O ile zdrożeją e-papierosy? Przedsiębiorcy ze Świętokrzyskiego apelują do ministra

Ministerstwo Finansów w projekcie zmian podatku akcyzowego zapisało, że akcyza na papierosy wzrośnie jedynie o 5 procent, co oznacza waloryzację o poziom inflacji, czyli o 30 groszy na paczkę, a na alternatywne wyroby nikotynowe wzrost akcyzy aż o 50 procent, czyli 10-krotnie więcej niż na papierosy. Przedsiębiorcy produkujący alternatywnej nikotyny alarmują, że doprowadzi to do upadku ich małe firmy.

- W bardzo szerokim gronie zgodnie apelujemy do resortu finansów, aby zmiany w akcyzie miały realny, pozytywny wpływ na zdrowie Polaków, czyli zniechęcały do palenia najbardziej szkodliwych papierosów tradycyjnych. A tak nie jest i nie będzie, jeśli akcyza na papierosy wzrośnie o 5, a na wyroby nowatorskie aż o 50 procent. Naszym zdaniem taka polityka jest nie do końca racjonalna

– mówi Przemysław Jaskóła, współwłaściciel firmy KEKOS z Masłowa, który z branżą papierosów elektronicznych jest związany od roku 2010, a płyny do e-papierosów produkuje od roku 2016.

I dodaje: - Nasze stanowisko jest jasne. Zastanawiamy się, jak można by wykorzystać podatek akcyzowy przy szerokim spektrum dostępnych wyrobów tytoniowych i substytutów dla tych wyrobów, jakimi są nowatorskie wyroby. Podwyżka dotyczy wyrobów nowatorskich (tytoniu do podgrzewania), czyli jednej z alternatyw dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Wiele osób z branży medycznej podnosi głosy, że należałoby zastosować podatek uzależniony od stopnia toksyczności używki, czyli jak dane wyroby wpływają na zdrowie.

- Papierosy tradycyjne najbardziej szkodzą zdrowiu, więc należałoby się zastanowić, jak skierować palaczy do wyrobów mniej szkodliwych. Można by było to zrobić odpowiednio regulując wysokość akcyzy - dodaje pan Przemysław.

Według danych Ministerstwa Finansów, Polska w skali Unii Europejskiej należy do krajów z najniższym opodatkowaniem i najniższą ceną papierosów. Wobec wzrostu siły nabywczej Polaków (od 2015 roku o około 35 procent), dostępność do tradycyjnych papierosów stale się zwiększa i sprzyja decyzji o podjęciu palenia między innymi przez ludzi młodych, którzy palą w zdecydowanej większości papierosy i to te najtańsze.

Przedsiębiorcy apelują o zmiany w podatku akcyzowym, co ma to na celu poprawę sytuacji małych i średnich firm oraz o większą dostępność mniej szkodliwych produktów. Chodzi o objęcie akcyzą woreczków z nikotyną, zmianę definicji płynu do e-papierosów i obniżenie stawki opodatkowania płynów na poziomie nie wyższym niż 10 groszy oraz o utrzymanie obecnych zasad opodatkowania wyrobów nowatorskich. Zdaniem przedsiębiorców skupionych w koalicji należy też podnieść minimalna stawkę akcyzy na papierosy do poziomu co najmniej 110 procent.

Apel popiera środowisko medyczne, które uważa, że 5-procentowa podwyżka na papierosy jest niewystarczająca. Postuluje podniesienie minimalnego podatku na papierosy do poziomu co najmniej 110 procent całkowitej kwoty akcyzy i zwraca uwagę, aby utrzymać dla palaczy dostępność mniej szkodliwych alternatyw. Wysoka akcyza na te produkty, jak chcą producenci papierosów, ograniczy dostępność mniej szkodliwych alternatyw, szczególnie mniej zarabiającym Polakom.

Inflacyjną podwyżkę akcyzy na papierosy krytykują też ekonomiści z Centrum imienia Adama Smitha, którzy twierdzą, że rząd nie widzi społecznych skutków palenia – zwłaszcza tradycyjnych, najbardziej szkodliwych papierosów – i koniecznych później, zwiększonych nakładów na ich leczenie. Ich zdaniem, rząd z jednej strony deklaruje chęć oddziaływania różnicą podatkową na zachowania zdrowotne Polaków, a jednocześnie proponuje coś, co nie ma z tym nic wspólnego.

Bank Światowy szacuje, że w Polsce koszt leczenia chorób wywoływanych dymem papierosowym wynosi około 15 procent całkowitych wydatków na leczenie. Ministerstwo Zdrowia koszty medyczne ocenia na co najmniej 18 miliardów złotych rocznie, a koszty społeczne – związane z obniżoną produktywnością czy koniecznością opuszczenia pracy – na co najmniej 15 miliardów, czyli łącznie ponad 33 miliardy złotych. To więcej niż w ostatnich latach trafiało do budżetu z tytułu akcyzy za papierosy (w 2019 rok ok. 22 miliardów złotych). Jednocześnie sprzedaż tradycyjnych papierosów rośnie – w ciągu pierwszych 8 miesięcy bieżącego roku na polskim rynku sprzedano ich o ponad 2 miliardy sztuk więcej niż w analogicznym okresie ubiegłym roku.

Rodzimi mali i średni producenci tego płynu podkreślają, że ich konkurencyjność stale spada, a bez zdecydowanych działań rządu grozi im bankructwo, a na rynku przetrwają tylko największe korporacje.

- Już od momentu wejścia akcyzy na płyny do e-papierosów użytkowników tej formy palenia przy wykorzystaniu legalnych wyrobów jest zdecydowanie mniej, a więc ich produkcja znacząco spadła produkujemy ich zdecydowanie mniej, ponieważ szara strefa, która wynosi dzisiaj około 89 procent rynku płynów beznikotynowych niszczy legalną działalność i niestety konsumenci wybierają przede wszystkim te produkty, które nie posiadają banderoli, a więc są zdecydowanie tańsze. Podwyżka akcyzy na nowatorskie wyroby i brak zmian w zakresie podatku akcyzowego dla płynów do e-papierosów nie będzie niczym dobrym dla rynku mniej szkodliwych wyrobów. To oznacza dalsze kierowanie użytkowników do tradycyjnych papierosów, które jak wiadomo są najbardziej szkodliwe – wyjaśnia Przemysław Jaskóła.