Przestępstwem ma być kradzież rzeczy powyżej 400 zł, a nie jak obecnie rzeczy o wartości jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. – 525 zł). Kradzież ponad tę kwotę nie będzie już wykroczeniem, ale przestępstwem zagrożonym karą do 5 lat więzienia.
Dotychczasowe przepisy powodowały, że wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrastała również graniczna kwota kwalifikująca kradzież jako wykroczenie lub przestępstwo. W konsekwencji sądy każdego roku dokonywały przeglądu tysięcy spraw w całym kraju, aby stwierdzić czy dana kradzież, za którą kara nie została jeszcze w całości wykonana, nadal jest przestępstwem czy już tylko wykroczeniem. Sytuacja ta sprawiała, że sprawcy kradzieży często przewlekali postępowania, tak aby z początkiem nowego roku popełnione przez nich przestępstwo zmieniało się w wykroczenie.
Powstanie też elektroniczny rejestr sprawców wykroczeń przeciwko mieniu, który umożliwi skuteczne karanie złodziei. Będzie on prowadzony w systemie teleinformatycznym przez komendanta głównego Policji. Obecnie sprawcy wykroczeń nie są rejestrowani w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji.
Nowy rejestr będzie służył policji, prokuraturze i sądom do tego, aby np. zawodowi złodzieje, popełniający drobne kradzieże w różnych miastach nie odpowiadali za pojedyncze wykroczenia lecz zsumowane, czyli za przestępstwo. Obecnie, jeśli np. w krótkich odstępach czasu dojdzie do trzech kradzieży każdorazowo wartości 200 zł, sprawca może otrzymać trzy mandaty po 200 zł. Po zmianach prawa, taki sprawca będzie karany za przestępstwo. Rozwiązanie to powinno ograniczyć m.in. kradzieże w sklepach dokonywane przez osoby, które wcześniej dopuściły się takich czynów.
Zaostrzono kary za niedopilnowanie niebezpiecznych zwierząt, zwłaszcza psów ras agresywnych.
Jeśli właściciel, np. groźnego psa trzyma go na nieogrodzonej posesji lub puszcza wolno podczas spacerów, co zagraża zdrowiu lub życiu innych ludzi, może zostać ukarany grzywną do 5 tys. zł, a nawet ograniczeniem wolności. Do tej pory za nieostrożność przy trzymaniu zwierzęcia groziła grzywna w wysokości do 250 zł albo nagana. Proponowana regulacja jest konieczna, bo przypadki ataku psów pozostawionych bez opieki zdarzają się dość często, a ich ofiarami nierzadko są dzieci.
Zaproponowano także dłuższy czas na opłacenie mandatu karnego zaocznego.
Z 7 do 14 dni wydłużono termin zapłaty grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego zaocznego, który wystawiany jest np. za wykroczenie drogowe zarejestrowane fotoradarem, nieprawidłowe parkowanie albo nieodśnieżenie chodnika przy domu. Obecnie wiele tego typu mandatów nie jest opłacanych ze względu na zbyt krótki czas na ich uiszczenie. To z kolei powoduje konieczność kierowania spraw do sądów, mimo że sprawca nie kwestionuje kary pieniężnej i chce ją zapłacić. Dzięki wprowadzonej zmianie uczestnicy postępowania unikną dodatkowych kosztów i marnowania czasu.
Nowe prawo ma wejść w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które mają obowiązywać po 12 miesiącach od dnia ogłoszenia nowelizacji ustawy.
Dobre zmiany dla uczciwych obywateli – rząd przyjął nowelizację Kodeksu wykroczeń
2018-05-15
Ministerstwo Sprawiedliwości
Rada Ministrów przyjęła dziś (15 maja 2018 r.) przygotowaną w Ministerstwie Sprawiedliwości nowelizację Kodeksu wykroczeń, która wprowadza wiele korzystnych zmian dla uczciwych obywateli i usprawnia wymiar sprawiedliwości. Osoby ukarane mandatem np. za złe parkowanie będą miały więcej czasu na jego zapłacenie. Inne zmiany pozwolą walczyć z plagą „drobnych” kradzieży. Powstanie elektroniczny rejestr sprawców wykroczeń, który umożliwi skuteczne karanie złodziei.
„Chcemy poważnie traktować sprawy z pozoru drobniejsze, ale bardzo dolegliwe dla codziennego życia obywatela, związane z wykroczeniami” – podkreślał Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro. Pracami nad projektem kierował Podsekretarz Stanu Marcin Warchoł.
