Najważniejsze święta katolików od Wielkiego Czwartku. Przypominamy tajemnicę Triduum Paschalnego

Trzy najważniejsze dni

Trzy najważniejsze dni

Ksiądz Dariusz Gącik, notariusz kurii kieleckiej:
- W świadomości wielu katolików tkwi wciąż, że Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota to jeszcze nie święta, ale czas świątecznych przygotowań, ostatnich porządków, zakupów. A przecież te trzy dni to najważniejsze święta chrześcijańskie, których kulminacją jest Wigilia Paschalna, pamiątka Paschy Chrystusa. To matka wszystkich wigilii w Kościele katolickim, od niej wzięła się wigilia Bożego Narodzenia. Przygotowanie do świąt nie trwa trzy dni, ale czterdzieści dni, czyli cały wielki post. W niedzielę rano Święto Paschy zbliża się ku końcowi.

W kościele katolickim w czwartek wieczorem rozpoczyna się Triduum Paschalne - najważniejsze święta w roku liturgicznym. Tymczasem od lat tradycyjnie kościoły w Polsce zapełniają się wiernymi w Niedzielę Wielkanocną i w poniedziałek.

Socjologowie tłumaczą to dwudniowe świąteczne pospolite ruszenie powierzchownością naszej wiary i przywiązaniem do tradycyjnej obrzędowości: bo dwa razy do roku na Wielkanoc i Boże Narodzenie wypada pokazać się w kościele. Gdzieś umyka nam istota tych świąt. Spowiedź odkładamy na ostatnią chwilę.

Co to za święta?

Jak tłumaczy ksiądz Dariusz Gącik, notariusz kurii kieleckiej i proboszcz parafii pod wezwaniem Św. Teresy od Dzieciątka Jezus, Święte Triduum Paschalne rozpoczyna się w czwartek wieczorem Mszą świętą Wieczerzy Pańskiej, a kończy się Nieszporami w Niedzielę Wielkanocną. Poszczególne dni Triduum liczymy na sposób liturgiczny, zgodnie z którym początek nowego dnia następuje wieczorem dnia poprzedniego. Nie wolno tych dni oddzielać od siebie. Nie są to trzy dni świąt, ale jedno Święto trwające trzy dni, gdzie najważniejsza jest noc z soboty na niedzielę. Dlatego jest ważne, aby obchodzenie Świąt Paschalnych rozpocząć Mszą Świętą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. W Wielki Czwartek w celebracji Mszy Wieczerzy Pańskiej przypomina się ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa. Specyficznym momentem liturgii Wielkiego Czwartku jest obrzęd umycia nóg na upamiętnienie tego, co Jezus uczynił, a co św. Jan Ewangelista przekazał nam jako drugą stronę ustanowienia Eucharystii. Liturgia Wielkiego Czwartku akcentuje owoc ofiary Chrystusa, jaką jest miłość również w wymiarze społecznym. Po liturgii przenosi się Najświętszy Sakrament do bocznej kaplicy i dokonuje się obnażenia ołtarza oraz zasłania się krzyże. Do uroczystej liturgii Wielkiej Nocy nie będzie sprawowana Eucharystia, natomiast krzyż zostanie odsłonięty w czasie liturgii Wielkiego Piątku dla upamiętnienia ofiary Chrystusa na krzyżu.

W Wielki Piątek pochylamy się nad tajemnicą Krzyża Świętego, poprzez liturgię Męki Pańskiej, na której spożywamy chleb, konsekrowany podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Adoracja Krzyża stanowi kulminacyjny moment liturgii. Wielki Piątek to dzień postu, modlitwy i wyciszenia. W tym dniu nie sprawuje się mszy świętej.

W Wielką Sobotę Kościół, rozważając Mękę, Śmierć Chrystusa i Jego zstąpienie do otchłani, trwa przy Grobie Pańskim w cichej modlitwie. W tym dniu Kościół zaleca również zachowanie postu, chociaż nie jest to obowiązek, jak w Wielki Piątek. Szczytem Świętego Triduum Paschalnego jest czuwanie nocne. Nie wolno sprawować tej liturgii przed zachodem słońca. Od tej nocy biorą nazwę Święta Paschalne. Pierwszym znakiem liturgii jest ciemność, symbol śmierci, grzechu, ludzkiego zagubienia. W tę ciemność wkracza Chrystus Zmartwychwstały. Jego znakiem jest wejście w procesji przewodniczącego liturgii z zapalonym paschałem, od którego wierni zapalają świece i w takiej postawie słuchają słów orędzia paschalnego, Exultetu, zwiastującego Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.

Znakiem tej nocy jest czuwanie. Czytania Wigilii Paschalnej przedstawiają noce, które mają szczególne znaczenie w historii zbawienia: noc stworzenia, noc Abrahama, który idzie, aby ofiarować swojego syna, noc wyjścia z niewoli egipskiej i noc Zmartwychwstania. Następnym znakiem jest woda, którą zostajemy pokropieni na pamiątkę przyjętego chrztu. Po tym obrzędzie następuje radosna Eucharystia. Po jej zakończeniu, lub w Niedzielę o świcie odbywa się procesja rezurekcyjna, podczas której ogłaszamy: Chrystus Zmartwychwstał. Naprawdę Zmartwychwstał.

- Poniedziałek wielkanocny obchodzimy uroczyście jako pierwszy dzień oktawy Zmartwychwstania Chrystusa - wyjaśnia ksiądz Gącik.

Noc konfesjonałów

W kościołach katolickich w całej Polsce w Wielki Czwartek i Wielki Piątek organizowana jest tzw. noc konfesjonałów, podczas której księża spowiadają wiernych przez całą noc. W diecezji kieleckiej w akcję włączają się pallotyni w kościele pod wezwaniem Św. Karola Boromeusza na Karczówce. Jak informuje ksiądz rektor Jan Oleszko, pallotyni będą spowiadać od godziny 19 do północy. W ubiegłym roku w ciągu tych dwóch wieczorów wyspowiadali około 200 osób. Do konfesjonałów ustawiały się kolejki. - Kościół powinien wychodzić naprzeciw potrzebom wiernych - tłumaczy. - Wielu ludzi pracuje za granicą i wracają do domu dopiero w Wielki Czwartek czy Piątek, niektórzy harują na dwóch etatach, nie mogą wcześniej wyjść z pracy, bo wiadomo, że dziś każdy się obawia o swoje miejsce. Staramy się to zrozumieć i tak dopasować, żeby umożliwić im pogodzenie obowiązków służbowych z duchowym przygotowaniem do przeżycia świąt Wielkanocy.

W Wielki Piątek do godziny 23 będą spowiadali również księża w parafii Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus na kieleckim Słowiku. Do północy w Wielki Czwartek i Wielki Piątek będą czekać na wiernych spowiednicy w kościele pod wezwaniem Św. Michała Archanioła w Ostrowcu Świętokrzyskim w diecezji sandomierskiej. Dodatkowo będą również spowiadać w Wielką Sobotę podczas święceń pokarmów. - Zawsze znajdzie się ktoś, komu nie było po drodze wcześniej, a to wracający zza granicy, a to studenci, którzy nie należą do duszpasterstwa akademickiego, albo ludzie, którzy odkładają ten moment na ostatnią chwilę - mówi ksiądz Paweł Anioł, wikary ze Św. Michała Archanioła.