Pierwsze krzyże morowe w czasie epidemii koronawirusa w diecezji sandomierskiej. Są w parafii Kielczyna

Krzyż morowy na terenie sołectwa Kiełczyna został postawiony 10 maja z inicjatywy mieszkańców jako wyraz zaufania Panu Bogu w czasie epidemii koronawirusa. Poświęcił go proboszcz miejscowej parafii - ksiądz Jerzy Kubik. Okazuje się, że tych krzyży w sumie jest osiem na terenie parafii Kiełczyna, zostały poświęcone w dwie niedziele. Znajdują się w następujących miejscowościach: Kiełczyna, Wola Kiełczyńska, Wola Malkowska, Malkowice, Ceber, Przyborowice, Gorzków, Miłoszowice.

Jak informuje strona diecezji sandomierskiej, krzyż morowy, krzyż świętego Zachariasza, czy karawaka używany był w kościele katolickim, jako ochrona przed zarazą, morowym powietrzem czy epidemiami. Ma formę krzyża o dwóch belkach poziomych (tzw. krzyża patriarchalnego), z których górna jest zwykle krótsza od dolnej. Na jego powierzchni często umieszczone są krzyżyki (siedem) i litery (zwykle osiemnaście), będące skrótami modlitw i wezwań.

Najpopularniejszy krzyż związany jest z hiszpańskim miastem Caravaca, w którym znajdował się otaczany kultem pektorał z relikwiami Krzyża Świętego. Relikwia przybyła do Hiszpanii w 1229 roku podczas VI wyprawy krzyżowej. Chroniła ona miasto przed wszelkim klęskami. Repliki krzyża wykonywano z różnych metali, w tym szlachetnych, a także z drewna. Ubożsi zadowalali się karawakami odbitymi na papierze. Te niewielkich rozmiarów, przybierające niekiedy formę medalika przedmioty noszono przy sobie, na przykład zawieszając na szyi. Duże krzyże stawiano na skraju wiosek czy miast, by strzegły ich mieszkańców przed chorobami i nieszczęśliwymi wypadkami. Do Polski krzyż ten przywędrował już w XIII wieku z Rusi i Węgier. Na początku XIV wieku krzyż wraz z relikwiami Drzewa Krzyża Świętego został przekazany klasztorowi łysogórskiemu przez Władysława Łokietka – dzięki temu kult relikwii rozprzestrzenił się i do dziś świętokrzyskie sanktuarium jest największym w Polsce miejscem kultu Drzewa Krzyża Świętego. Od miejsca złożenia relikwii powstała nie tylko nazwa miejsca, a także pasma górskiego, rejonu i województwa - informuje strona diecezji sandomierskiej.

W diecezji sandomierskiej są też starsze krzyże - karawaka, które zostały umieszczone wcześniej. - Staszów jak i cała ziemia staszowska w przeszłości doświadczyła także wielu straszliwych epidemii. Jedną z epidemii, która nawiedziła te tereny upamiętnia karawaka. Krzyż ten stoi na niewielkim pagórku (kopcu), tuż przy drodze pomiędzy Podborkiem a Pacanówką. Jak poinformował mnie historyk doktor Sławomir Maj, nie wiadomo dokładnie, kiedy ten krzyż postawiono - mówił nam Józef Żak.

- Dla upamiętnienia tych, jakże bolesnych dla naszej staszowskiej wspólnoty wydarzeń, a także z uwagi na obecnie panującą pandemię wykonałem „Staszowską karawakę”. Na  ramionach krzyża zamiast tradycyjnych napisów będących skrótami modlitw i wezwań - wyryłem daty: 1656, 1705, 1821, 1849 i 1893 – kiedy to, w Staszowie i okolicy morowe powietrze zbierało swe śmiertelne żniwo. Natomiast w górnej części belki pionowej umieściłem rzeźbiony z jednego kawałka drewna wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa, poniżej datę 2020, a w części dolnej medalion Matki Boskiej Bolesnej Sulisławskiej, który przypomina o pielgrzymce staszowian do tego sanktuarium w czasie zarazy w 1821 roku. Całość pracy utrzymana jest w stylu współczesnej sakralnej sztuki ludowej. Karawaka była elementem wystroju „Ołtarza Wystawienia” (Ciemnicy) i Grobu Pańskiego w kościele pod wezwaniem Świętej Barbary w Staszowie - poinformował nas Józef Żak.