Pielęgnuj zdrowie – nie daj się zaskoczyć chorobom tarczycy

Według specjalistów, problemy z tarczycą dotyczą dziś ponad 300 milionów ludzi na całym świecie, a na niedoczynność tego gruczołu choruje około 5-7 procent dorosłych kobiet i 1 procent mężczyzn. Choć choroba ta najczęściej dotyczy dojrzałych kobiet, to coraz częściej cierpią na nią także panowie, a nawet dzieci i młodzież.

Sygnały ostrzegawcze

Tarczyca to narząd, który pełni wiele istotnych funkcji, zarówno dla naszego zdrowia, jak i dobrego samopoczucia. Ten niewielki gruczoł w kształcie motyla, znajdujący się w okolicy naszej szyi, produkuje i wydziela trzy niezbędne do życia hormony. Pierwszym z nich jest tyroksyna, oznaczana symbolem T4, drugi to trijodotyronina (T3), czyli hormon nasilający metabolizm oraz hormon drugoplanowy, nazywany kalcytoniną.

Hormony tarczycy – bo tak nazywa się tę trójkę – zapewniają odpowiednie działanie wszy-stkich tkanek i narządów oraz pobudzają organizm do aktywności życiowej. Tarczycę natomiast, za pomocą produkowanego przez siebie TSH, pobudza do pracy przysadka mózgowa. Co istotne, jednym z najważniejszych pierwiastków, niezbędnym do syntezy hormonów tarczycy jest jod. Jeżeli w organizmie występuje jego nadmiar lub niedobór, wówczas pojawiają się problemy zdrowotne.

Najczęściej występującym zaburzeniem tarczycy jest właśnie jej niedoczynność, inaczej zwana hipotyreozą.

– Mamy do czynienia z nią wtedy, gdy tarczyca nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości hormonów T4 i T3 – mówi dr Robert Oleksa, endokrynolog.

– Wówczas ich małe stężenie we krwi powoduje spowolnienie metabolizmu, zaburzenia gospodarki lipidowej, a także takie objawy, jak uczucie zmęczenia, zimna, stany obniżonego nastroju czy nawet depresje.

Osoby cierpiące na niedoczynność bardzo często skarżą się na problemy metaboliczne i przybieranie na wadze, nawet wtedy, kiedy ich posiłki są dietetyczne i odpowiednio zbilansowane. Dodatkowo pojawiają się u nich problemy skórne, jak nadmierne rogowacenie naskórka czy obrzęki podskórne spowodowane zatrzymaniem wody w tkankach. Mogą im także doskwierać problemy związane z pracą układu krwionośnego, oddechowego oraz nerwowo-mięśniowego i stawowego.

Bardzo często niedoczynności towarzyszy także osłabienie siły mięśniowej, osłabienie odruchów nerwowych czy obrzęki stawów, zwłaszcza kolanowych.

Ważna jest diagnoza i badania

– Niezdiagnozowana i nieleczona niedoczynność tarczycy może spowodować szereg różnych, od łagodnych po ciężkie, problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, depresja i zaburzenia lękowe, infekcje i zwiększone ryzyko nawracających poronień i niepłodności. Warto więc zrobić wszystko, by zwiększyć w społeczeństwie świadomość znaczenia, jakie ma dla nas zdrowa, dobrze funkcjonująca tarczyca. Zwłaszcza, że podstawowe badanie, czyli TSH, jest dostępne dla wszystkich osób – informuje prof. Marek Ruchała, kierownik Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego.

W momencie, gdy pojawią się pierwsze objawy niedoczynności tarczycy, powinniśmy zgłosić się do specjalisty, który pomoże nam w rozpoznaniu choroby.

– W celu postawienia diagnozy, początkowo, lekarz kieruje pacjenta na badania morfologiczne, oceniające czynność tarczycy, czyli stężenie TSH we krwi – mówi dr Robert Oleksa.