Walka z „drobnymi” kradzieżami
Zmiany w prawie pozwolą skutecznie walczyć z plagą „drobnych” kradzieży, przywłaszczeń, paserstwa bądź zniszczenia cudzej rzeczy. Choć tego rodzaju czyny odznaczają się dużą szkodliwością społeczną, w obecnym stanie prawnym ich sprawców, nawet jeśli zostaną schwytani, nie spotyka adekwatna kara, odstraszająca od ponownych kradzieży. Problem dotyczy choćby kradzieży sklepowych.
Projekt zmienia zasadę, wedle której określa się, czy popełniona m.in. kradzież jest wykroczeniem czy już przestępstwem. To istotna różnica, bo za wykroczenie wymierzana jest najczęściej grzywna, a za kradzież będącą przestępstwem grozi nawet 5 lat więzienia. Dziś cezurę tę wyznacza wartość szkody wynosząca jedną czwartą minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli obecnie 525 zł. Po zmianach granicę stanowić ma 400 zł. Każda kradzież powodująca szkodę powyżej tej kwoty będzie więc dotkliwie karanym przestępstwem.
Stały próg przestępstwa
Dodatkowo projekt wprowadza zasadę, że próg rozgraniczający wykroczenie od przestępstwa będzie stały (zawsze na poziomie 400 zł), a nie uzależniony od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę czy innych zmiennych czynników. Dotychczasowy stan rzeczy powodował bowiem, że wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrastała również graniczna kwota kwalifikująca kradzież jako wykroczenie lub przestępstwo. W konsekwencji sądy każdego roku musiały dokonywać przeglądu tysięcy spraw w całym kraju, by stwierdzić, czy dana kradzież, za którą kara nie została jeszcze w całości wykonana, nadal jest przestępstwem, czy już jedynie wykroczeniem. Ta sytuacja sprawiała też, że sprawcy kradzieży rzeczy o wartości niewiele przekraczającej ustawowy próg przewlekali postępowania, by z początkiem nowego roku popełnione przez nich przestępstwo samoistnie przeistoczyło się w wykroczenie.
Elektroniczny rejestr sprawców
Szajkom „zawodowych” złodziei, trudniących się m.in. kradzieżami sklepowymi, przestępczą działalność ułatwiał również niedostateczny obieg informacji o wcześniejszych postępowaniach dotyczących sprawców niewielkich pojedynczo kradzieży. Stąd projekt Ministerstwa Sprawiedliwości przewiduje utworzenie elektronicznego rejestru sprawców wykroczeń przeciwko mieniu, osób podejrzanych o popełnienie tych wykroczeń, obwinionych i ukaranych. Rejestr służył będzie policji, prokuraturze i sądom do tego, by sprytni „zawodowi” złodzieje, popełniający „drobne” kradzieże w różnych miastach, nie odpowiadali za pojedyncze wykroczenia, lecz zsumowane przestępstwo.
Projekt wprowadza przepis, który pozwoli na skazywanie za przestępstwo w sytuacji, gdy dojdzie na przykład do trzech kradzieży o każdorazowej wartości po 200 zł. Dziś tacy sprawcy mają po trzy mandaty po 200 zł. Drwią sobie z prawa, narażając na szwank autorytet wymiaru sprawiedliwości. Po zmianach będą karani jak za przestępstwo.
Dłuższy czas na opłacenie mandatu
Projekt wydłuża z 7 do 14 dni termin uiszczenia grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego zaocznego, który wystawiany jest na przykład za wykroczenie drogowe zarejestrowane fotoradarem, nieprawidłowe parkowanie albo nieodśnieżenie chodnika przy domu. Dziś wiele tego typu mandatów nie jest opłacanych, co w konsekwencji powoduje kierowanie spraw do sądów. Często przyczyną jest zbyt krótki czas, w którym należy uiścić należność. Dwutygodniowy okres ułatwi terminowe wywiązanie się z obowiązku, co chronić będzie osoby ukarane grzywną przed konsekwencjami postępowania sądowego.
Zawarte w projekcie rozwiązania wpłyną korzystnie na sprawność pracy sądów, do których trafiać może nawet o 150 tys. mniej drobnych spraw niż obecnie.
Surowa kara za psy bestie
Projekt zaostrza kary za niedopilnowanie niebezpiecznych zwierząt. Jeśli właściciel np. groźnego psa trzyma go na nieogrodzonej posesji lub puszcza go wolno podczas spacerów, co zagraża zdrowiu a nawet życiu innych ludzi, może zostać ukarany grzywną do 5000 zł, a nawet ograniczeniem wolności. Do tej pory za nieostrożność przy trzymaniu zwierzęcia groziła grzywna w wysokości zaledwie do 250 zł.
