Polacy zaczynają ćwiczyć regularnie. A Ty?

Pozytywna zmiana postrzegania aktywności fizycznej obserwowana jest od lat 90. Każdego roku przybywa osób, które deklarują przynajmniej okazjonalne uprawianie sportu. Powstają nowe siłownie, kluby fitness oraz kompleksy sportowe, gdzie w jednym miejscu można zarówno pobiegać na bieżni, wziąć udział w grupowych zajęciach aerobowych, jak i popływać w basenie. Uprawianie sportu jest modne, podobnie jak zgrabne, wysportowane ciało.

Praktycznie co roku różne instytucje przeprowadzają badania, na podstawie których można śmiało stwierdzić, że coraz więcej osób stara się uprawiać sport. Najnowsze badanie przeprowadzone w sierpniu tego roku przez CBOS pokazało, że 66% Polaków uprawia sport. Większość, bo aż 70% robi to dla zdrowia, 61% dla przyjemności, a 47% dla lepszego samopoczucia, żeby odreagować stres i być w dobrej formie.

Jednak co z tymi, którzy nie ruszają się prawie wcale? Grupa osób, które sporadycznie uprawiają sport jest w dalszym ciągu bardzo duża - w tym roku to aż 26% Polaków. Dla porównania, w badaniu przeprowadzonym w 2002 roku do nieuprawiania sportu przyznawało się prawie 60 % społeczeństwa. Więc, pomimo, że tegoroczny wynik wydaje się być optymistyczny, to niestety przybywa osób cierpiących na choroby cywilizacyjne: choroby wieńcowe, otyłość, depresję. Specjaliści alarmują, że problemy dotykają również najmłodszych - rośnie liczba otyłych dzieci i nastolatków, a głównymi przyczynami są nieprawidłowe odżywianie, brak ruchu i stres.

- Taki trend zauważalny jest w całej Unii Europejskiej - mówi Krzysztof Bieniak z firmy Midland. Z badań wynika, że już 50% obywateli UE ma problemy z nadwagą, a wśród nich przybywa osób otyłych. Chociaż dane są wymowne, tylko 38 % Europejczyków wskazuje nadwagę, siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej, jako główne powody swojej kondycji fizycznej. Uprawianie sportu deklaruje jedna trzecia ludności Unii Europejskiej, dlatego otyłość staje się jednym z priorytetów w programie krajów europejskich. Lekarze specjaliści i entuzjaści sportu na każdym kroku przypominają, że regularna aktywność fizyczna nie tylko pomaga poprawić stan zdrowia i własnej satysfakcji, ale także przyczynia się do rozwoju relacji społecznych i obniża poziom stresu - dodaje Bieniak.

Aktywni rzadziej chorują

Aby zachować zdrowie nie wystarczy się dobrze odżywiać. O tym, że aktywność fizyczna jest konieczna dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu przekonują nas zarówno w specjalistycznych opracowaniach, jak i wszelkich kolorowych publikacjach. Sportowcy i działacze promują ruch, chętnie biorą udział w kampaniach zachęcających do prowadzenia zdrowego trybu życia. Naukowcy przeprowadzają badania, których wyniki mają przekonać nawet największych niedowiarków.

Niejednokrotnie zostało już dowiedzione, że umiarkowana aktywność fizyczna jest wręcz zbawienna dla ludzkiego organizmu. Niweluje zmęczenie, bóle pleców, choroby stawów, obniża ryzyko zachorowania oraz dolegliwości związane z astmą, cukrzycą oraz chorobami przewlekłymi wszystkich grup wiekowych. U mężczyzn obniża ryzyko występowania problemów z erekcją.

Brazylijscy naukowcy zbadali wpływ aktywności fizycznej na osoby cierpiące z powodu zaburzeń snu. Umiarkowane ćwiczenia aerobowe mogą zmniejszać nie tylko niepokój, ale też poprawić jakość snu u pacjentów z bezsennością. U osób, które ćwiczą techniki oddychania, zauważono także wyraźny spadek czasu czuwania i zwiększenie całkowitego czasu snu o 21%, przy spadku poziomu lęku o 7%.

