Odkrycie sprzed 410 milionów lat pod Kielcami
Odkrycia dokonał niemal ten sam zespół co poprzednio w Zachełmiu: dr Piotr Szrek z Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie, dr Grzegorz Niedźwiedzki z Uniwersytetu Uppsali w Szwecji oraz dr Sylwester Salwa dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego w Kielcach. - To za jego podpowiedzią jeździliśmy na wzmiankowane jeszcze przez Czarnockiego odsłonięcie skał na północno-zachodnim obrzeżu Kielc - mówi Piotr Szrek. -Interesowało nas powstawanie tych osadów. Półtora roku temu na grzędzie skalnej zwróciłem uwagę na podziurawiony głaz. Na początku nie wiedzieliśmy co to jest, ale kiedy udało się znaleźć miejsce z którego ten kamień spadł i kiedy przeanalizowałem rozmiary tych dziurek - kanalików okazało się, że odpowiadają one systemowi korzeni. Ciekawostką okazał się ich wiek, bo te osady pochodzą z wczesnego dewonu, mają ok. 410 milionów lat.
Organizmy fotosyntezujące występowały znacznie wcześniej, rośliny lądowe pojawiły się 470 milionów lat temu i znane są z wielu miejsc jednak do tej pory nie były znane ich układy korzeniowe, a te odkryte w pobliżu Kielc są na dodatek duże. - To najstarszy dowód na to, że w okresie wczesnego dewonu rośliny naczyniowe uniezależniły się od źródła wody, wkroczyły na ląd zupełnie zmieniając krajobraz - podkreśla paleontolog i wyjaśnia: - Korzenie wtedy tak samo jak dzisiaj stabilizują osad, to dlatego obsadza się nimi brzegi i zbocza. Pojawienie się roślin z tak rozbudowanym systemem korzeniowym sprawiło, że koryta dewońskich rzeki zaczęły inaczej wyglądać.
A jak 400 milionów lat temu wyglądały okolice dzisiejszych Kostomłotów, gdzie dokonano odkrycia? - Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w trakcie dalszych badań. Składamy właśnie grant licząc na sfinansowanie badań: jak wyglądał krajobraz Gór Świętokrzyskich we wczesnym dewonie- mówi Szrek. Dzisiaj wyobrażamy sobie to miejsce jako koryto bardzo szerokiej rzeki, która gdzieś w pobliżu uchodziła do morza. Teren był płaski z wieloma wynurzającymi się z wody łachami. I to je oraz brzegi zaczynały porastać kępy roślin. Klimat był ciepły, sprzyjający wegetacji.
W późniejszym okresie, w trakcie fałdowań teren został wypiętrzony i to co dzisiaj widzimy, to sterczące pod kątem 40 stopni w stosunku do pierwotnego położenia wychodnie skalne. Tak ciekawe stanowisko paleontologiczne niełatwo jest znaleźć w lesie porastającym wzgórza. - Dokładne namiary na to stanowisko będą podane w centralnym rejestrze geostanowisk na stronie PIG-u - zapowiada Szrek i dodaje, że to nie koniec. - Parę ciekawostek związanych z kręgowcami i dewonem na naszym terenie wyskoczy w najbliższym czasie.
Artykuł naukowy o odkryciu najstarszych systemów korzeniowych ukazał się niedawno w naukowej prasie. Znalezisko przedstawili na konferencji w estońskim Tartu.
SPRAWDŹ najświeższe wiadomości z powiatu KIELECKIEGO
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?