Sankcję tę należy wyraźnie zwiększyć, ponieważ często dochodzi w Polsce do ataków na ludzi przez zwierzęta pozostawione bez właściwego dozoru. Ofiarami psów bestii niejednokrotnie padają dzieci. Brak dostatecznej reakcji karnej na takie przypadki powoduje więc poważne zagrożenie.
Projekt nowelizacji ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw trafi teraz do Sejmu.
Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało nowelizację Kodeksu wykroczeń, która wprowadza wiele korzystnych zmian dla uczciwych obywateli i usprawnia wymiar sprawiedliwości. Osoby ukarane mandatem, np. za złe parkowanie, będą miały więcej czasu na jego zapłacenie. Inne zmiany pozwolą walczyć z plagą „drobnych” kradzieży. Powstanie elektroniczny rejestr sprawców wykroczeń, który umożliwi skuteczne karanie złodziei. e-prawnik.pl
Walka z „drobnymi” kradzieżami
Zmiany w prawie mają pozwolić skutecznie walczyć z plagą „drobnych” kradzieży, przywłaszczeń, paserstwa albo zniszczenia cudzej rzeczy. Choć tego rodzaju czyny odznaczają się dużą szkodliwością społeczną, w obecnym stanie prawnym ich sprawców, nawet jeżeli zostaną schwytani, nie spotyka adekwatna kara, odstraszająca od ponownych kradzieży. Minister Zbigniew Ziobro przywołał w tym kontekście problem kradzieży sklepowych.
- "Drobni przedsiębiorcy prosili, żeby tym się zająć. Ciężko pracują, dają miejsca pracy innym, a są brutalnie okradani. Sprawcy śmieją im się w twarz, kradną po raz enty i nic im się nie dzieje. Wychodzimy naprzeciw uczciwym ludziom, którzy są dzisiaj bezradni wobec tego rodzaju zjawiska. Chcemy z tym zjawiskiem raz na zawsze skończyć" – powiedział.
Dlatego zaproponowano zmianę zasadę, wedle której określa się, czy popełniona m.in. kradzież jest wykroczeniem, czy już przestępstwem. To istotna różnica, bo za wykroczenie grozi najczęściej grzywna, a za kradzież będącą przestępstwem – nawet 5 lat więzienia. Dziś cezurę tę wyznacza wartość szkody wynosząca 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, tzn. obecnie 500 zł. Po zmianach granicę stanowić ma 400 zł. Każda kradzież powodująca szkodę powyżej tej kwoty będzie zatem dotkliwie karanym przestępstwem.
Próg przestępstwa wyznaczony na stałe
Projekt nowelizacji wprowadza zasadę, że próg rozgraniczający wykroczenie od przestępstwa będzie stały (zawsze na poziomie 400 zł), a nie uzależniony od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę czy innych zmiennych czynników. Dotychczasowy stan rzeczy powodował bowiem, iż wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrastała także raniczna kwota kwalifikująca kradzież jako wykroczenie albo przestępstwo. W konsekwencji sądy każdego roku musiały dokonywać przeglądu tysięcy spraw w całym kraju, aby stwierdzić, czy dana kradzież, za którą kara nie została jeszcze w całości wykonana, nadal jest przestępstwem, czy już tylko wykroczeniem. Ta sytuacja sprawiała również, że sprawcy kradzieży rzeczy o wartości niewiele przekraczającej ustawowy próg przewlekali postępowania, żeby z początkiem nowego roku popełnione przez nich przestępstwo samoistnie przeistoczyło się w wykroczenie.
Elektroniczny rejestr sprawców
Szajkom „zawodowych” złodziei, trudniących się m.in. kradzieżami sklepowymi, przestępczą działalność ułatwiał też niedostateczny obieg informacji o wcześniejszych postępowaniach dotyczących sprawców niewielkich pojedynczo kradzieży. Stąd propozycja Ministerstwa Sprawiedliwości przewiduje utworzenie elektronicznego rejestru sprawców wykroczeń przeciwko mieniu, osób podejrzanych o popełnienie tych wykroczeń, obwinionych i ukaranych. Rejestr służył będzie policji, prokuraturze i sądom do tego, aby sprytni, „zawodowi” złodzieje, popełniający „drobne” kradzieże w różnych miastach, nie odpowiadali za pojedyncze wykroczenia, lecz zsumowane przestępstwo.