– Takie badania może zlecić każdy lekarz rodzinny. Jeżeli wynik TSH nasuwa pewne wątpliwości diagnostyczne, można posiłkować się oceną stężenia hormonów produkowanych przez tarczycę. Niedoczynność tarczycy rozpoznaje się wtedy, gdy podwyższonemu stężeniu TSH towarzyszą objawy choroby.

Jeżeli okaże się, że badania potwierdzają chorobę, pacjent kierowany jest na USG tarczycy pomagające ujawnić wszelką patologię struktury czy wielkości gruczołu tarczowego. Innym badaniem pomagającym zdiagnozować stadium choroby jest scyntygrafia polegająca na podaniu pacjentowi dożylnie niewielkiej dawki radioizotopu, po to, aby ocenić wielkość oraz charakter ewentualnych guzków znajdujących się w obrębie tarczycy. Jeżeli budzą one wątpliwości, wykonywana jest biopsja cienko-igłowa, dzięki której lekarz pobiera fragment chorej tkanki do badań cytologicznych.

– Badanie to pomaga ustalić charakter ewentualnych zmian nowotworowych i w przypadku ich obecności rozpocząć jak najszybsze leczenie pacjenta – wyjaśnia dr Robert Oleksa.

Jeżeli jednak badania nie wykazały cech rozrostu o charakterze złośliwym, wówczas zaleca się zachowawcze postępowanie, mogące polegać na regularnym przyjmowaniu leku zawierającego tyroksynę, czyli hormon T4. a

Niedoczynność tarczycy – wszystko co musisz wiedzieć

Uczucie zmęczenia lub przygnębienia, ciągłe zaparcia, pogorszenie koncentracji lub niewyjaśnione przybieranie na wadze możemy tłumaczyć sobie stresem lub nawet starzeniem się. W rezultacie wiele osób może żyć z nierozpoznaną niedoczynnością tarczycy, najczęstszą chorobą gruczołu tarczowego.

Co to są choroby tarczycy?

Choroby tarczycy są to zaburzenia dotyczące pracy gruczołu tarczowego, który pełni ważną funkcję w regulowaniu wielu procesów metabolicznych w całym organizmie. Różne rodzaje chorób tarczycy powodują zaburzenia struktury lub funkcji gruczołu. Istnieją dwa najczęstsze rodzaje tych zaburzeń – niedoczynność i nadczynność tarczycy.

Co to jest gruczoł tarczowy?

Gruczoł tarczowy jest to niewielki narząd w kształcie motyla, położony przed tchawicą, pełniący ważną rolę w regulowaniu wielu funkcji organizmu. Produkuje i uwalnia do krwioobiegu hormony tarczycy, które regulują metabolizm organizmu. Hormony te są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania wszystkich tkanek i narządów w organizmie. Umożliwiają efektywne wykorzystywanie przez organizm zapasów energii, co pozwala utrzymać prawidłową ciepłotę ciała i pracę mięśni.

Co to jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy jest to stan, w którym gruczoł tarczowy jest niewystarczająco aktywny i produkuje zbyt mało hormonów tarczycy, by mogły zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Rozpoznanie niedoczynności tarczycy jest trudne z uwagi na pozornie nieistotne objawy, które rozwijają się stopniowo i mogą być brane za objawy innych schorzeń, co często jest przyczyną opóźnienia rozpoznania.

Osoby z niedoczynnością tarczycy mogą mieć niespecyficzne objawy zarówno fizyczne jak i psychiczne, takie jak:

- Zmęczenie lub senność
- Bóle mięśni i stawów
- Przybieranie na wadze pomimo odpowiedniego stylu życia (racjonalna dieta i wysiłek fizyczny)
- Zaparcia
- Zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością
- Cienkie, łamliwe włosy lub paznokcie
- Sucha, łuszcząca się skóra
- Obrzmiała twarz, ręce i stopy
b Zmniejszone libido