Organizatorzy międzynarodowej konferencji naukowej „Zbrodnie sądowe w latach 1944–1989. Konformizm czy relatywizm moralny środowisk prawniczych?” zgodnie podkreślali, że zagadnie przestępstw oraz niedozwolonych praktyk stosowanych w wymiarze sprawiedliwości krajów komunistycznych nadal wymaga badań.
– W zeszłym roku dyskusja na ten temat spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem. Pokazuje to, że istnieją jeszcze wyraźne potrzeby badawcze tych zagadnień, dlatego zdecydowaliśmy się na kontynuowanie pomysłu organizacji konferencji. Główne aspekty zostały już naświetlone, szczególnie w kontekście indywidualnych przykładów zbrodni sądowych. Dotyczyło to zarówno przedstawienia sylwetek sędziów, prokuratorów, adwokatów, jak i osób, które były przez sądy skazywane – powiedziała Marzena Grosicka z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.
Człowiek pozostawał bezbronny
Oprócz naukowców, swoje ustalenia na temat zbrodni sądowych w latach 1944-1989 przedstawili również studenci z ośrodków akademickich z całego kraju. – W zeszłym roku mieliśmy wyjątkowego gościa z Australii. W tym roku oprócz głównych panelów, mieliśmy dyskusję z udziałem 28 studentów z Polski – mówił doktor Krzysztof Wątorek, prorektor Wyższej Szkoły Ekonomii Prawa i Nauk Medycznych imienia profesora Edwarda Lipińskiego w Kielcach.
Uczestnicy dyskusji oraz organizatorzy nie mieli wątpliwości, że komuniści wykorzystali wymiar sprawiedliwości do utrwalania władzy po 1944 roku. – Sądy w Polsce stały się narzędziem represji, łamania oporu środowisk, które nie zgadzały się z władzą oraz kreowaniem potencjalnych wrogów systemu. Obserwowaliśmy podporządkowywanie sądownictwa aparatowi bezpieczeństwa, budziło to strach wśród obywateli, bowiem człowiek wobec tej machiny pozostawał całkowicie bezbronny. Represje stosowane przez wymiar sprawiedliwości nie skończyły się z okresem stalinowskim, z różnym nasileniem trwały one aż do 1989 roku – mówiła doktor Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach. Kierująca kieleckim IPN podkreśliła również, że wiele osób, które dopuściło się przestępstw nigdy nie doczekało się sprawiedliwego osądzenia. – Do 2000 roku mieliśmy pięć wyroków skazujących za zbrodnie komunistyczne – dodała.
Zbrodnie na terenie „małych ojczyzn"
Wśród wystąpień nie zabrakło tematów lokalnych. Jedno z nich dotyczyło procesu i wyroku wydanego na żołnierzy Armii Krajowej w Sandomierzu w 1945 roku. – Proces 9 żołnierzy był skutkiem rozpoczęcia masowych aresztowań członków Polskiego Państwa Podziemnego po październiku 1944 roku. Nastąpiło wówczas zintensyfikowanie procesu instalowania przez władzę sowiecką swoich przedstawicieli na przyczółku sandomierskim. Symbolem tej grupy jest szef wywiadu AK Sandomierz podporucznik Raoul Madeła, który został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano. Wobec wszystkich oskarżonych stosowano niedozwolone metody śledcze. W latach 1959-1961 trwała rozprawa rehabilitacyjna, która zakończyła się oczyszczeniem z zarzutów skazanych na karę śmierci – mówił Robert Piwko z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.
Innym lokalnym zagadnieniem poruszonym w trakcie wystąpień było ukazanie represji komunistycznych wobec nauczających religii na terenie diecezji kieleckiej w latach sześćdziesiątych. – Walka komunistów z nauczającymi religii w punktach katechetycznych były wyrazem ich wrogości wobec Kościoła. Najcięższe były dla księży represje finansowe.
Miały one charakter totalny i każdy, kto nie był współpracownikiem komunistycznego aparatu, mógł ich doświadczyć – powiedział ksiądz doktor Tomasz Gocel, dyrektor Archiwum Diecezjalnego w Kielcach.
15 marca kolejny dzień obrad w audytorium Wyższej Szkoły Ekonomii Prawa i Nauk Medycznych imienia profesora Edwarda Lipińskiego przy ulicy Jagiellońskiej 109a w Kielcach. Początek dyskusji o godzinie 10. Wstęp wolny.
To druga edycja międzynarodowej konferencji z udziałem przedstawicieli ludzi nauki oraz wymiaru sprawiedliwości w Kielcach. Jej organizatorami są Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach, Wyższa Szkoła Ekonomii Prawa i Nauk Medycznych imienia profesora Edwarda Lipińskiego w Kielcach oraz Winnicki Instytut Kooperatywny w Winnicy.
POLECAMY RÓWNIEŻ:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
