Niesamowite zjawisko w świętokrzyskich lasach. Czarcie Kręgi - skąd się biorą?

Spacerując po lesie czasem można trafić na niezwykły widok - grzyby rosnące w niemal idealnych okręgach. Jeden przy drugim. Bywa, że takich okręgów w zasięgu wzroku widać więcej. Mogą mieć od pół do nawet kilkunastu metrów średnicy! Co więcej, trawa i inne drobne rośliny wokół nich wyglądają na usychające. Co to takiego?

Czy to magia?
Wjęzyku polskim nazywa się je czarcimi kręgami. W innych językach znaczenie jest podobne - po niemiecku Hexenring, czyli krąg czarownic, po angielsku - fairy ring, czyli krąg wróżek. W każdym przypadku istnienie tych niesamowitych form wiąże sie z siłami nadprzyrodzonymi. Przez wieki ludzie nie potrafili sobie wytłumaczyć dziwnych kręgów w inny sposób, niż poprzez magię. Jak jest w rzeczywistości?

To dzieło natury
Przyrodnik ze Skarżyska - Kamiennej, Andrzej Staśkowiak przyznaje, że zdarzało mu się widzieć to zjawisko i rzeczywiście, robi ono wrażenie. Tyle, że nie ma w tym nic nienaturalnego. - To zwykły sposób rozrastania się grzybni. Podobnie jest u wielu gatunków grzybów. Kiedy znajdziemy prawdziwka, chyba każdy zaczyna szukać dookoła i często znajduje kolejne. W sprzyjających okolicznościach niektóre grzyby tworzą nie luźne grupy, ale właśnie okręgi - tłumaczy ekolog.

Jak się to dzieje?
Naukowcy zbadali mechanizm powstawania kręgów. Początkiem jest zawsze jeden zarodnik grzyba. Zwykle gatunku, który silnie wyjaławia glebę, lub wręcz ją zatruwa substancjami, które przedostają się do ziemi po obumarciu owocników, czyli tego, co wystaje ponad ziemię i popularnie nazywane jest grzybami. Ta „spalona ziemia” nie nadaje się do życia nawet dla grzyba, który ją wyjałowił. I w tym tkwi cała tajemnica. W środku kręgu pozostaje „martwa strefa”, a grzyby pojawiają się na jej obrzeżu, tam, gdzie mają jeszcze dobre warunki. Fakt, że grzyby tworzące czarcie kręgi uwalniają toksyny, tłumaczy również to, dlaczego w ich pobliżu inne rośliny mogą usychać lub się przebarwiać. Dodajmy; czasem w kolistych układach rosną również owocniki grzybów jadalnych. A na te właśnie teraz warto się wybrać.

Borowiki i nie tylko
W ostatnich dniach pogoda sprzyjała wysypowi grzybów. Popadało, jednocześnie noce nie były jeszcze zimne. Te warunki to właściwa recepta na udane grzybobranie. I rzeczywiście, w świętokrzyskich lasach pojawiły się grzyby i... grzybiarze. Najlepszy dowód na to, że pora brać koszyk i udać się do lasu to... zaparkowane w znanych z obfitości miejscach samochody. Od dwóch dni na niewielkim parkingu na Górze Baranowskiej między Suchedniowem i Skarżyskiem gęsto jest od aut. To znak, że pojawiły się prawdziwki. Faktycznie, w mediach społecznościowych grzybiarze publikują zdjęcia koszy z borowikami. Czytelnicy Echa przesłali nam fotografie i informacje o dobrych zbiorach między innymi z okolic Kunowa w powiecie ostrowieckim, Suchedniowa, Sędziszowa i Jędrzejowa. Najwięcej zbiera się obecnie prawdziwków, białych i czerwonych kozaków, nazywanych też koźlarzami. Największy wysyp jest podgrzybków i zajączków. Słabiej jest z kurkami i rydzami. Za to na łąkach bez trudu można znaleźć smaczne kanie. Niestety, sporo trafia się grzybów robaczywych (kani to nie dotyczy).

Nadleśniczy: sezon się kończy
Nadleśniczy Nadleśnictwa Suchedniów, Piotr Fitas, na grzybobraniu zna się jak mało kto. I on wraz z żoną wybrał się ostatnio do lasu. Zebrali kilkadziesiąt prawdziwków.

- Wysyp jest, ale nieszczególnie obfity. Trzeba się sporo nachodzić, żeby nazbierać - mówi. Jego zdaniem tegoroczny sezon ma się ku końcowi. - Ostatnim razem znalazłem sporo krówek (to nazwa zwyczajowa, naukowa to mleczaj smaczny - red.). Z doświadczenia wiem, że ich pojawienie się oznacza, że niebawem będzie już „po grzybach”. Zapowiedzi ochłodzenia temperatury też na to wskazują - mówi leśnik.

Rekordowe polskie budynki. Co o nich wiesz?

Zmiany klimatyczne - czarne scenariusze	Z którą partią ci po drodze? Quiz
Tu mieszka się najlepiej - ranking jakości życia	Co wiesz o grillowaniu? Quiz