnia Świętokrzyskie