Pomnik związanego z Kielcami generała Bolesława Roi stanie w Sachsenhausen. Miasto Kielce pokryje część kosztów [ZDJĘCIA]

Jak wskazał pracownik kieleckiego magistratu, Kielce są jedynym miastem w Polsce, które jest partnerem dla Berlina w prowadzeniu dialogu między historykami, którzy niejednokrotnie byli gośćmi na naukowych konferencjach i brali udział w panelach dyskusyjnych w stolicy Niemiec.

– Stanowi to wyjątkowe budowanie porozumienia pomimo pojawiających różnic i podziałów. Niemieccy badacze byli zapraszani również do naszego miasta. Podczas jednego ze spotkań, we wrześniu 2017 roku zostaliśmy poproszeni przez Stowarzyszenie Pamięci Narodowej „Czwartak” o zapytanie naszych gości o generała Bolesława Roję. Dla kielczan to postać znana i zasłużona. Szybko dostaliśmy dane archiwalne z Muzeum KL Sachsenhausen, gdzie generał został zamordowany w maju 1940 roku, jednocześnie informację zwrotną o tym, że możemy się ubiegać o jego upamiętnienie na terenie obozu w Sachsenhausen – powiedział pracownik Urzędu Miasta Kielce.

Wymagało to zdobycia zgody ze strony Rady Pamięci Regionu Brandenburgia. W jej skład wchodzą naukowcy z Niemiec, Austrii i Anglii. Przygotowanie odpowiedniego wniosku trwało około 1,5 roku. Zgoda została wydana w grudniu 2019 roku.
– Niewątpliwie decyzji pomógł wyżej wymieniony projekt wymiany historyków z Kielc i Berlina, którego inicjatorem i koordynatorem jest Krzysztof Tworogowski z kieleckiego ratusza. Dowodem uznania dla Kielc jako partnera dla Berlina, była zeszłoroczna konferencja naukowa o tragicznych wydarzeniach września 1939 roku, podczas której jedynym, specjalnie zaproszonym prelegentem z Polski był profesor Jerzy Gapys z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – powiedział Grzegorz Wdowiak. W styczniu 2020 roku do Oranienburga udała się specjalna delegacja na czele z prezydentem Bogdanem Wentą w celu omówienia szczegółów uroczystości odsłonięcia pomnika z przedstawicielami Muzeum i Miejsca Pamięci Sachsenhausen.

Pomnik będzie miał około 2 metrów wysokości. Zostanie wykonany z granitu. Miasto Kielce pokryje jedynie część kosztów budowy monumentu – około 20 tysięcy złotych. Pomysł uzyskał jednocześnie wsparcie finansowe ze strony Instytutu Pamięci Narodowej, który wyłoży kwotę 55 tysięcy złotych oraz Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, który pokryje koszty pobytu i transportu kilkudziesięcioosobowej delegacji z Kielc. – Decyzję w tej sprawie podjął minister Jan Józef Kasprzyk, Szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podczas spotkania z Prezydentem Bogdanem Wentą 3 lutego 2020 roku – powiedział Grzegorz Wdowiak.

Monument upamiętniający generała Bolesława Roję zostanie odsłonięty 19 kwietnia 2020 roku – w 75. rocznicę wyzwolenia obozu w Sachsenhausen.– Jest to główny dzień międzynarodowych uroczystości wyzwolenia obozu. Miasto Kielce tym samym wpisuje się jako ważny partner tych obchodów. Pracujemy nad przygotowaniem dużej delegacji z naszego miasta, która uda się do Niemiec. Będzie ona zrzeszała inicjatorów budowy pomnika – środowisk kombatanckich, sygnatariuszy upamiętnienia, czyli przedstawicieli organizacji patriotycznych i niepodległościowych – przyznał pracownik kieleckiego magistratu.

Pomnik stanie u boku innego monumentu upamiętniającego związanego z Kielcami generała Stefana Grota – Roweckiego. – W połowie lat 30. poprzedniego stulecia był on zastępcą dowódcy 2 Dywizji Piechoty Legionów i pracował w budynku dowództwa 2 Dywizji Piechoty Legionów przy ulicy Kapitulnej, obecnie siedziba Biura Wystaw Artystycznych – dodał Grzegorz Wdowiak.

Kim był generał Bolesław Roja?

Generał Bolesław Roja trwale wpisał się w dzieje Kielc i mieszkańców miasta. W 1915 roku stworzył4 Pułk Piechoty Legionów Polskich, który następnie stacjonował w Kielcach w okresie międzywojennym jako 4 Pułk Piechoty Legionów. Generał był dowódcą Okręgu Generalnego Kielce oraz dowódcą 2 Dywizji Piechoty Legionów, której sztab znajdował się w ówczesnej stolicy województwa kieleckiego. Pluton wartowniczy 4 Pułku Piechoty brał udział w obronie Westerplatte we wrześniu 1939 roku. Generał Bolesław Roja był również posłem na Sejm II RP. Był więźniem specjalnego nadzoru. Został brutalnie zamordowany w maju 1940 roku w Sachsenhausen.