Badania w dziedzinie endokrynologii pokazały natomiast, że ćwiczenia fizyczne są decydującym czynnikiem przedłużającym życie osób chorujących na cukrzycę. Naukowcy przebadali 2690 pacjentów z cukrzycą na przestrzeni siedmiu lat. Większość z nich miała problem z nadwagą lub otyłością. U osób, które ćwiczyły, zarówno tych z otyłością i prawidłową wagą, dowiedziono aż 40% mniejsze prawdopodobieństwo śmierci niż u tych, którzy nie wykonywali żadnych ćwiczeń ruchowych. Wśród osób otyłych, odsetek wzrósł do 52%.

IHRSA (Międzynarodowe Stowarzyszenie Klubów Fitness) donosi także o japońskich badaniach, zgodnie z którymi osoby wykonujące ćwiczenia fizyczne są w mniejszym stopniu narażone na rozwój różnych rodzajów raka, szczególnie jelita grubego, wątroby, trzustki w odniesieniu do mężczyzn i żołądka w przypadku kobiet. U najbardziej aktywnych mężczyzn prawdopodobieństwo zachorowania na raka jest nawet do 13% mniejsze niż u tych mniej aktywnych. Wśród kobiet różnica wzrasta do 16%.

Sport pozwala zachować młodość na długie lata

Aktywność fizyczna ma także zbawienny wpływ na wygląd. Pozwala zachować urodę i utrzymać zgrabną sylwetkę z pięknie wyrzeźbionymi mięśniami, bez grama zbędnego tłuszczu. W środowisku naukowym często podaje się jeszcze jeden argument - sport wpływa na wiek biologiczny organizmu.

Badanie przeprowadzone na ponad 2000 par bliźniąt wykazały, że trzy i pół godziny w tygodniu aktywności fizycznej może zmienić wiek biologiczny organizmu - ciało osoby uprawiające sport jest nawet do 10 lat młodsze od ciała osoby prowadzącej siedzący tryb życia. Badania oparto na obserwacji telomerów, krótkich sekwencji DNA umieszczonych na końcach chromosomów, które chronią je przed zużyciem. Długość telomerów zmniejsza się wraz z rozmnażaniem komórki, może wskazywać wiek komórek, a następnie, na większą skalę również wiek organizmu. Badani wypełniali kwestionariusz, w którym mieli opisać styl życia, nawyki żywieniowe i częstotliwość aktywności ruchowej. Wyniki wykazały ścisły związek pomiędzy długością telomerów i aktywnością fizyczną. Stwierdzono, że różnica między biologicznym wiekiem tych, którzy uprawiali sport przez co najmniej 3 godziny w tygodniu i tych, którzy prowadzili całkowicie siedzący tryb życia, wyniosła około dziesięć lat.

Na stres najlepszy sport

- Sport to jedna z najtańszych i najbardziej skutecznych metod walki ze stresem. Pozwala oderwać się od codziennych problemów, zredukować napięcie fizyczne i psychiczne - mówi przedstawiciel marki Midland. Wykonywanie określonych ruchów ma olbrzymi wpływ na poprawę kondycji psychicznej, a odpowiednie sterowanie oddechem daje możliwość wyciszenia i odprężenia. Oprócz regularnych spacerów i pływania, takie efekty dają bardzo popularne w Polsce metody zaczerpnięte z Dalekiego Wschodu - joga i pilates. Oprócz dyscyplin pozwalających na wyciszenie i relaks, wiele osób decyduje się na sporty walki oraz sporty ekstremalne. Tego typu aktywność pozwala na wyładowanie negatywnych emocji, uczy umiejętności samokontroli oraz daje możliwość poznania własnego ciała - dodaje Bieniak, prywatnie instruktor Krav maga.

Stwierdzenia te poparte są także badaniami. W raporcie opublikowanym w British Journal of Sports Medicine, pokazano związek między aktywnością psychiczną i fizyczną. 19 tys. osób, mężczyzn i kobiet, notowało każdy rodzaj wykonywanych ćwiczeń, od chodzenia do sportu, od ogrodnictwa do prac domowych. Określano także ich częstotliwość i intensywność. Badania wykazały, że już 20 minut aktywności ruchowej na tydzień, pozwala obniżyć poziom stresu.

Jak podaje Mark Hamer, badacz z Zakładu Epidemiologii Uniwersytetu Londyńskiego, bycie aktywnym pomaga radzić sobie ze stresem. Warto trzymać się obecnych wytycznych, które sugerują co najmniej 30 minut umiarkowanych i intensywnych ćwiczeń, pięć razy w tygodniu. Regularne uprawianie sportu poprawia samopoczucie fizyczne i emocjonalne oraz w znacznym stopniu zmniejsza objawy depresji.