Nowalijki tak, ale z umiarem

Na bazarowych straganach, w warzywniakach i marketach od pewnego czasu można kupować nowalijki. I to nie tylko pomidory, ogórki czy kapustę pekińską, które są przez cały rok, ale świeże rzodkiewki, zieloną pietruszkę, szczypiorek, cebulę. Są też egipskie, młode ziemniaki.

Spragnieni witamin
A o tej porze roku nasz organizm domaga się witamin. I aż nam się oczy śmieją do tych wszystkich zieloności. Tymczasem ciągle gdzieś słyszymy: nowalijki to trucizna, sama chemia, nie warto tego jeść, bo nie mają żadnej wartości. Jak jest naprawdę?
- To nieprawda, że warzywa o tej porze roku, te świeżo uprawiane nie mają żadnej wartości - ripostuje Elżbieta Socha-Stolarska, państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. - Mają i to całkiem sporą. W rzodkiewce, pietruszce czy szczypiorku jest całe mnóstwo witamin i minerałów, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Z resztą on daje nam o tym znać: czujemy potrzebę dodania do posiłku czegoś zielonego.

Chemia pod kontrolą
Prawdą natomiast też jest, że wczesne warzywa, uprawiane w szklarniach, są dużo nawożone. I na pewno mają w sobie większą zawartość takich związków jak azotany czy azotyny, które mają niekorzystne działanie, nawet rakotwórcze. Tylko, aby to działanie nastąpiło, po pierwsze normy "chemii" w warzywach musiałyby być przekroczone, po drugie trzeba by tego jeść niesamowite ilości. Jeżeli kupujemy nowalijki w sklepach, hurtowniach, marketach, są one przebadane. Nawet chińskie truskawki, które inaczej nie przekroczyłyby granicy. Gorzej jest z handlem bazarowym - tu raczej powinniśmy się kierować intuicją i wyglądem: warzywo wyglądające mniej efektywnie, mniejsze, jest zdrowsze, bo użyto do jego uprawy mniej nawozów.
Zdrowe i zdrowsze
Oczywiście najzdrowsze są nowalijki z tak zwanych upraw ekologicznych - wyjaśnia pani dyrektor. - Tyle, że zazwyczaj są nieco droższe.
Warto też wiedzieć, że nowalijki możemy podzielić na te, które z natury chłoną więcej chemii i te, które przyswajają jej mniej. Najbezpieczniejsze są pomidory, ogórki, cebula, korzeń pietruszki, marchew, seler, brokuły, cebula, najbardziej zatrute chemicznie szczypiorek, sałata, rzodkiewka, burak czerwony, kapusta pekińska i kalafior. Ostrożnie należy też podchodzić do wczesnych młodych ziemniaków, zwłaszcza tych sprowadzanych z zagranicy.

Wskazany umiar
Zdaniem lekarzy - mimo wszystkich ostrzeżeń - rezygnowanie z nowalijek nie ma sensu. Nie należy tylko przesadzać z ich ilością.

- Jak z resztą z wszystkim - mówi dr Mieczysław Szalecki, pediatra. - Warzywa i owoce, także te bardzo wczesne, powinny być codziennym elementem naszej diety. Ale to nie znaczy, że mamy od razu zjeść kilogram szklarnianych pomidorów czy dodać do zupy dwa pęczki pietruszki.