Poznaj niezwykłe historie "Rzewuskiego" i "Lisa". W Sandomierzu pamiętają o bohaterach z Armii Krajowej

Dziś o bohaterach bitwy pod Pielaszowem-Wesołówką mówi się „sandomierscy kolumbowie”. Wszystko dlatego, że część z nich nie miała nawet skończonych 20 lat. Jak przypomina Robert Piwko z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach gehenna żołnierzy Armii Krajowej z obwodu sandomierskiego nie zakończyła się wraz z przegraną bitwą. Rannych zabijano. W dniach 30 lipca – 3 sierpnia 1944 roku ściągano i poszukiwano ukrywających się, rozproszonych żołnierzy. To właśnie ich, po zatrzymaniu przetrzymywano oraz „przesłuchiwano”. Następnie w większości zabito strzałem w tył głowy.

Przypominając 75. rocznicę realizacji akcji „Burza” oraz bitwy pod Pielaszowem-Wesołówką żołnierze Armii Krajowej kapitan Tadeusz Kucharski „Rzewuski”, ostatni komendant Obwodu Armii Krajowej Sandomierz oraz kapral podchorąży Jerzy Tadeusz Kucharski „Lis”, poległy w trakcie starcia, otrzymają pośmiertnie Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyż z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości. W imieniu Prezydenta Polski Andrzeja Dudy, wręczenia członkom rodziny dokona profesor Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej.

"Rzewuski" w walce o wolną Polskę

Tadeusz Kucharski urodził się 4 grudnia 1897 roku w Walentynowie w obecnym województwie łódzkim. Uczęszczał do szkół w Kutnie oraz we Włocławku. Od listopada 1916 roku zaangażowany był w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej. Jesienią 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie. Jednocześnie został studentem Wydziału Chemicznego Uniwersytetu Warszawskiego, jednak przerwał naukę, by wstąpić do rodzącego się Wojska Polskiego.

Tadeusz Kucharski był wyróżniającym się żołnierzem. – W opinii z 1928 roku pisano o nim między innymi, że jest „wybitny”, „inteligentny” oraz „wytrzymały fizycznie” – powiedział Robert Piwko. Rodzina Kucharskich zamieszkała przy ulicy Katedralnej w Sandomierzu. W czasie pobytu w tym mieście poznał swoją przyszłą żonę, z którą miał trójkę dzieci – Irenę Wiesławę, Jerzego Tadeusza oraz Zofię Marię.

Służbowe obowiązki sprawiały, że Tadeusz Kucharski był przenoszony do różnych miast II Rzeczpospolitej – Torunia, Gdyni oraz Grudziądza. Po przegranej wojnie obronnej 1939 roku wrócił do Sandomierza, gdzie przebywali jego najbliżsi. Według ustaleń historyka Roberta Piwko w 1941 roku został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Dzięki dużemu doświadczeniu wojskowemu, Tadeusz Kucharski został mianowany najpierw kwatermistrzem obwodu AK Sandomierz, a następnie jego komendantem, obierając pseudonim „Rzewuski”. Jednocześnie pracował legalnie w miejscowej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”.

Wraz z przejściem frontu, podobnie jak wieloma innymi żołnierzami Armii Krajowej, tak również kapitanem Tadeuszem Kucharskim, zainteresował się komunistyczny aparat bezpieczeństwa. Nie angażował się wówczas w pracę konspiracyjną. 2 grudnia 1944 roku jego mieszkanie w Sandomierzu zostało poddane rewizji. Samego Kucharskiego zatrzymano i osadzono w areszcie Resortu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie. Opuścił on jednak lubelskie więzienie jeszcze w grudniu 1944 roku. Powodem był brak dowodów na prowadzenie „antypaństwowej” działalności oraz bardzo zły stan zdrowia.

Powrócił do Sandomierza, pracował między innymi w miejscowym Starostwie Powiatowym oraz lokalnym oddziale Państwowego Urzędu Repatriacyjnego. Powrócić do pełnej sprawności nie pozwoliła mu postępująca choroba. Pomimo starań rodziny, Tadeusz

Kucharski zmarł 19 grudnia 1952 roku. Został pochowany na Cmentarzu Katedralnym w Sandomierzu.

O jego zasługach dla niepodległej Polski świadczą odznaczenia, którymi został uhonorowany do wybuchu II wojny światowej. Otrzymał między innymi: Medal Niepodległości za działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej, Medal za Wojnę 1918-1921, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości oraz Srebrny Medal za Długoletnią Służbę.

Kim był „Lis”?

Część z uczestników bitwy pod Pielaszowem-Wesołówką była nie tylko młoda wiekiem, ale również nie miała doświadczenia bojowego. Jedną z takich osób był Jerzy Tadeusz Kucharski, syn wspomnianego wyżej Tadeusza. Również on zostanie odznaczony podczas uroczystości 27 lipca 2019 roku.

Jerzy Tadeusz Kucharski urodził się 17 czerwca 1926 roku w Sandomierzu. W okresie okupacji niemieckiej był uczestnikiem tajnych kompletów, będąc jednocześnie żołnierzem placówki Armii Krajowej w Sandomierzu. Używał pseudonimu „Lis”.

– W 1944 roku dołączył do oddziału dowodzonego przez kapitana Ignacego Zarobkiewicza „Swojaka”. Zadaniem batalionu miało być podjęcie walki o samodzielne zajęcie miasta. W ostatnich dniach lipca odstąpiono od realizacji tego planu – wyjaśnił Robert Piwko.

30 lipca 1944 roku, Jerzy Tadeusz Kucharski wziął udział w starciu pod Pielaszowem-Wesołówką. W trakcie bitwy kapral podchorąży Jerzy Kucharski stanowił obsadę jednego z gniazd karabinów maszynowych.

Okoliczności jego śmierci wspominał uczestnik bitwy, Stefan Jesipowicz: „Tutaj zobaczyłem ustawiony elkaem prowadzący ogień w kierunku skarpy za wioską i kilku naszych chłopców. Była to ostatnia grupa osłaniająca odwrót. W grupie tej był kwatermistrz Bronikowski, Jurek Kucharski i jeszcze czterech kolegów. Zostałem z nimi. Po krótkiej walce Niemcy zaszli nas z boku, zasypali ogniem. Grupa rozbiła się. Każdy wycofywał się na własna rękę. Jurek Kucharski, Leszek Szcześniak zostali zabici a Czesław Kotela raniony w udo, skrył się w rzece pod nawisem gałęzi”.

Według ustaleń Roberta Piwko, ciało Jerzego Tadeusza Kucharskiego zostało początkowo złożone w zbiorowym grobie. Jednak staraniem jego ojca, w kwietniu 1945 roku dokonano ekshumacji i przetransportowano je na Cmentarz Katedralny w Sandomierzu.

Początek uroczystości wręczenia odznaczeń państwowych 27 lipca 2019 roku o godzinie 15 w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu.

Rekordowe polskie budynki. Co o nich wiesz?

Zmiany klimatyczne - czarne scenariusze	Z którą partią ci po drodze? Quiz
Tu mieszka się najlepiej - ranking jakości życia	Co wiesz o grillowaniu? Quiz

ZOBACZ TAKŻE: Flesz – zerowy PIT dla młodych

Źródło: vivi24