- "Wprowadzamy przepis, który pozwoli na skazywanie za przestępstwo w sytuacji, gdy dojdzie na przykład do trzech kradzieży o każdorazowej wartości po 200 zł. Dziś tacy sprawcy mają po trzy mandaty po 200 zł. Drwią sobie z prawa, a autorytet wymiaru sprawiedliwości upada. Po naszych zmianach będą karani jak za przestępstwo" – stwierdził wiceminister Marcin Warchoł.
Więcej czasu na zapłacenie mandatu
Projekt zakłada wydłużenie z 7 do 14 dni terminu uiszczenia grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego zaocznego, który wystawiany jest np. za wykroczenie drogowe zarejestrowane fotoradarem, nieprawidłowe parkowanie czy nieodśnieżenie chodnika przy domu. Teraz wiele tego typu mandatów nie jest opłacanych, co w konsekwencji powoduje kierowanie spraw do sądów. Często przyczyną jest zbyt krótki czas, w którym należy uiścić należność. Dwutygodniowy okres ułatwi terminowe wywiązanie się z obowiązku, co chronić będzie osoby ukarane grzywną przed konsekwencjami postępowania sądowego.
Surowa kara za bestialskie psy
Projekt przewiduje zaostrzenie kar za niedopilnowanie niebezpiecznych zwierząt. Jeżeli właściciel np. groźnego psa trzyma go na nieogrodzonej posesji bądź puszcza go wolno podczas spacerów, co zagraża zdrowiu, a nawet życiu innych ludzi, to bedzie mógł zostać ukarany grzywną do 5.000 zł, a nawet ograniczeniem wolności. Do tej pory za nieostrożność przy trzymaniu zwierzęcia groziła grzywna w wysokości zaledwie do 250 zł.
Sankcję tę należy wyraźnie zwiększyć, ponieważ często dochodzi w Polsce do ataków na ludzi przez zwierzęta pozostawione bez właściwego dozoru. Ofiarami psów bestii niejednokrotnie padają dzieci. Brak dostatecznej reakcji karnej na takie przypadki powoduje zatem poważne zagrożenie - argumentują projektodawcy.
Co przewiduje ustawa z dnia 4 października 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw?
Ustawa nowelizuje przepisy pięciu ustaw.
Wprowadza ona w Kodeksie wykroczeń nowe zasady kształtowania odpowiedzialności sprawców, którzy dopuścili się popełnienia kilku wykroczeń przeciwko mieniu, które stanowią wspólnie z innymi czynami - ze względu na łączną wartość mienia - przestępstwo. Przepis oznaczony jako art. 10a wprowadza zasadę, że w przypadku wymierzenia kar lub środków karnych tego samego rodzaju, za jedno z tych wykroczeń i za przestępstwo, wykonuje się surowszą karę lub środek karny.
Nowelizacja, w przepisach art. 119 § 1, art. 120 § 1, art. 122 § 1 i 2 oraz w art. 124 § 1 Kodeksu wykroczeń, regulujących przypadki tzw. czynów zabronionych przepołowionych, określa na nowo wartość graniczną decydującą o odpowiedzialności sprawcy czynu za przestępstwo, a nie za wykroczenie, i będzie to kwota 500 zł. Zmieniono więc zasadę określania, czy popełniona kradzież jest jeszcze wykroczeniem, czy już przestępstwem. Na poziomie 500 zł określono stały próg, od którego kradzież przestaje być wykroczeniem, a staje się przestępstwem. W aktualnym stanie prawnym zakwalifikowanie czynu, o którym mowa w wyżej wymienionych przepisach Kodeksu wykroczeń, do kategorii wykroczeń albo przestępstw uzależnione jest od tego czy wartość przedmiotu czynu mieści się w granicach odpowiadających wartości 1/4 minimalnego wynagrodzenia czy też je przekracza. Okazało się, że ze względu na treść art. 2a Kodeksu wykroczeń, który reguluje skutki kontrawencjonalizacji, polegającej na przeniesieniu danego czynu z kategorii przestępstw do kategorii wykroczeń, w następstwie każdorazowej (corocznej) zmiany w drodze rozporządzenia wartości minimalnego wynagrodzenia, zachodzi potrzeba dokonywania przez sądy przeglądu wszystkich prawomocnych wyroków skazujących, w przypadku których orzeczone kary nie zostały jeszcze wykonane i ponownego rozstrzygania w sprawie ewentualnej zamiany kar, gdyż prawomocne wyroki upadają w zakresie dotyczącym kary. Dotyczy to również kar łącznych. Zwrócił na to uwagę Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu sygnalizacyjnym z dnia 24 stycznia 2018 r. (sygn. akt S 1/18). W celu uniknięcia pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych, w ustawie nowelizującej, powraca się do kwotowego, a nie parametrycznego określania wartości granicznej decydującej o odpowiedzialności sprawcy czynu za przestępstwo albo za wykroczenie.
Nowelizacja wprowadza w art. 27 § 1 Kodeksu wykroczeń, możliwość uwolnienia się od wykonania kary zastępczej polegającej na wykonywaniu pracy społecznie użytecznej przez wpłacenie przypadającej jeszcze do uiszczenia kary pieniężnej.
W art. 3 ustawy dokonuje się nowelizacji przepisu art. 12 Kodeksu karnego, w zakresie czynu ciągłego. Ustawa stanowi, że kto w krótkich odstępach czasu, przy wykorzystaniu tej samej albo takiej samej sposobności lub w podobny sposób, popełnia dwa lub więcej umyślnych wykroczeń przeciwko mieniu, jeżeli łączna wartość mienia uzasadnia odpowiedzialność za przestępstwo, ten odpowiada jak za jeden czyn zabroniony, wyczerpujący znamiona przestępstwa. Zgodnie ze zmienionym przepisem kodeksu karnego, „odpowiada jak za 1 czyn zabroniony wyczerpujący znamiona przestępstwa ten, kto w krótkich odstępach czasu, przy wykorzystaniu tej samej albo takiej samej sposobności lub w podobny sposób popełnia 2 lub więcej umyślnych wykroczeń przeciwko mieniu, jeżeli łączna wartość mienia uzasadnia odpowiedzialność za przestępstwo”.
Nowelizacja przewiduje także zaostrzenie kar za niedopilnowanie niebezpiecznych zwierząt (podniesienie grzywny z 250 do 1 tys. zł i dodanie możliwości kary ograniczenia wolności).
W ustawie o Policji wprowadzono nowy art. 20f, który pozwoli Policji na gromadzenie i przetwarzanie danych dotyczących sprawców wykroczeń przeciwko mieniu: kradzieży, kradzieży lub wyrębu drzewa z lasu, paserstwa oraz zniszczenia mienia. Ustawa wprowadza regulację pozwalającą na utworzenie zbioru danych, zwanego „rejestrem wykroczeń”, obejmującego informacje, w tym dane osobowe dotyczące sprawców wykroczeń przeciwko mieniu oraz osób pokrzywdzonych tymi czynami. Rejestr wykroczeń będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym jako rejestr elektroniczny. Zostanie więc utworzony elektroniczny rejestr sprawców wykroczeń przeciwko mieniu, osób podejrzanych o popełnienie takich wykroczeń, obwinionych i ukaranych. Ustawa stanowi, że dane osobowe wyżej wskazanych osób będą pobierane, uzyskiwane, gromadzone, przetwarzane i wykorzystywane także bez ich wiedzy i zgody. Nowelizacja umożliwi też policji stosowanie środków przymusu w ramach przeprowadzania czynności wyjaśniających wobec osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia.
Zmiana art. 97 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wprowadza możliwość nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, gdy popełnienie wykroczenia ujawniono jako materiał zarejestrowany na urządzeniach technicznych należących do obywateli (telefony, kamery, rejestratory jazdy).
W zmianie art. 97 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wprowadza się jednolity 60-dniowy termin do nakładania mandatów karnych, liczony od momentu dowiedzenia się o osobie sprawcy.
Nowelizacja wydłuża do 14 dni termin do wniesienia grzywny nałożonej mandatem karnym zaocznym. Zamiast 7, będzie więc 14 dni na opłacenie mandatu np. za wykroczenie drogowe zarejestrowane fotoradarem, nieprawidłowe parkowanie albo nieodśnieżenie chodnika przy domu.
Na mocy poprawek senackich zdecydowano, że do rejestru wykroczeń nie będą wprowadzane dane osób obwinionych, a także że stosowanie środków przymusu bezpośredniego będzie dopuszczalne jedynie wobec osoby podejrzanej o popełnienie poważniejszego wykroczenia, zagrożonego karą aresztu.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli 15 listopada 2018 r. Wyjątek stanowią przepisy dotyczące rejestru wykroczeń, które wejdą w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy (tj. 1 listopada 2019 r.) oraz przepisy zmieniające zasady regulujące kwestie nakładanych w postępowaniu mandatowym grzywien, które wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy (tj. 1 maja 2019 r.).
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
